EXCEL программасында кесте жасау, толтыру, редакциялау және пішімдеу (форматтау)

EXCEL программасында кесте жасау, толтыру, редакциялау және пішімдеу (форматтау)

Мысалы, А4 ұяшығына = A1+A2 формуласын енгізсек, электрондық кестеде нәтижеде А4 ұяшығына бұдан үш қатар жоғары орналасқан ұяшықтағы санды екі қатар жоғары орналасқан санға қосқандағы мән жазылады.

Егер =A1+A2 формуласын А4 ұяшығынан В4, С4 ұяшықтарына көшіріп жазсақ, сәйкес түрде =В1+В2, =С1+С2 деп көшіріледі.

Егер ұяшықты адрестеуді салыстырмалы емес нақты күйде бергіміз келсе, онда ұяшықты абсолютті түрде адрестеуіміз керек. Ол үшін ұяшық адресіне $ символы қосылып жазылуы керек. Мысалы: $G$4, $B42, 4D427 т.с.с.

Формуланы көшірген кезде оның кейбір элементтерін салыстырмалы адрестеу, ал кейбірін абсолютті адрестеу арқылы жазуға болады, бұл ұяшықты аралас түрдегі адрестеу деп аталады.

Аралас түрдегі адрестеу үшін $ символы өзгермейтін баған атауына немесе өзгермейтін жол нөмірінің алдына жазылады. Мысалы: $B4, AC$7 т.с.с.

	A	B	C	D	E
1	Excel-дегі	Мәтін	м ә т і н	Мәтін	мӘтін
2	мәтінді
3	Туралау

B1:B3, C1:C3, D1:D3, E1:E3 ұяларын біріктіріп оларға қажет мәтінді енгізіңіз. Мәтіндерді түрлі әдістермен әртүрлі форматта орналастырыңыз.

Ұяларды біріктіру үшін Формат – Ұялар (Формат – Ячейки) командасын орындап Туралау (Выравнивание) парақшасында Ұяларды біріктіру (Объединение ячеек) жалаушасын орнатыңыз.

Ұялардағы мәтінді қажет бағыта орналастыру үшін Формат – Ұялар (Формат – Ячейки) командасын орындап, Туралау (Выравнивание) парақшасынның Бағыт (Ориентация) бөлігінен қажет бағытты таңдаңыз.

Мәтінді форматтау үшін Формат – Ұялар – Қаріп (Формат – Ячейки –Шрифт) командасын, ал ұя жақтауларын сызу үшін Формат – Ұялар – Шекара (Формат – Ячейки – Граница) командаларын пайдаланыңыз.

Тапсырма 2

Жұмыс кітабының 2-ші парағының А1 ұясына мәтінді енгізіп төмендегідей етіп форматтаңыз:

Ұядағы мәтінді бірнеше жолға жазу үшін ALT + ENTER пернелерін қатар басыңыз немесе Формат – Ұялар (Формат – Ячейки) командасын орындап Туралау (Выравнивание) парақшасында Сөздерді тасмалдау (Переносить по словам) жалаушасын орнатыңыз.

ТОП СТУДЕНТТЕРІНІҢ ТІЗІМІ
р/с	Аты-жөні	Туылған жылы	Орташа балл
	Асқарұлы Б.	12.05.1982	7,0
	Сәрсембаев Б.А.	23.07.1981	8,0
3.	Салғараева Г.И.	01.12.1982	7,5
Топ бойынша орташа балл 7.5

Кестенің бірінші, екінші және соңғы жолдарындағы ұяларды біріктіру үшін қажет ұяларды белгілеп аспаптар тақтасындағы біріктіру (объединить) батырмасына шертіңіз.

Ағымдағы мерзім мен уақытты енгізу үшін функция батырмасын басып, Мерзім және уақыт категориясын таңдап ТДАТА() басамыз.

Ұя жақтауларын сызу үшін аспаптар тақтасындағы Шекара (Границы) батырмасын пайдаланыңыз.

Т
апсырма 4

а) A1:A12 ұяларына қаңтардан бастап барлық ай аттарын жазыңыз.

ә) B1:G1 ұяларына екінші жартыжылдықтың барлық ай аттарын жазыңыз.

б) A13:G13 ұяларына апта күндерінің аттарын жазыңыз.

Бірінші мәнді енгізіп, қалған мәндерді енгізу үшін автотолтыру маркерін қолданыңыз (екпінді ұяның немесе белгіленген блоктың оң жақ төменгі бұрышында орналасқан кішкене квадрат).

С1 ұясына 125,6 санын енгізіңіз. Осы ұяның мәнін C2, C3, С4, С5 ұяларына көшіріңіз және С1 ұясын сандық, С2 ұясын экспоненциалды, С3 ұясын мәтіндік, С4 ұясын мерзімдік, С5 ұясын бөлшек форматта (пішімде) бейнелеңіз;

1. 
   Оң сандар жасыл түспен шығатындай, ал теріс сандар қызыл түспен, нөлдік сандар – көк, мәтіндік ақпараттар сары түспен шығатындай етіп С6 ұясына формат енгізіңіз.
   
2. 
   A1:A10 ұяшықтарының диапазонын бөлшек сандармен толтырып, проценттік форматтқа қойыңыз.
   
3. 
   A1:A10 ұяшықтар диапазонын D1:D10 ұяшықтар диапазонына көшіріп, мәндерін екі есеге үлкейтіп жазыңыз. Жаңа диапазон үшін бөлшек формат орнатыңыз;
   
4. 
   Калькулятордың көмегімен орта мәнді, сандардың санын, мәндер саны және А1:А10 диапазонының ең кіші мәнін тауып, табылған мәндерді 15-ші қатарға жазыңыз.
   

1) А1 ұяшығына 2001 санын енгізу, А2 ұяшығына 2002 санын енгізіңіз. А1:А2 блогын белгілеңіз. Толтыру маркерін А10 ұяшығына дейін алып барыңыз.

2) С1 ұяшығына “Дүйсенбі” мәнін енгізіңіз; С2: «Сейсенбі» мәнін енгізіп, С1 және С2 ұяшықтарына курсорды қойып автотолтырудың көмегімен С7 ұяшыққа дейін апта атауларын енгізіңіз.

3) В1 ұяшығына “январь” мәнін, В2 ұяшығына “ферваль” мәнін енгізіп автотолтыру арқылы ай атауларын толтырып шығыңыз.

Автотолтыру арқылы ұяшықтың көшірмесін тізбектерді (арифметикалық және геометриялық прогрессияны, күн, жыл тізбегін, апта ай, аттарын, т.б.) кестеге жылдам енгізуге болады. Бастапқы ұяшықтарды блокпен белгілеу керек. Тышқан көрсеткіші блоктың оң жақ төменгі бұрышында толтыру маркеріне айналады. Толтыру маркерін (+) керекті ұяшыққа дейін алып бару керек. Автотолтыру оңға қарай немесе төмен қарай орындалады.

Негізгі менюден Сервис  Параметрлер… терезесін ашып, оның Түзету (Правка) қондырмасында Ұяшықтарды тасымалдау, Ұяшықтардың мәндерін автолтыру командаларын жалаушалармен белсендіріңіз.

1. 
   Жұмыс кітабының 1-бетіндегі берілгендерді толық қорғаңыз, қорғалғанын тексеріңіз, сосын берілгендерден қорғауды алып тастаңыз.
   
2. 
   Ұяшықтардағы берілгендерді жеке-жеке қорғаңыз, тексеріңіз, қорғауды алып тастаңыз.
   

Ұяшықтардағы берілгендерді, жұмыс кітабының бетіндегі берілгендерді, жұмыс кітабындағы берілгендерді өзгертуден қорғау үшін сәйкес түрде:

Берілгендерден қорғауды алып тастау үшін, осы командаларды Қорғауды алып тастау деп өзгертіп, орындау керек.

у=x²+1 функциясының [-10; 10] интервалындағы мәндерін автолтыру арқылы есептеңіз.

Ә
дістемелік нұсқау

3.2-сурет

А1:В1 ұяшықтарын біріктіріп, берілген формуланы теріп жазамыз. А2 ұяшығына х-тің -10-нан 10-ға дейінгі сандарды жазамыз. В2 ұяшығына формула =A2^2+1 бойынша есептеп, келесі В3 ұяшығынан бастап автотолтыруды орындаймыз.

Оқушылардың өзіндік жұмысы

Тапсырма 1 Автолтыру арқылы “2006 жылының күн тізбесін” (Календарь) жасаңыз. Әр түрлі түске бояп, форматтаңыз (пішімдеңіз).

Тапсырма 2 Осы “2006 жылының күн тізбесін” жазған бетіңізді қорғаңыз, тексеріңіз.

Тапсырма 3 Нұсқада берілген тапсырмаларды орындаңыз:

Нұсқа	[A,B]	x[a;b] аралығындағы сандар тізбегінен табу керек
1	[-6;6]	Y=2*x Жұп сандар тізбегін
2	[-5;5]	Y=2*x+1 Тақ сандар тізбегін
3	[-20;5]	Y=x3 Кубтарының тізбегін
4	[-5;3]	х2/(х-5) өрнегінің мәндерін
5	[-7;7]	(2х+4)/(х2-3) өрнегінің мәндерін

Алгебра курсынан бәрімізге белгілі бірден 100-ге дейінгі бүтін сандар квадратын табу кестесінің көмегімен “абсолюттік” сілтеме түсінігін қарастырайық (4.1-сурет).