Жўмыс баєдарламасы ф со пгу 7
Мейоздың биологиялық маңызы
жүктеу/скачать 403,99 Kb. Pdf көрінісі
|
сессия химия А, det bol det xir kz, 129678
| Мейоздың биологиялық маңызы:
- конъюгация және кроссинговер нәтижесінде гендердің комбинациялануы жүреді. Ата-аналарының қасиеттері алмасып, жыныс клеткаларында тұқым қуалайтын өзгергіштік – мутация пайда болады; - хромосомалардың комбинациялануының нәтижесінде тұқым қуалайтын өзгергіштік күшейіп, жаңа формалар қатысады; - мейоздың басты биологиялық мәні – мейоздағы хромосомалардың редукцияланып, гаплоидты хромосомалық жиынтығы бар гаметалардың түзілуі. Митоз бен мейоздың салыстырмалы сипаттамасын 6 – кестеден және сызба нұсқадан қарастырыңыз. 12 Тақырып Меншікті дәнекер ұлпа Дәнекер ұлпасьшың бүл түрі адам мен сүтқоректілердің организмінде кең тараған. Борпылдақ дәнекер үлпа терінің астында жатады. Органдардың, үлпалардын және клатка-лардың арасьш толтырып тұрады. Борпылдақ дәнекер үлпада түрлі бағытта тәртіпсіз орналасқан. коллагендік және эластиндік талшықтар болады. Олардың арасында клеткалар орналасады. Борпылдақ дәнекер үлпасының клеткалары: фибробластлар, гистиоциттер, адвентициялық клеткалар, толық клеткалар, май және пигменттік клеткалар. Сонымен бірге қанның клеткалары да кездеседі — лимфоциттер, плазмоциттер және макрофагтар. Борпылдақ дәнекер үлпасының клеткааралық заты талшықтар мен аморфты заттан түрады. Талшықтар ұлпаға мықтылық пен серпінділікті камтамасыз ететін қасиет береді. Талшықтардың үш түрін ажыратады: коллагендік, эластиндік және ретикулалық. Коллагендік талшық берік келеді және тармақталмайды. Пісірген кезде алдымен ісінеді, сонан кейін еріп, желімге айналады. Осы касиетіне қарай коллагендік деп атаған. ЭластиндІ талшықтар эластин белогінен түзілген, физикалық қасиетіне қарай бүларды эластикалық немесе серпінді талшықтар деп атайды. Серпінді талшықтардың қасиеттері коллагендік талшықтарға карама-қарсы. Олар өте созылмалы және онай үзіледі. Ретикулалық талшықтар жай әдістермен өндегенде нашар байқалады. Дәнекер үлпаны күмістің түздарымен өңдеген кезде жаксы көрінеді, сондыктан аргирофилдік талшықтар деп аталған. Бүл талшыктар өте жіңішке, қысқа, жиналған кезде тор түзеді, ретикулалық (ретикула — тор) деп аталуы осы қасиетіне байланысты. Борпылдақ дәнекер ұлпасының талшықтарының арасында борпылдақ дәнекер ұлпасының негізгі заты деп зталатын құрылымы жоқ зат болады. Кейін оны клеткааралық заттың аморфты компоненті деген. Аморфты зат ұлпалардың тіршілігінде маңызды рөл атқарады және жоғары моле-кулалык қышқыл мукополисахаридтерден, гепариннен, гиалурон және хондроидтин күкірт қышкылдарынан тұрады. Фибробластлар (латыннын фибро — талшық, гректің бластос — ұрық) борпылдақ, қалыптаспаған дәнекер үлпасының негізгі клеткалары. Фибробластлар мезенхи-мадан немесе перициттерден пайда болады. Бүлар — ірі жалпайған көп өсінділі клеткалар. Цитоплазмасында екі зонаны ажыратуға болады. Солғын боялатын эктоплазмалық және қанның боялатын эндоллазмалық зонаны. Фибробластьшың эндоплазмасы органоидтарға бай келеді. Сопақша пішінді ядросында осы эндоплазмада орна-ласқан. Фибробластлар бөліну қабілетін сактаған. Әдетте, қозғалмайтын клеткалар, бірак кейбірі жылжып қозғалатыны байқалады. Фибробластлар клеткааралық заттың түрлі компоненттерін синтездейді, бірақ бүлар коллагендік, эластиндік талшықтар мен аморфтық клет-кааралык затты түзуші бір ғана клеткалар емес. Жіктеле келе фибробластлар бірте-бірте қартайып, көбею кабілетінен айырылып, фиброцитке айналады. Бүлар даму кезені аяқталған фибробластлар. Фиброциттер бөлінбегенмен, клеткааралық заттын белгілі мөлшерін бөлу қабілетін сақтайды. Гистиоциттердің борпылдақ дәнекер үлпасындағы саны шамамен фибробластлардай болады. Функциясы жағынан фибробластылардан өзге, дәнекер үлпасының клеткааралық затын кұрамайды, трофикалық және қорғаныш рөлін атқарады. жүктеу/скачать 403,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|