Қорытынды
Құдайға тән заттардағы форма айырмасынан, Фома материалды әлем тәртібі жүйесін шығарады.
Заттар формасы олардың жетілу дәрежесіне тәуелсіз тұру жаратушыға қатысты. Бұл материалды дүниенің және қоғамның барлық салаларына қатысты. Фоманың пікірінше, бірі ауыл шаруашылығымен айналысуы, екіншісінің- бақташы болуы, үшіншісінің құрлысшы болуы қажет. Әлеуметтік дүниенің құдайы үйлесімдігі үшін рухани және физикалық еңбекпен айналысатын адамдардың өмір сүруі қажет. Әрбір адам қоғамдық өмірде белгілі бір қызмет атқарады және барлығы белгілі бір игілікті іс жасайды.
Сонымен, Фоманың іліміне сәйкес, адамдармен орындалатын қызметтегі айырмашылық қоғамдың еңбектің бөлдіну нәтижесі емес, құдайдың мақсатты іс - әрекеті.
Әлеуметтік және таптың теңсіздік6 иерархияның заттар формасындағы бейнесі. Бұның бәрі негізінен Аквинатқа феодалды әлеуметтік сатыны анықтауға көмектесті. Ф.Аквинскийдің философиясы оротағасырлық схоластикалық ағымдар арасына бірден жалпы танымға ие болған жоқ. Ф.Аквинскийдің домиканецтер орденінде, кейбір руханиятшылар өкілдері арасында қарсылыластары болды. Бірақ ХІV ғасырдағы бірінші соққыларға қарамай, Фома оның доктринасын өз философиясы ретінде таныған мешіттің беделі болады. Осы кезден мешіт оның ілімін өз мүдделеріне қарсы бағытталған барлық қозғалыстармен күресте пайдаланады.
Осы уақыттан бастап бірнеше ғасыр бойына Ф.Аквинский философиясы таратылды.
Әлемдік философия антологиясы. Т1
Боргош Ю. “Фома Аквинский.
Соколов В.В. Ертедегі және ортағасырдағы шетел философиясының тарихы.
Достарыңызбен бөлісу: |