Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 2,23 Mb. Pdf көрінісі
|
Биоиндикационные методы иследования Умкд
6,7 Дәрс
| Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы микроскоптайды. 20 көру аймағы есептеледі; әрбір көру аймағында 50 микробтан аз болмауы қажет. 1 мл судағы бактериялардың колонна түзетін жасушаларының санын формула бойынша есептейді, мұндағы К= S/Si (S— сүзгінің ауданы, мкм 2 ; S1 — жасушалар саналатын аудан, мкм 2 ); п — бір көру аймағындағы бактериялардың орташа саны; V— сүзілген судың көлемі, мл. Бактерияның биомассасын анықтау үшін микрометрдің көмегімен жасушалардың өлшемін анықтау қажет. Микроағзаларды анықтауды және оларды есептеуді сынаманы сұйық және агарлы қоректік ортаға егу жолымен жүргізуге болады. Сапрофиттерді есептеу үшін ет-пептонды агарды пайдаланады, олиготрофты бактерияларды зерттелетін су қоймасындағы агарлы суда өсіреді. Судың сапасын бағалау үшін көбіне 1 мл судағы аэробты сапрофитті ағзалардың жасушаларының санын, яғни микробтық сан көрсеткішін пайдаланады. Мемлекеттік стандартқа сәйкес су құбырындағы суда микробтық сан 100-ден аспауы қажет. Таза су қоймаларында сапрофиттер саны ондаған және жүздеген болуы мүмкін, ал ластанған және кір су қоймаларында бұл көрсеткіш жүз мыңға және миллионға жетеді. Мониторинг үшін микробтық санмен қатар микроағзалардың түрлік құрамы жөніндегі деректер пайдаланылады. Полисапробты аймақта жіп тәрізді бактериялардың жаппай дамуы байқалады. Нәжістермен ластанған сулы ортада энтеро-бактериялардың Escherichia coli — шартты патогендер және адам мен жануарлар ішектерінің тұрақты мекендеушілері бар екендігін сипаттайтын, коли-индекс жоғары болады. Коли-индексті анықтау E.coli колониясын есептеу арқылы Эндо ортасында (фуксин-сульфатты агарда) жүргізіледі. Кейде, коли-титрді – бір ішек таяқшасы болатын, судың (1 мл) ең аз мөлшерін анықтай отырып, қайта есептейді. 1 Коли-титр= 1000/коли- индекске тең болады. Бактерияларға биотест өткізу Пестицид қалдықтарын, топырақтағы және судағы ауыр металлдарды тестілеу үшін стандартты микробиотест қолданылады. Оның көмегімен ластаушылардың токсиндік әсерін және барлық токсиканттарды ортада жинақталуының жиынтық эффектісін анықтауға болады. Әдіс топырақтың су сығымын алып, ондағы токсиканттарды ферменттік жүйе – люцеферазамен басу деңгейі бойынша сандық бағалау. Бұнда қоректік ортаға Photobacterium phosphoreum. Бұл әдіспен пестицид қалдықтары талданады. Санитарлық- эпидемиологиялық зерттеулерде патогенді микроағзаларды тіке анықтаумен бірге, индикаторлық штамм әдісі қолданылады және топырақ токсикозы анықталады. Бұнда тест-обьектілер ретінде Clostridium tetani (палочка чтолбнячная), Escherichia coli (Ішек таяқшалары) қолданылады. Балдырларға биотест өткізу |