Жасушаішілік регуляцияның
жүктеу/скачать 17,59 Kb.
|
Иондық канал.
|
11. Иондық каналдар Иондық каналдар-бұл жасуша мембранасына иондарды өткізуін қамтамасыз етеді. Бұл процесс иондардың қозуы мен Жасушаішілік регуляцияның Арқасында жүзеге асады. Иондардың мынадай қасиеттері бар: - іріктеушілік; -әр арна жұмысының тәуелсіздігі; -иондардың өткізгіштік сипатының дискриттілігі; -арналар параметрінің мембрана потенциалына Тәуелділігі. 12. А) Іріктеушілік(селективті) – деп иондық арна арқылы Бір типті иондардың өтуін айтады. Бұл қасиет Каналдардың құрылысын байланыстырады. Б) Әр арна жұмысының тәуелсіздігі – иондардың бір Арна арқылы өтуі, басқа арналар арқылы өтетін Иондарға тәуелді емес. С) Иондық каналдың өткізгіштігінің дискриттілігі; Иондық каналдар-мембрана арқылы өтетін Ақуыздардың біртұтас кешені. Д) Мембрана потенциалдарының арналар Параметрлеріне тәуелділігі, яғни иондық арнада өзіне Тән, құрылымы бөлек, электр тогын сезгіш сенсоры Болады. Иондық каналдар – клетканың Мембранасындағы ірі ақуыздық молекулар Және молекула үстінде орналасқан Липопротеидты құрылымдар. Олар мембрана арқылы Иондардың клеткадан сыртқы ортаға және Кері қарай өтуін қамтамасыз етеді. 15. 1972 жылы Синджер мен Николсон Биологиялық мембрананың моделіне сәйкес Биологиялық мембрана сұйықтық– Мозаикалық құрылымды. Сұйық Фосфолипидты мембраналық қабатта ақуыз Молекулалары жүзіп жүреді. Иондарды каналдар арқылы Трансмембранды тасу – организмде Болатын барлық Биоэлектрлі құбылыстардың бастауы. 16. Мембрананың өтімділігі әртүрлі заттар үшін Липидтердің зарядталған бастарында туындайтын, Мембранаға көбінесе теріс заряд беретін беттік Зарядқа тәуелді. Бұдан мембрана-су Шекарасында сол белгідегі фазааралық потенциал, Мембранадағы заряд туындайды. Потенциалдың Бұл шамасы мембрана Мен ионды байланыстыратын үрдістерде үлкен роль Атқарады. Егер мембранада иондық каналдар бар болса, Иондардың тасымал жыдамдығы анағұрлым артады. Әсіресе калий, натрий, кальций каналдары кең таралған. 17. Сонымен қатар иондық каналдар селективті қасиетке Ие болады, яғни әртүрлі иондар үшін өтімділігінің Шамасы әртүрлі болады. Әрбір канал ионның тек бір Түрін ғана тасымалдайды, мысалы, натрий каналы – Натрий иондарын, калий каналы – калий иондарын. Катионды канал арқылы аниондар өте алмайды немесе Керісінше. Негізгі ион сияқты сол белгідегі иондар Үшін канал абсолютті селективтілікке ие бола Алмайды, өзі сияқты белгідегі басқа иондар үшін Каналдың өткізгіштігі төмен, бірақ нолден өзгеше Болады. 18. Қазіргі кезде әр түрлі иондарға каналдардың көп түрі Тіркелген.Олардың ең тиімдісі , екіншісі, негізгі ионнан басқа, ол басқа Да иондарды өткізе алады. Жеке каналдардың құрылысын зерттеу потенциалдың локалдық Фиксация әдісімен «path-clamp» жүзеге асады.Ол үшін шыны Микроэлектродты тұзды тұнбамен толтырып, мембрана жоғарғы бетіне Қысылып кішкене зарядталады.Сол уақытта мембрананың кішкене Бөлігі микроэлектродқа сорылады. Егер сорылу аймағында иондық Канал болатын болса, онда жеке каналдың белсенділігін тіркейді.Жеке Каналдың белсенділігін тіркеудің кернеу фиксациясынан Айырмашылығы көп емес. Каналдың сыртқы бөлігі зерттеуге тиімді келеді, ал ішкі бөлігін Зерттеуде белгілі бір қиындықтар туындайды. П. Г. Костюк Жасушаішілік диализ әдісін құрастырды.Бұл әдіс кіріс және шығыс Иондвқ каналдарының құрылысын микроэлектродтардың қатысуынсыз Тіркеуге мүмкіндік береді.Нәтижесінде, иондықканалдың бір бөлігі , Жасушасыртылық ашық кеңістікте һзінің функционалдық құрылысы Жағынан каналдың бөлігінен айырмашылығы бар. 19. Осы иондық каналдар мембараны екі негізгі құрылғымен Қамтамасыз етеді: Селективті және өткізгіштік. Селективті немесе таңдаушылық , арнаның оның айрықша Ақуызды құрылымымен қамсызданады. Арнаның көпшілігі Электробасқар- болып табылады, оның иондарды өткізу қабілеті Мембрана потенциалдарының ұзындығына байланысты.Канал Функционалдық характеристикасы жағынан біркелкі емес , бұл Әсіресе ақуыздық құрылысына қатысты. Натрий каналының жұмыс істеу тәртібін мысал ретінде Қарастырып көрейік.Тыныштық күйде натрий каналы жабық Күйде болады.Белгілі бір дәрежедегі жасуша мембрана Депорилизациясы кезінде m- активациялық қақпасы ашылып, Натрий Na+ иондарының мембрана ішіне өтуі күшейеді.Бірнеше Милисекіндтан кейін m-қақпасы ашылып, n-қақпасы Жабылады.Инактивация жасуша клеткасында жылдам жүреді Және инактивация дәрежесі деполяризация Стимулының ұзындығы мен уақытына тікелей байланысты Қорытынды Биологиялық мембрана жасуша тіршілігінде аса маңызды Рөл атқарады. Ол жасуша және органоидтердің ішіне және сыртқа Қарай заттардың өтуін реттеп отырады. Кейбір заттар био Логиялық мембраналардан өте алмайды. Мұндай заттардың Биологиялық мембраналардан өтуін ерекше түтіктер жүзеге Асырады, олар заттарды қатаң бір бағытта тасымалдайды. Кей Заттар биологиялық мембранадан оңай өтеді. . Миллиондаған Жылдар бойы алғашқы түзілген биологиялық мембраналар бірте- Бірте күрделене түсіп, құрамына әр түрлі нәруыз молекулаларын Қосып отырған. Осылайша біртіндеп күрделену арқылы алғашқы Тірі организмдер (протобионттар) пайда болған. Биологиялық Мембрананың арқасында жасушаның беткі жағы аса төзімді және Серпімділік қасиетке ие болып, жеңіл жарақаттан оңай жазылып, Тез қалпына келеді. жүктеу/скачать 17,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|