Жоспар Кіріспе тамақтану режимі Дұрыс тамақтану Тағамның қуаты қандай болу керек 10 Кіріспе



бет2/3
Дата17.11.2023
өлшемі115 Kb.
#191782
1   2   3
Байланысты:
ref -durys-tamaqtanu-13

Тағамдар


қуаттыыыылығы

белоктар

майлар

углеводтар

витаминдер

Минерал тұздары

А

В1

С

кальций

калий

Сүт пен айран

62

3,0

3,5

4,5

0,05

0,05

1,0

120

127

Қаймақ 1 сорт

285

2,1

28

3

0,30

0,05

-

86

91

Сүзбе майлысы


230

11

19

3

-

-

-

140

-

Сүзбе майсызы


75

14

0,5

3,5

-

-

-

164

-

Сыр советский


380

21

30

2,5

0,22

0,06

-

700

-

Тәтті қою сүт


324

6,8

8,3

53,5

0,03

0,06

2,5

316

-

Сүт ұнтағы


469

22,8

24,4

36,3

0,32

0,24

4,0

939

994

Жұмсақ сыр


255

19

18

2

-

-

-

663

-

Қаймақты балмұздақ


180

3,4

9,4

18,5

-

-

-

137

109

Қымыз


46

1,5

1,6

6,2

-

-

20

83

81

Шұбат


53

8,3

3,8

1,2

0,03

0,05

5,57

167

-

Құрт


386

45

17

13,5







белгісіз






Ірімшік


480

36

27

23







белгісіз







2. Организм үшін нағыз пайдалы белоктар алынатын тағамдар: түрлі еттер, балықтар және жұмыртқалар.


3. Құрамында углеводтары көп тағамдар.
4. Қуаттылығы күшті тағамдарға түрлі-түрлі майлар жатады. Олардың 100 грамындағы қуаттылық 700-800 ден кем емес. Белоктар мен углеводтар өте аз да, ал май 70-90 грамм мөлшерінде, витаминдер мен минерал тұздары жоқтың қасында болады.
Бесінші және алтыншы бөлімдерге құрамында С, Р және А витаминдері көп тағамдар жатады.
Тиімді тамақтанудың екі міндеті бар.

  1. Баланың туған сәтінен бастап қалыпты дамуы мен өсуі үшін қажет құрлыс материалдарымен қамтамасыз ету / ақуыз, май, минералды заттар, көмірсу тегі/.

  2. Ағзаның энергетикалық шығынын толтыру үшін қоректік заттарды жеткізіп тұру.

Тамақтануда қойылатын талаптар:

  1. Тамақ құрамы әр алуан болу керек / ақуыз, май, көмірсутек, липоид, минералдық зат, дәрумендер /.

2. Тамақ құрамы әр алуан болуы керек / өсімдік, жануар тектес:
ет, сүт, балық, жұмыртқа, нан, жарма, жеміс-жидек /.

  1. Тамақтың сапасы жоғары, ауру туғызатын микробтардың болмауы.

  2. Тамақтың энергетикалық сапасы жоғары болуы керек.

  3. Тамақтанудың уақтылы болуы.

Тамақтану – ағзадағы зат алмасу мен газ алмасудың негізі. Тамақ қабылданған соң 3-6 сағат ішінде толық қорытылады. Тамақ құрамындағы белок, май, көмірсутектің ара салмағы 1:1:4 пропорциясында болғаны жөн.
Ақуыз жетіспесе – ағзаның өсуі баяу, орталық жүйке жүйесінің қызметі нашарлап, шартты рефлекстер баяулайды. Белок тағам құрамының 50 % -тін құрауы керек. Майлар, липоидтер – энергия көзі. Майда А, Д, Е дәрумені, өсімдік майында Е дәрумені бар. Тамақ майлылығы 10-20% болу керек.
Липоид – фосфатид және стериндер түрінде болады, жүйке жүйесі қызметін жақсартады.
Көмірсу – энергия көзі. Тағамның 60-70 % болу керек. Дәрумендер – vita - өмір, латын сөзінен шыққан. Ағзаның тіршілігі мен дамуы үшін және ағзаның ауруға төзімділігін арттырады.
А дәрумені бауырда, майда, сүтте, ірімшікте және көкөністерде болады. Бұл дәрумен ағзада жетіспесе көру қабілеті төмендейді.
Д дәрумені балықта, бауырда жұмыртқаның сарысында кездеседі. Ағзада жетіспеген жағдайда балаларда рахит ауруы пайда болады.
К тобы ө қан кетудің алдын алуды өте пайдалы. Ол картопта, помидорда, сәбізде кездеседі.
В тобы нерв жүйесі, жүрек қызметі, тері аурулары және қан аздықта өте қажет. Оның бірнеше түрлері бар: В1, В2, В6 және В12. Бауыр, ет, жұмыртқада, сүтте, бұршақ тұқымдастарда және көкөністерде кездеседі.
РР – сиыр етінде, помидорда, сүтте болады. Егер ағзаға бұл дәрумен жетіспесе пеллагра ауруы дамиды. Тері зақымданып, жан күйзелісі байқалады.
С дәрумені ағзаның зат алмасу процесінде маңызды рөль атқарады. Ағзада С дәрумені жетіспесе ағза түрлі ауруға қарсы тұру қабілетінен айырылады.
Минералды заттар – жасуша мен ұлпа түзуге, зат алмасуға, қышқылдың сілтілік тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі.
Микроэлементтер: Fe, J, Mn, Cu, F, Sn / 15 - мг аспайды/.
Макроэлементтер: K, Ca, Mg, Na, S, P, Ce, / грамм мөлшері/.
Ca – сүйектің дұрыс қалыптасуына қажет, сүтте, картопта, сәбіз, капустада кездеседі.
P – ұлпа ме,н жасуша құрамына керек, сүт, ет, бауырда кездеседі.
Na – осмос қысымын тұрақты ұстауға қажет, ас тұзында болады.
K –ағзаның дұрыс дамуына керек.
Fe –қан эритроцитінде – гемоглабин құрамына керек, жетіспесе анемия ауруы пайда болады.
J – қалқан безі гармонын жасауға көмектеседі.
F – сүйекке, тіс эмаліне керек. Ол аз болса кариес, ал көп болса флюороз пайда болады.
Cu – қан құрамы үшін ферменттер жасау үшін керек.
Mn – қанның құрамы үшін және жыныс мүшелерінің жетілуіне қажет.
Су қатысуымен аңзада алмасу процесі жүреді. Күніне 4 рет тамақтану керек, кешке 6-7 - ден кейін тамақ қабылдамау қажет. Ретсіз тамақтану ағзаның түрлі ауруына алып келеді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет