Керегіңді ал білгенінді қос, дейді. Данышпандар дариясының солмайтынын, шынайы шындықтың тозбайтынын паш етіп, ұсынады
жүктеу/скачать 392,72 Kb.
|
| Киіз үйді тігу және жығу.
Қазақ қалқының тіл ұғымында киіз үйді құрастыруды «тігу» дейді, бөлшектеп жинауды «жығу» дейді. Тігу үшін алдымен керегелерді бір-біріне қосып, екі жағын есіктің екі босағасына таңғыштар арқылы бекітеді. Есік шығыс жаққа қаратылады.Кереге басын бас арқанмен тартып, маңдайшаның екі жақ басын мықтап байлайды. Үйдің берік тұруы және барлық салмақ осы бас арқанға түседі. Содан соң бақан арқылы шаңырақ көтеріліп, оның жан жағынан уық шаншылады. Шаңырақты қазақ салтында еркек адам көтереді. Уық тегіс шаншылып біткеннен кейін, ірге киіз жабылады. Оның биіктігі жарты метрдей үй айнала оралып жабылып, түсіп кетпес үшін әр жерінен керегеге байланады. Ірге киіз желді күні шаң,топырақтан, қыста суықтан сақтайды. Осыдан соң туырлық жабылады да, ол туырлықбау арқылы уықтан асып қарсы керегеге байланады. Үй көлеміне қарай туырлық үш-төрт бөлік болуы мүмкін. Туырлық екі босаға жақтан бастап жабылып, ол да үзікбау арқылы белдеуге байланады. Ең соңында түндік жабылады. Киіз үйді жығу-тігу әдісіне керісінше түндікті сыпырудан басталып, соңынан керегелерді жинап алумен аяқталады. Киіз үй шапшаң тігуrе ыңғайлы, көшіп-қонуға лайықты. Киіз үйдің іші әдемі, жылы, жайлы. Сондықтан оны шопандар да, саяһатшылар да пайдалана алады. Киіз үйдің жақсы қасиетін 1988 жылы желтоқсан айында Армениядағы жер сілкінісінде байқадық. Сол қайғылы күндері үйсіз қалған адамдарға Қазақ елінен мыңдаған киіз үйлер жеткізілді. Ол үйлер панасыз қалған талай кісілерді қыстың аязынан сақтап қалды. жүктеу/скачать 392,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|