Білім берудің даму тенденциялары. Әлемдік білім беру кеңістігі.
ХХ ғ. екінші жартысында білім беру жүйесі де тығырыққа тірелді, сондықтанда ірі реформаларға ұшырады. 1968 жылы Ф.Кумбстың «Кризис образованияң :системный анализ.-М.:Политиздат, 1991.-287 с. Оның ойынша білім беру төрт мәселеге байланысты тығырыққа тірелген:
Адамдардың білім алуға сұранысының жоғарылауы;
Қаржы жетіспеушілігінен, білім жүйесі жаңа сұраныстарды қанағаттандыра алмауы;
Бұл себептер батыста білім беруді реформалауға алып келді.
Біздің ойымызша, білім берудің тығырыққа тірелуі көптеген мәселені қамтиды: әлеуметтік, экономикалық, саяси және т.б. Мысалға техниканың қарқынды дамуы- ғылыми білім көлемінің ауқымданғанын көрсетеді, ал оны азғандай аралықта ұрпаққа беріп үлгермеудеміз. Мұндай кешеуілдеу адамдардың жаңа нәрсеге бейімделуіне қиындық туғызып, физикалық, психологиялық ауыртпалыққа алып кеп соғуда. Ақпараттың, білімнің өсуі, техниканың дамуын жеделдетті.
Н.Н.Пахомов бұл тығырықты үш мәселемен байланыстырады:
1. Әлеует пен білім беру арасындағы сәйкессіздік, яғни әлеуметтендіру мәселесі (жастардың жаңа қоғамға бейімделуі);
2. Білім беру мен мәдениет арасындағы сәйкессіздік (мектеп білім береді, құндылық пен әдеп нормаларын үйретпейді, (школа учит знаниям, а не ценностям и нормам));
3. Білім берудің ғылымнан артта қалуы.
Н.Н.Пахомов «ХХ ғасырда тарихи- мәдени мұраның түрлері ауысты. М.Хайдегердің айтуынша бұрын адамдар тарихқа енген болса, қазір олар болашақты божау арқылы өздері оны тарихқа ендіруде.ң
Бақылау сұрақтары:
1. Жоғары білім берудің ерекшеліктеріне не енеді?
2. Білім берудің парадигмаларын түсіндіріңіз
3. Білім берудің негізгі нормативтік құжаттарын сипаттаңыз?
3. Білім берудің даму тенденциялары мен білім беру жүйесінің реформалануын түсіндіріңіз
4. Әлемдік білім беру кеңістігі ұғымын қалай түсінесіз.
