Кәсіпорын экономикасы пәні бойынша дәрістер жинағы


Еңбек өнімділігін өсіру мәселелері



бет23/46
Дата18.08.2020
өлшемі0,73 Mb.
#76364
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   46
Байланысты:
Кәсіпорын ҚЭТ-лекция

3. Еңбек өнімділігін өсіру мәселелері
Еңбек өнімділігі - тірі еңбектің нәтижелігін сипаттайды. Еңбек өнімділігін үздіксіз өсіру – өндірісті кеңейтудің және ішкі жалпы өнімді өсірудің бірден-бір қайнар көзі болып табылады.

Кәсіпорындағы еңбек өнімділігі келесі көрсеткіштермен сипатталады:



  • өңдірумен (ПТ) – уақыт бірлігінде шығарылған өнім көлемі:



  • еңбек сіңіргіштікпен – өнім бірлігін шығаруға қажет уақыт:


Іс жүзінде еңбек өнімділігін келесі формула бойынша есептейді:

Еңбек өнімділігін келесі үш әдіспен есептейді:



  1. Натуралдық: Nt – өнім натуралдық өлшем бірліктермен анықталады. Артықшылығы – қарапайымдылығы, көрнекілігі. кемшілігі – бір түрлі өнімге ғана қолдануға болады.




  1. Ақшалай: өнім ақшалай түрде анықталады.

Nч – таза өнім. артықшылығы – Есептеуі оңай, барлық өнім түрлерін және жағдайларды есебке алады. Кемшілігі – инфляцияның әсерінен еңбек өнімділігінің өзгеруін дәл анықтауға болмайды.



  1. Еңбекті: орындалған жұмыстарды еңбек-сағаттармен есептейді.

мұндағы Qi – i-й жұмыс түрінің көлемі

ti – i-й жұмыс түрінің еңбек сіңіргіштігі.

Артықшылығы – барлық өндіріс түрлерінде қолданылады, өнім өңдіру нормасын есептеуге болады, бірақ көрнекі емес.

Жұмыс уақытының қолданылатын бірлігіне қарай еңбек өнімділігі келесі болуы мүмкін:



  • Сағаттық:

, мұндағы Т – жұмыс істелінген адам-сағат саны


  • Күндік:

, мұндағы Т – жұмыс істелінген адам-күндерінің саны

  • Жылдық:



Еңбек өнімділігінің өсуін анықтау үшін үнемделген жұмысшылар санын табады:


Еңбек өнімділігіне көптеген факторлар әсер етеді: экономикалық, ұйымдастырушылық, технологиялық, техникалық, басқарушылық, психологиялық. Осы факторларды кез келген өндірісте кәсіпорын жетекшілері қолдануға тиіс және олардың ішінен ең тиімдісін анықтап, іске асыруы қажет.

Тақырып 5. Еңбек ақы ұғымы, түрлері, формалары (1 сағат)

Дәріс жоспары:

  1. Еңбек ақының экономикалық мағынасы

  2. Еңбек ақы түрлері, еңбекті төлеу формалары, жүйелері

Семинар (1 сағат)

Семинар сұрақтары:



    1. Еңбек ақының қандай формаларын білесіз?

    2. Еңбекті төлеуді ұйымдастыру қандай қағидаларға сүйенеді?

    3. Мемлекет еңбекті төлеу процесіне қалай реттеу жұмысын жүргізеді?

    4. Кесімді еңбекті төлеу формасын қолданудың шарттарын және мысалдарын көрсетіңіз.

    5. Мерзімді еңбекті төлеу формасын қолданудың шарттарын және мысалдарын көрсетіңіз.

Тапсырма

Есептер жинағы бойынша «Кәсіпорын персоналы» тақырыбы бойынша 3.4. тапсырмасын орындау.



Әдебиет

        1. Дәрістер

        2. Шмален Г. Основы и проблемы экономики предприятия/ под ред. А.Г. Поршнева, М.: «Финансы и статистика», 1996 г., 132-150 б

        3. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: «Финансы и статистика», 2000 г., 230-246 б.

        4. Грузинов В.П. Экономика предприятия. М.: «Банки и биржи», 1999 г., 472-480 б

        5. Экономика предприятия / под ред. О.И. Волкова, М.: «Инфра-М», 1997 г., 226-234 б.

  1. 6. Бейсенова М., Садықбаева А. Кәсіпорын экономикасы (есептер жинағы), Алматы: «Ғылым», 2002 ж., 44-54 б

7. «Кәсіпорын экономикасы» курсы бойынша практикалық сабаққа арналған есептер

жинағы /Оқу-тәжірибелік құрал/ Алибаева М.М., Қалдыбаев М.М.: 2005, 35 б.



Студенттің өздік жұмысына арналған бақылау тапсырмалар

1. Есеп жинағында «Кәсіпорын персоналы» тақырыбы бойынша өздік жұмысқа арналған есептер (№9, 10).





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   46




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет