ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ ШЫҒАРЫЛУЫ:
ДЗ метаболиттер немесе өзгермеген түрінде организмнен несеп, өт, өкпеден шыққан ауа, сілекей, ана сүті арқылы шығарылады.
ДЗ бүйрек арқылы шығарылуы келесі механизмдермен іске асады:
- Шумақтық фильтрация.
- Өзекшелік секреция.
- Өзекшелік реабсорбция.
ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ ЭЛИМИНАЦИЯСЫ:
Бұл биотрансформация және ДЗ шығарылуы үрдістерінің жиынтығы.
Элиминация көрсеткіштері:
ФАРМАКОДИНАМИКА
Дәрілік заттардың фармакологиялық әсерлері – организмнің ағзалары мен жүйелерінің қызметінің дәрілік заттардың әсерінен туындаған өзгерістері.
Әсердің орналасуы – дәрілік заттың организмде басымырақ әсер ететін орындары.
Әсер ету механизмі – дәрілік заттардың фармакологиялық әсерлерін туындататын тәсіл (жолы, тетігі).
Дәрілік заттардың әсер етуінің “негізгі нысаналары”:
- Арнайы рецепторлар
- Иондық каналдар
- Ферменттер
- Тасымалдау жүйелері
Фармакологиялық әсердің дамуында келесі кезеңдерді бөлуге болады:
- Дәрілік заттың арнайы рецепторларымен байланысуы ( физика-химиялық әсерлесуі кезеңі)
- пострецепторлық әсерлесу жүйелерінің белсенденуі(биохимиялық өзгерістер кезеңі)
- Фармакологиялық әсердің дамуы (физиологиялық өзгерістер кезеңі)
Рецептор – белгілі бір химиялық қосылысқа, сонымен қатар дәрілік затқа жоғары сезімталдығы және туыстастығы бар ақуыз немесе гликопротеид
Рецепторлардың түрлері:
- Иондық каналдардың қызметіне тікелей бақылау жүргізетін рецепторлар (Н-холинорецепторлар, ГАМКА – рецепторлар, глутаматтық рецепторлар)
- G- ақуыздар арқылы эффектормен кездесетін рецепторлар (М-холинорецепторлар, адренорецепторлар)
- Эффекторлы ферменттердің қызметін тікелей бақылайтын рецепторлар (инсулиндік рецепторлар, өсу факторлары)
- ДНК транскрипциясын бақылайтын рецепторлар (еритін цитозольдік немесе ядролық рецепторлар: стероидты гормондар, А және Д витаминдері)
Достарыңызбен бөлісу: |