Бөлінетін ұйымдық құрылым - жеке өндірістің өнімдерін басқару үшін, сондай-ақ өндірістік процестің белгілі бір функцияларын басқару үшін жеке бөлімдер таңдалады. Бұл құрылымда басты бөлімшелердің басшылары өз қызметінің нәтижелеріне толығымен жауап береді. Бөлінетін ұйымдық құрылым үш принципке негізделген. Бұл өндірілген өнімнің түрі, аймақтық қағида және нақты сатып алушыға бағдар беру.
Бөлінетін ұйымдық құрылым төрт түрден тұрады: 1) дивизионалды-өнімді - жекелеген өндірісте өндірістің нақты түрлерін бөлуге бағытталған;
2) аймақтық-аймақтық - әртүрлі өңірлерде дербес бөлімшелерді құруға бағытталған;
3) сатып алушыға бағдарланған бөлімшелік ұйымдық құрылым - автономдық бөлімді бөлу ұсынылады;
4) аралас түрі.
Айта кету керек, әмбебап ұйымдық құрылым жоқ, себебі барлық басқару процестері мақсаттарға сәйкес келетін ыңғайлы нұсқаларды таңдау керек.
Ұйымдастыру дегеніміз - мақсаттарға жету үшін адамдарға бірге тиімді жұмыс істеу мүмкіндігін беретін кәсіпорын құрылымын таңдау және оны құру процессі.Ұйымдастыру функциясы жоспарлау функциясымен байланысты. Ұйымдастырудың басты компаненті адам болатын жұмыс құрлымын құрастыруға бағытталады. Келесі қағидалар басшылыққа алынады: 1. Ұйым мақсаттарын анықтау және нақтылау.
2. Мақсаттарға жету әрекет түрлерін белгілеу.
3. Еңбек бөлінісі және мамандандыру.
4. Жұмыстың әртүрлі түрлерін үйлестіру.
5. Мақсат бірлігі.
6. Басқарылу нормасы.
Басқарудың ұйымшылық құрылымы деп - қатал бірлес бағыну тәртібі бойынша орналасқан, әрі басқарушы мен басқарылушы жүйе арасындағы байланысты қамтамассыз ететін басқару орындарының жиынын түсіну қажет.
Ұйымды басқару құрлымында келесі элементтер орын алады:
1. Буындар, яғни звенолар (бөлімдер).
2. Деңгейлер (сатылар).
3. Байланыстар.
Басқару байланыстар сызықтық және функционалдық болып бөлінеді.
Сызықтық (вертикаль тік) өзара байланыстар жалпы басқару мәселелеріне сүйенген.
Функционалдық (көлденең бағыттағы) өзара байланыстар басқарушылардың кәсіби қызметіне сәйкес басқару мәселелеріне сүйенеді. Осыған байланысты басқарудың ұйымдастырушылық құрлымы сызықтық, функционалдық және аралас белгі бойынша құрылуы мүмкін. Сонымен қатар қазіргі кезеңде материалдық және делизионалдық құрылымдар қолданылады.
