Кіріспе Зертханалық жұмыстар физика пәнінен студенттердің орындайтын оқу жұмысының маңызды түрі болып табылады және ол бағдарламада қарастырылған сағаттар көлемінде орындалады



бет49/71
Дата11.12.2021
өлшемі4,79 Mb.
#99164
түріСабақ
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   71
Байланысты:
жаңа зертханалық 2019.docx

3сурет

4 сурет



Өлшеулер әдісі
тәуелділігін зерттеуді алғаш тәжірибе жүзінде толық 1871-1872ж.ж. Мәскеу университетінің профессоры А.Г.Столетов жүргізді. Ол ферромагнетик ішіндегі өрістің кернеулігі үлгінің пішініне тәуелді болатындығын және оның мәні сақиналық орамдармен магниттелетін тороид пішіндегі үлгіде сыртқы магнит өрісінің кернеулігімен дәл келетінін көрсетті.




5 сурет
Бұл жұмыста магниттелудің негізгі қисығын алу үшін А.Г. Столетовтің ұсынған әдісі қолданылады. Бұл әдісте ферромагнетик материалдан жасалған сақинаға екі жағынан сым орамдары оралған (5 сурет): бірінші реттік орамда (магниттеуші) орам, ал екінші реттік орам ( орамы бар) В магнит индукциясы шамасын өлшеу үшін қажет.

Сақина өзекшенің бірінші реттік орамдарынан ток өткенде пайда болатын магнит өрісінің кернеулігі



, (2)

мұндағы ; l - өзекшенің орта осі бойынша ұзындығы.

Бұл өріс сақинаны магниттейді. Ауданы S сақина қимасынан өтетін магнит ағыны

.

Екінші реттік орамнан өтетін магнит ағынын өзгертсе, индукцияның ЭҚК-і пайда болады:

,

мұндағы - магнит ағынының өзгеру жылдамдығы. Магнит ағынын токтың бағытын өзгерту арқылы өзгертуге болады. Онда өрістің кернеулігінің мәні өзгермейді, тек өріс сызықтарының бағыттары өзгереді. Нәтижесінде магнит индукциясының ағыны + -тен - -ке дейін өзгереді, ал оның өсімшесі

. (3)
Егер екінші реттік орам тізбегі тұйықталса, одан

(4)

ток өтеді, мұндағы R – екінші реттік орам тізбегінің кедергісі.

Осы тізбекте индукциялық ток өтсе, шамасы (3), (4) формулаларды қолдану арқылы есептелетін Q заряд тасымалданады:

.

Осы өрнектен магнит өрісінің индукциясының формуласын шығарып аламыз:

, (5)

мұндағы R, , S – осы қондырғы үшін тұрақты шамалар.



Q зарядты екінші реттік орамға қосылған ток интеграторымен өлшейді. Интегратор арқылы өткен заряд вольтметрдің n көрсеткішіне пропорционал:

, (6)

мұндағы - интегратор тұрақтысы, n– мультиметр бойынша санақ.

 тұрақтысы интегратордың сезгіштігін сипаттайды және мультиметрдің бірлік көрсеткіші болып табылатын (Q/n) зарядқа тең.

(5), (6) өрнектерді қолданып, зерттелетін сақина пішінді өзекшесіндегі магнит өрісін есептеу формуласын аламыз:

, (7)

Мұндағы .




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   71




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет