Казахская головная архитектурно-строительная академия

• ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІ ФИЛОСОФИЯСЫ
• ОРЫНДАҒАН: ҚУАНДЫҚ НҰРГҮЛ
• .

1. ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН БЕЛГІЛЕРІ

• «Қайта өрлеу» терминін алғаш рет атақты кескіндемеші мен архитектор Джорджо Вазари қолданды 1550 ж. өзінің еңбегінде қолданды.
• ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІНІҢ ТӨРТ КЕЗЕҢІ БАР:
• XIV-XVI ғғ.
• 1. ӘУЕЛГІ ҚАЙТА ӨРЛЕУ немесе ПРОТОРЕНЕССАНС (итал. ТРЕЧЕНТО) -– 14 ғ.
• 2. ЕРТЕДЕГІ ҚАЙТА ӨРЛЕУ (итал. КВАТРОЧЕНТО) – Италияда 1420-1500 жж.
• 3. ЖОҒАРЫ ҚАЙТА ӨРЛЕУ – (итал. ЧИНКВИЧЕНТО) – Италия мен Францияда – 1500-1580 жж.
• 4. КЕЙІНГІ ҚАЙТА ӨРЛЕУ – Италияда 1580 жылдан бастап 16 ғ. соңына дейін.
• Сонымен бірге Нидерландыда, Германияда, Данияда Швецияда 16 ғ. бірінші
• жартысында «СОЛТҮСТІК ҚАЙТА ӨРЛЕУ» дәуірі пайда болды.

• ҚАЙТА ӨРЛЕУ немесе РЕНЕССА́НС (фр. Renaissance, итал. Rinascimento)
• – Орта ғасырлардан кейін дүниеге келген зиялы мәдениет дәуірі,
• Алдымен Италияда, кейіннен Францияда, Германияда, Нидерландыда пайда болды.

• Орта ғасырлардағы үстем болған діни сипаттағы мәдениеттен кейін
• АНТИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР мен ӨНЕРДІ ЖАҢҒЫРТУ дәуірі болып табылады.

1. ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН БЕЛГІЛЕРІ

• ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІНҢ БАСТЫ БЕЛГІЛЕРІНЕ МЫНАЛАР ЖАТАДЫ:

• 1. АНТРОПОЦЕНТРИЗМ – адам тұлғасын тұтастық түрде абсолютизациялау,
• яғни философиялық, эстетикалық, өнер трактаттарында адам ардақталып,
• оның ақыл-ой мен сезімі, шексіз шығармашылық мүмкіндіктері мадақталды.

• 3. ГУМАНИЗМ (лат. humanus – «адамсүйгіштік») – адамды тұлға ретінде қастерлеу,
• еркін ойлау мен адамның индивидуалдық дамуын насихаттау. «Гуманизм» терминін
• алғашқыда Рим ораторы – Цицерон, Қайта өрлеу дәуірінде – Л.Бруни енгізді.

• 3. АНТИКАЛЫҚ ӨНЕР МЕН ФИЛОСОФИЯНЫ ЖАҢҒЫРТУ -
• Антикалық философия – неоплатонизм философиясында көрініс тапты.

• 4. АНТИКЛЕРИКАЛИЗМ (лат. аnticlericalis – дінге қарсы) – дүниеге діннен арылған
• зиялы көзқарас – адамға дене пішінінің сұлулығы мен ақыл-ойын дәріптеу.

• 5. ИНДИВИДУАЛДЫЛЫҚ – өнер еңбектеріне авторлық стильдің тән екендігі,
• шығармашылық тың жаңа түрлері.

• 6. Философиялық негіз – 1) ГУМАНИСТІК НЕОПЛАТОНИЗМ -
• адам мен табиғаттың рухани жағынан бірігуін қолдады.
• 2) ПАНТЕИЗМ – (гр. пан – бәрі, теос – құдай) – Құдайды табиғатпен тұтастай алып
• қарайды, яғни табиғат пен Құдай бірге құйылысып қосылып кетеді,
• екеуі бірдей дүниенің бастамалары.