Керегіңді ал білгенінді қос, дейді. Данышпандар дариясының солмайтынын, шынайы шындықтың тозбайтынын паш етіп, ұсынады


-Абсенттің әкесін Қазақстанға маршал Буденный сыйлады деген сөз шын ба?



бет76/110
Дата06.02.2022
өлшемі392,72 Kb.
#48663
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   110
-Абсенттің әкесін Қазақстанға маршал Буденный сыйлады деген сөз шын ба?
- Нақты шындық Абсент таза аһалтеке тұқымды Араб атты айғыр мен Баққара атты биеден туады. Араб-түркімен атбегілер 84 күн ішінде 4300 шақырым жерді өткеріп Ашхабад – Мәскеу аралығын басып өтіп Мәскеуге, Қызыл алаңға ат басын тіреген жорыққа қатысқан болатын. Бұл 1935 жылы болғанды. Алаңда оларды Кеңес Одағының маршалы Семен Михайлович Буденныйдың өзі құттықтады. Түркмендер оған Араб есімді сұр айғырларын тарту етті.Араб кейінде ЦСКА-ның Мәскеудегі базасында бағып-қағылды.Ол 11 жасыңда 2 метр І2 сантиметрден секіріп,биіктікке секіруден бүкілодақтық рекорд жасады. Онымен Кеңес Одағының атақты атбегі Елизар Левин өнер көрссткен еді.
1949 жылы жылқы шаруашылығы жөніндегі министрдің орынбасары маршал Буденный (ол кезде осындай қызмет болатын) Қазақстанға келгенде Әулие-Атадағы жылқы зауытына барды. Тәрізі оны ондағы биелер ғажан таңдандырса керек, ол Мәскеуге жетісімен өзінің Араб деген айғырын біздің 49-шы жылқы зауытына жібереді. Ол көп пайдаланылған жоқ- дегенмен жасы жеткен ғой, бірақ оның басты сіңірген еңбегі оның ғасыр жылқысы - атақты Абсенггі қалдырғандағында болды.
Оның түлектерінің ішінен сондай-ақ Алфавитті, Артисті және Авангардты атай етуге болады. Авангард Луговойда бағылды.
Артист-Ленинградтық циркте, ал Алфавит Алматының ат спорт мектебінде өнер көрсетті, (атта шынығу мектебі).
-Абсенттің аты алғаш рет қашан шықты?
-1958 жылы Абсент 6 жасында Луговой жылқы зауытының директоры Вениамин Ивановтың талабымен, ол Абсенттің спорттық болашағын болжай білген еді, Абсент ҚСРО ХШЖК- сіне қойылды. Оған Кеңес Одагындағы жылқылардың барлық тұқымдарының үздіктері жеткізілді. Қазақстандық аһалтекелерден сымбатты қарагер Абсент пен құла түсті Кубанъ апарылды. Оның тұла бойында әрең сезілетін алтын түстес «алмалар» шашылған болатын—мұндай түс өте сирек кездесетін. Олармен бәсекелесуге Түркмения жылқы зауыты мен Ресейдегі Терск аһалтекелерінің ғана шамалары келетін.
Квалификациялық комиссияның (мамандар алқасының) төрағасы, әрине, Семен Михайлович Буденный болған ғой.
-Буденный Абсенттің ата-анасын білді ме?
-Иә, білді және де ол Абсенттің өзі Қазақстанға сыйға тартқан айғыры Арабтың ұлы екендігін мақтан ететін. Абсент—Кубань дуэті барша жұртты бағындырды. Олардың сирек кездесетін сұлулығы, қандай болмасын жүрістегі ырғақты қимылдары, аса беделді комиссияға (алқаға), оларға алтын медальдар тағып және чемпион атақтарын беруге кең жол ашты.
-Сөйтіп, Абсент Мәскеуде қалдырылды ма?
-Өйтпеске амал бар ма? Буденный табан астында атақты атбегі Сергей Филатовтың жаттықтырушысы, Кеңес Армиясының майоры, майдангер Николай Александрович Ситькоға телефон шалды. Сіз, бәлкім, оның аттарының біреуін көрген боларсыз. «Садко» фильмінде оның кейіпкері сұр араб атына мініп шығады ғой, есіңізде ме? Сол атақты Цецар деген ат болатын. Ситько оған мінігі төрт жыл қатарында ҚСРО біріншіліктерінде жеңіп шығып отырды.
Сонымен Ситько мен Филатов Буденныйдың шақыруымен ХШЖК-не келді.
«Мына қара, Коля,— деді Буденный Абсентті нұсқай, — бұл ат менің Арабымның ұлы, дайын болуға тақау тұр. Ал сен бүкіл Кеңес Одағыя айналып келіп, көркем, сәнжүріске лайықты таппадың». Филатов Абсентті ерттеді-шындығында ат-тай
қазір жарысқа қоссаң да дайын тұр. Осы кезде Қазақстаннан да жеделқат келді: жылқы зауытының директоры Виниамин Иванов Абсентті КАОК-на алуға келісім берді. Әрине, қимағанмен болмады, ол Абсенттің болашағына бөгет болғысы келмеді әрі оның жылқы зауытының да, ҚСРО-ның да, атағын шығаратындығына берік сеңді. Осылайша Абсент ҚАОК командасының құрамына кірсе де, Луғовой ат зауытының тізімінде болды.
-1958 жылы неміс қаласы Аахене де (ФРГ) табысты өнер көрсетті, ол Олимпиадалық ойындарға жолдама іспеттес болды. Бірақ ол ойындар алдында бір оқиға болыпты ғой, соны айтынызшы.
-Абсент Олимпиадалық ойындарға қатысардан бұрын Еуропа біріншілігінде сыннан өтіп, онда орташа бәйгі бойынша алтын медальге ие болды (көркем жүрісте үш бәйгі - кіші, орта және үлкен бәйгі сарапқа түседі жәнс осы жарыстарда табысқа жеткендер ғана Олимпиадалық ойындарға жолдама алады) Осылаиша Абсент 1960 жылы Кеңес Одағы командасының құрамында параходпен Римге ХУІІ-Олимпиадалык ойындарға қатысуға жөнелтілді. Филатов он бір елден келген атақты атбегілермен бәсекеге түсті, олардың қатарында төрт дүркін Олимпиада чемпионы барон Сенсир, атақты ІІІамарген барон Неккерман және басқалар болды. Бұдан төрт жыл бұрын Кеңес одағы ат спортының классикалық түрлерінен алғаш рет Хельсинкидегі Олимпиадалық ойындарға қатысып табыссыз оралған болатын. Психологиялық тұрғыдан Филатовқа қиын тиген болу керек. Оның үстіне оған дәл шығардың алдында аттың аузында ағараңдаған не деген сұрақ қойылған Абсенттің тілін шығарып шайнайтын әдеті болады екен Филатов не екенін түсіндіреді. Ақыры төрешілер алқасы арада күн өткен соң ғана кино - көрініс жазбаларды көріп барып Абсентті жеңімпаз деп жариялаған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   110




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет