Білім туралы Қазақстан Республикасының Заңы

47-бап. Білім алушылар мен тәрбиеленушілердің құқықтары, міндеттері мен жауапкершілгі. 11. Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында білім алушы және (немесе) тәрбиеленуші жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар толық мемлекет қамқорлығында ұсталады.

- әлемдік білім беру кеңістігіне кірігуге (интеграцияға);

- педагог қызметкерлердің мәртебесін көтеруге;

- сапалы білім берудің қол жетімділік кепілдігін көтеруге;

- басқару және қаржыландыру жүйесін жетілдіруге мүмкіндік береді.
7-тарау. ПЕДАГОГ ҚЫЗМЕТКЕРДІҢ МӘРТЕБЕСІ

50-бап. Педагог қызметкердің мәртебесі

51-бап. Педагог қызметкердің құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі

52-бап. Білім беру ұйымдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесі

53-бап. Әлеуметтік кепілдіктер.
Қазақстан Республикасының Конституциясы
(30 тамыз 1995 жылы республикалық референдумда қабылданды)

(1998 ж. 7 қазанда енгізілген өзгерістерімен)
Қазақстан Республикасының Конституциясы 9бөлімнен, 98 баптан тұрады.

Бiз, ортақ тарихи тағдыр бiрiктiрген Қазақстан халқы, байырғы қазақ жерiнде мемлекеттiлiк құра отырып, өзiмiздi еркiндiк, теңдiк және татулық мұраттарына берiлген бейбiтшiл азаматтық қоғам деп ұғына отырып, дүниежүзiлiк қоғамдастықта лайықты орын алуды тiлей отырып, қазiргi және болашақ ұрпақтар алдындағы жоғары жауапкершiлiгiмiздi сезiне отырып, өзiмiздiң егемендiк құқығымызды негiзге ала отырып, осы Конституцияны қабылдаймыз.

2. Республика қызметiнiң түбегейлi принциптерi: қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық; бүкiл халықтың игiлiгiн көздейтiн экономикалық даму; қазақстандық патриотизм; мемлекет өмiрiнiң аса маңызды мәселелерiн демократиялық әдiстермен, оның iшiнде республикалық референдумда немесе Парламентте дауыс беру арқылы шешу.

2. Республиканың азаматын ешқандай жағдайда азаматтығынан, өзiнiң азаматтығын өзгерту құқығынан айыруға, сондай-ақ оны Қазақстаннан тыс жерлерге аластауға болмайды.

3. Республика азаматының басқа мемлекеттiң азаматтығында болуы танылмайды.

11-бап 1. Республиканың халықаралық шарттарында өзгеше белгiленбесе, Қазақстан Республикасының азаматын шет мемлекетке беруге болмайды.

2. Республика өзiнiң одан тыс жерлерде жүрген азаматтарын қорғауға және оларға қамқорлық жасауға кепiлдiк бередi.

2. Адам құқықтары мен бостандықтары әркiмге тумысынан жазылған, олар абсолюттi деп танылады, олардан ешкiм айыра алмайды, заңдар мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң мазмұны мен қолданылуы осыған қарай анықталады.

3. Республиканың азаматы өзiнiң азаматтығына орай құқықтарға ие болып, мiндеттер атқарады.

4. Конституцияда, заңдарда және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар Республикада азаматтар үшiн белгiленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ мiндеттер атқарады.

5. Адамның және азаматтың өз құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруы басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға, конституциялық құрылыс пен қоғамдық имандылыққа нұқсан келтiрмеуге тиiс.

13-бап 1. Әркiмнiң құқық субъектiсi ретiнде танылуына құқығы бар және өзiнiң құқықтары мен бостандықтарын, қажеттi қорғанысты қоса алғанда, заңға қайшы келмейтiн барлық тәсiлдермен қорғауға хақылы.

2. Әркiмнiң өз құқықтары мен бостандықтарының сот арқылы қорғалуына құқығы бар.

3. Әркiмнiң бiлiктi заң көмегiн алуға құқығы бар. Заңда көзделген реттерде заң көмегi тегiн көрсетiледi.

ҚР Конституциялық Кеңесінің 22.03.99 ж. N 7/2; 15.02.02 N 1 қаулыларымен берілген түсініктемелерді қараңыз

2. Ешкiмнiң өз бетiнше адам өмiрiн қиюға хақысы жоқ. Өлiм жазасы ерекше ауыр қылмыс жасағаны үшiн ең ауыр жаза ретiнде заңмен белгiленедi, ондай жазаға кесiлген адамның кешiрiм жасау туралы өтiнiш ету хақы бар.

2. Ешкiмдi азаптауға, оған зорлық-зомбылық жасауға, басқадай қатыгездiк немесе адамдық қадiр-қасиетiн қорлайтындай жәбiр көрсетуге не жазалауға болмайды.

2. Әркiмнiң қауiпсiздiк пен тазалық талаптарына сай еңбек ету жағдайына, еңбегi үшiн нендей бiр кемсiтусiз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғалуға құқығы бар.

3. Ереуiл жасау құқығын қоса алғанда, заңмен белгiленген тәсiлдердi қолдана отырып, жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу құқығы мойындалады.

4. Әркiмнiң тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс iстейтiндерге заңмен белгiленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндерiне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепiлдiк берiледi.

ҚР Конституциялық Кеңесінің 10.03.99 ж. N 2/2 қаулысымен берілген түсініктемені қараңыз

27-бап 1. Неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттiң қорғауында болады.

2. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу ата-ананың етене құқығы әрi мiндетi.

3. Кәмелетке толған еңбекке қабiлеттi балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға мiндеттi.

28-бап 1. Қазақстан Республикасының азаматы жасына келген, науқастанған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған жағдайда және өзге де заңды негiздерде оған ең төменгi жалақы мен зейнетақының мөлшерiнде әлеуметтiк қамсыздандырылуына кепiлдiк берiледi.

2. Ерiктi әлеуметтiк сақтандыру, әлеуметтiк қамсыздандырудың қосымша нысандарын жасау және қайырымдылық көтермеленiп отырады.

ҚР Конституциялық Кеңесінің 12.03.99 ж. N 3/2 қаулысымен берілген түсініктемені қараңыз
Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы

Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шiлдедегi N 591 Заңы

"Егемен Қазақстан" 2004 жылғы 14 шiлде N 176. Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2004 ж., N 16, 95-құжат

Мектепте оқушылардың әлеуметтік жағдайы туралы мәлімет болуы қажет. Оны мектептің әлеуметтік паспортында оқу жылының басында және аяғында анықтап отырады. Яғни, төмендеше көрсетілуі тиіс:

Мектеп директоры қолы аты-жөні

Әлеуметтік педагог қолы аты-жөні

Отбасының әлеуметтік паспорты
Мектептегі әрбір оқушының отбасына әлеуметтік паспорты жасалады, онда оқушының отбасы жағдайы,мүшелер саны және отбас түрі анықталынады.

Тұратын мекен-жайы бойынша:____________________________________

Отбасының құрамы:______________________________________________

Әкесі, жұмыс орны:______________________________________________

Анасы, жұмыс орны:_____________________________________________

Атасы: ________________________________________________________

Апасы:________________________________________________________

Балалары:______________________________________________________

Басқа туысқандары:______________________________________________

Үй-тұрмыстық жағдайлары:_______________________________________

Материалдық жағдайлары:________________________________________

Әлеуметтік ортаның мінездемесі:__________________________________

Контакт жасап тұратын мемлекеттік мекемелер:_____________________

Оқу мекемелері:________________________________________________

Наркологиялық диспансер:_______________________________________
Отбасы картасы

Оқушының аты-жөні______________________

________________________________________
Фотосурет орны

Баланың

әкесі ___________________________________

қызмет орны:

қызмет орны:

_______________________________________

Отбасында қанша адам бар? __________________________________________________________________________________________________________________

Олардың аты-жөні және туылған күндері: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отбасы үшін маңызды күндер? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отбасының діни-религиялық бағыты қандай? __________________________________________________________________________________________________________________

Мекен-жайы: __________________________________________________________________________________________________________________

Көршілері туралы қысқаша мәлімет: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Баланың жатын бөлмесі туралы: _________________________________________________________

Бөлме ауданы: ____________________________________________

Бөлмедегі жиҺаздарды атап көрсетіңіз: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Баланың денсаулығы туралы мәлімет: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Баланың ең сүйікті мұғалімі кім? ___________________________________________________________________

Қандай фильмер мен кітаптарды таңдайды? __________________________________________________________________________________________________________________

Бос уақытын кіммен және қайда өткізеді? ______________________________________________________________________________________________________________________________________

Күніне балаға қанша уақыт бөледі? _________________________________________________________

Сыныптастарымен қарым-қатынасы туралы не біледі? _________________________________________________________

Мектептегі оқушыларды әлеуметтік жағдайына байланысты бөлу
Әлеуметтік жағдайы төмен оқушылар тізімі (жартылай жетім, аз қамтамасыз етілген және көпбалалы отбасы балалары, мүгедек балалар және оралман оқушылар тізімі) және төмендегі құжаттары болуы қажет:

• 
  Оқушының туу туралы куәлігі;
  
• 
  Жанұя құрамы туралы анықтама;
  
• 
  Тұрғылықты мекен-жайы бойынша анықтама;
  
• 
  Әлеуметтік жағдайын анықтайтын құжат (ата-анасының біреуінің қайтыс болуы, оралмандығы туралы, көпбалалы отбасы екендігі, жұмыссыздықты анықтау, қамқоршылық немесе қорғаншылық, мүгедек, ауруын анықтайтын құжат және тағы басқа).
  
• 
  Ата-анасының құжаттары: жеке куәлік, СТН, ӘЖК.
  
• 
  Жұмыс орнынан анықтама;
  
• 
  Тұрғын жайын зерттеу актісі.
  

1. 
   Жартылай жетім балалар (әкесі немесе анасы қайтыс болған);
   
2. 
   Оралман отбасынан шыққан балалар (ата-анасы Қазақстан Республикасының азаматтығын алмаған, оралман екендігін куәландыратын құжаты болуы тиіс).
   
3. 
   Үйде оқытылатын оқушылар тізімі;
   
4. 
   Аз қамтамасыз етілген отбасы балаларының тізімі (ата-анасы ажырасқан, жалғызілікті ана, әкесі немесе анасының мүгедек болуы, ата-анасы жұмыссыз (Еңбекпен қамту бөлімінен міндетті түрде «жұмыссыз» деген анықтамасының болуы қажет) және тағы басқа).
   
5. 
   Көпбалалы отбасынан шыққан балалар (4 немесе одан да көп және балалар 18 жасқа толмаған отбасылар енеді).
   

Әлеуметтік педагог өз тізімінде тұрған әлеуметтік топтамаға сәйкес оқушылардың үйіне барып, отбасы жағдайымен, ата-анасымен танысуы қажет. Мысалы, жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың үйіне қазан айында, наурыз айында жылына 2 рет тұрғын жай актісін жүргізу тиіс. Сонымен қатар, актімен қоса, оқушылардың үйіне баруын тіркеу журналы болуы қажет. Алғашқы беті мектеп директоры бекіткен, тігіліп мөр басылған болуы шарт.

1. 
   Тәрбиелеу ісіне қандай әдістерді көбірек қолданасыз?
   

ә) талап етушілік;

б) сендіру;

в) жазалау;

г) мадақтау.

2. Сіздің отбасыңызда балаға талап етушілікте ынтымақтастық, ауызбірлік сақталады ма?

а) ия;

а) мақтау;

ә) отбасы мүшелері бірауыздан баланың жақсы қылықтарын, жаңа кітап, ойыншық сатып алғанда мақтау;

4. Баланы тәрбиелегенде күш қолданасыз ба?

а) ия;

б) әркезде.

а) ия;

б) әркезде.

а) ия;

б) әркезде.

а) ия;

б) әркезде.

а) ия;

б) әркезде.

а) жеке өзім;

ә) әкесімен;

б) көршілермен;

в) туған-туыстарымен;

г) педагог-психологпен, әлеуметтік педагогпен;