Кіріспе. Биохимия пәні. Биологиялық химия тірі ағзадағы заттардың химиялық табиғатын зерттейтін ғылым



бет15/20
Дата27.12.2023
өлшемі1,46 Mb.
#199696
түріҚұрамы
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
Байланысты:
Биохимия конспекты лекции

2.ДНҚ-ның бiрiншi реттiк құрылымы.
ДНҚ-ның бiрiншi реттiк құрылымы – бұл полидизоксирибонуклеотидтiк тiзбектегi дезоксирибонуклеозид қалдықтары бiр-бiрiмен 3/ 5/ дифосфорлы байланыстармен қосылған.

ДНҚ-ның поликонденсоциал коэффициентi 104-тен, 108-не дейiн болады (жоғарғы эукариот пен вирустар ядросында). Осыған байланысты молекулалық масса кең диапозонда, жоғарғы эукариоттарда бiрнеше миллярд дальтонға дейiн. Ал прокариоттарда ДНҚ-ң бiр молекуладан тұратындығы көрсетiлген.
Эукариоттарда ДНҚ-ның саны хромосомның санына тең. Сонымен, адам клеткасында әртүрлi 46 ДНҚ бар.
Әрбiр ДНҚ өзiндiк уникальды бiрiншi құрылымы бар.
Полидезоксирибонуклеотидтiң түзiлуi:

3.ДНҚ-ның екiншi реттiк құрылымы.
ДНҚ-ның екiншi реттiк құрылымын 1953 жылы биохимиктер Дж. Уотсон және Ф. Крик анықтады.
Олардың теориясы бойынша, дезоксирибонуклеин қышқылдарының молекуласы кеңiстiкте параллелль орналасқан қос қабат шиыршыққа ұқсайды. Сонымен ДНҚ-ның екiншi реттiк құрылымы дегенiмiз – ДНҚ-ның молекуласының кеңiстiкте бiр бiрiне керi параллелльдi, комплементарлы бiр бiлiк бойында орналасқан қос қабат шиыршық. Екi полинуклеотид тiзбек өзара бұранда сияқты жалғасып, азотты негiз арқылы байланысқан.

ДНҚ-ның қос шиыршығы полинуклеотид тiзбегiндегi бiр негiздi екiншi негiзбен жалғау арқылы пайда болады.
Бұл жалғаудың ерекшелiгi комплементарлықпен немесе екi негiздiң бiр-бiрiне сәйкес келуiмен түсiндiрiледi.
А-Т, Т-А, Г-Ц, Ц-Г.
Керi параллелдiгi. Бұл термин екi тiзбектiң бақытының қарама-қарсы бақытталғанын бiлдiредi.

51  31


31 51
Екi керi параллельдi полинуклеотидтiк тiзбек комплементарлы, бiрақ нуклеотидтiк құрамы мен нуклеотидтiк реттiлiгi жағынан бiрдей емес.
Екiншi реттiк құрылымда үлкен және кiшi iздерге бөлуге болады. ДНҚ-ның 2-шi реттiк құрылымы коваленттi емес байланыстармен жалғасады. а) Сутектi байланыс азотты негiздер арасында болады, бұл жерде аденин мен тиминде екi сутектi байланыс, ал гуанин мен цитозин арасында үш сутектi байланыс туындайды. А  Т ГЦ




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет