Диссеминирлі туберкулез ,көбінесе өкпеге ТМБ ның гематогенді,лимфагематогенді жолымен таралуы арқылы пайда болады.Лимфа жолдары арқылы таралуы сирек кездеседі.
Біріншілік туберкулез асқынған кезде туберкулез үрдісінің жайылуы мүмкін,туберкулез инфекциясының біріншілік кезеңіне тән бактериемия өкпенің және басқа да ағзалардың көптеген ошақты диссеминациясымен асқынады.
Тыныс алу ағзаларындағы біріншілік туберкулездің өкпеден тыс ағзаларда туберкулездің жайылған ошақтарының (әктенген лимфа бездері ,Гон ошағы),өршуіне байланысты ТМБ таралады.
Өкпенің диссеминирленген туберкулезі ТМБ қан тамырларына түсіп,бактериемияның пайда болуы нәтижесінде дамиды.
Біріншілік туберкулез
Біріншілік туберкулезден кейінгі
Жасырын инфекциясы
ТМБ суперинфекциясы
үдеуі
ТМБ алғашқы генерализациясы
Реактивация қайталану
ТМБ кешеуілдеген генерализациясы
Диссеминациясы:гематогенді ,лимфагематогенді,лимфогенді,(тыныс алу ағзалары,лимфа бездері,несеп жыныс жүйелері,орталық нерв жүйесі(ОНВ),сүйектер,плевра және т.б)
Ұсақ,майда ошақтар
Ірі ошақтар
Продуктивті,экссудатты,некрозды
Өкпенің милиарлы туберкулезі(гематогенді)
Өкпеден тыс генерализацияланған
Өкпенің жеделдеу туберкулезі
Үйлесімсіз ем адекваттық емес
Созылмалы ағымда
Өкпенің созылмалы диссеминирлі туберкулезі.
Жедел диссеминирлі туберкулез.
Көбінесе геамтогенді жол арқылы таралатын, екі өкпеде де бірдей дамитын, сыртқы қабаты спецификалақ қабыну аймағымен қоршалған казеозды некрозды ошақпен немесе майда инфильтративті казеозды ошақтармен көрінетін диссеминирлі туберкілездің түрі
Ж.Д.Т ошақтың көлеміне байланысты 2 түрі бар:
Майда ошақты, диаметрі 1-2 мм(милиарлы)
Ірі ошақты,диаметрі 10 мм дейін-бөліктік казеозды пневмония түрінде өтеді, ірі ошақты,симметриялы, жоғарғы бөлікте субплевралды орналасады.Ірі ошақты жедел диссемининрленген туберкулездің өршуі кезінде өкпе деструкциясы дамып,каверна түзіледі
