Кәсіби біліктіліктің негізгі баспалдақтары

Кәсіби біліктіліктің негізгі баспалдақтары:

• 1. Педагогикалық кәсібилік.
• 2. Педагогикалық шеберлік.
• 3. Педагогикалық жаңашылдылығы.
• XX ғ. педагогикалық шеберліктің мәнін көптеген зертеушілер зерттеген. Олар: А.С.Макаренко, А.И.Щербаков, В.А.Сластенин,В.Н.Кузьмина, И.Ф. Харламов және т.б. Олардың көзқарастарына сүйене отырып педагогикалық шеберлікке толықтырулар енгізсек, онда оның құрылысына келесі қажетті компоненттерді кіргізуге болады.
• 1. Кәсіби білім: Педагогикалық шеберліктің негізін қалайды және үш жақты оқыту пәндері кіреді: арнайы, психо-педагогикалық, әлеуметтік - мәдени.
• 2. Педагогикалық біліктілігі үш түрлі қабілетілікті қажет етеді: оқыту –тәрбиелеу процесін, тәрбиелеу процесін жүзеге асырады; студенттермен қарым – қатынас жасау, әртүрлі жұмыс үлгісінде оларды басқара алу; өзін -өзі басқара алу - өзінің көңіл – күйін, денесін ұстауы, сөйлеу мәнерін қадағалау.
• Педагогикалық қабілеттілік оқытушының кісіби тұрғыдан қалыптасуға көмектеседі, ал педагогикалық техникалар жоспарланған ойларына, көздеген мақсатына жетуге жағдай жасайды.
• 1. Педагогикалық қабілеттілік. Педагогикалық қызметке келесі негізгі қабілеттіліктерді бөлуге болады. Тіл табыса алушылық, перцевтивті (интуиция, көрегіштік), ой өрісінің кеңдігі, ұйымдастырушылық. Педагогикалық қабілеттілік педагогикалық процесті жылдамдатып, оның жемісті болуына ықпал етеді.
• 2. Педагогикалық өнегелілік. Оқытушының бағыттылығының құндылығын яғни қызығушылығы, арман мұраты жатады. Оқытушының педагогикалық тұрғыда тәрбиелеу – білім беру процесіндегі нақты мәселелерді таңдауға анықтап, студенттермен қарым – қатынас жасауына әсер етеді.
• 3. Кәсіби және жеке моральдық қасиеттері. Жеке тұлғаның кәсіби және моральдық қасиеттері педагогикалық қызметтің жемісті болуына әкелсе, кейбір жағдайда керісінше оның дамуына кедергі келтіруі мүмкін. Кәсіби маңызды қасиеттерге: адамгершілік, талап етушілік, өзін -өзі билеушілік, қабілеттіліктің жоғары сатысы, өзін -өзі ұстай білуі, жинақылық, оптимисттік қасиеттер жатады. Осыған байланысты әр оқытушы өзінің жақсы және жаман қасиеттерін біле алады, яғни біріншісіне сүйене отырып оны дамыту, ал екінші қасиеттерді өз бойынан жоғалту.
• 4. Сыртқы келбеті. Бұл оқытушыныңжұмысында маңызды рөлді алады. Себебі оқытушы әр қашан студенттердің назарында болады. Сыртқы мәдениетке – сыртқы келбеті, мәнері, ұжым және студенттермен вербальды емес қарым – қатынас жатады. Сыртқы келбет мәдениетіне: киімі, шаш үлгісі, өзін- өзі ұстай алуы (жүру, отыру, тұру). Сөйлеу мәдениеті лексикалық қорының байлылығына, мұқамды қоя білуден, сөйлемдерді грамматикалық тұрғыдан дұрыс құра білуден, дұрыс ырғағын қоя білуге байланысты. Ал вербальды емес қарым –қатынасқа сабырлылық, сенімділік, дене қимылы жатады.