Кіші мектеп оқушыларымен педагог-психологтың сабағы. Тақырыбы:"менің сезімдерім мен эмоцияларым әлемі" Мақсаты: өз сезімдеріңізді көрсету нәтижесінде эмоцияларыңызды түсінуге ықпал ету Тапсырмалар: оқушылардың «сезімдер»
Кіші мектеп оқушыларымен педагог-психологтың сабағы. Тақырыбы:"менің сезімдерім мен эмоцияларым әлемі" Мақсаты: өз сезімдеріңізді көрсету нәтижесінде эмоцияларыңызды түсінуге ықпал ету Тапсырмалар: - оқушылардың «сезімдер» және «эмоциялар» психологиялық ұғымдары және олардың функциялары туралы түсініктерін жаңарту; - белгілі бір эмоциялардың көрінуіне әсер ете отырып, өз көңіл-күйіңізді реттеу дағдыларын дамыту; - балаларды басқалардың жағымсыз эмоцияларына сындарлы әрекет етуге үйрету.
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Сәлемдесу. Сәлем балалар, мен сендерді бүгінгі сабақта көргеніме өте қуаныштымын. Барлығыңыздың көңіл-күйлеріңіз керемет және біз сіздермен жақсы жұмыс жасаймыз деп сенемін. Мен сендерге енді шеңберге тұрып, бір-бірлеріңмен амандасуларыңды ұсынамын. Бірақ сәлемдесуіміз сәл ерекше болады. Қош келдіңіз (қыздыру) «Сәлемдесу ойыны» жаттығуы Мақсат – эмоционалды күйзелісті жеңілдету және топты біріктіру Мазмұны: барлық қатысушылар шеңберге тұрады. Бірінші ойыншы (жетекші) былай дейді:
«Сәлеметсіз бе, мен Аружан. Мен бүгін осындаймын» (мимика, ым-ишара арқылы өз көңіл-күйін көрсетеді. Барлық қатысушылар айналасындағылармен амандасып жатқанда ойын аяқталады. (Балалар психологпен бірге амандасады)
Психолог: Ал енді мен сендерге отырып мультфильмнен үзінді көрулеріңді сұраймын.
3.Мультфильмнен үзінді көру:
Головоломка
Тақырыпқа кіріспе Балалар «Головоломка» мультфильмінен үзінді тамашалайды. Неліктен бұл үзінді көрсетілгенін психологпен бірге талқылаңыз.
Педагог-психологтың сұрақтары: Қалай ойлайсыңдар, бүгін қандай тақырыпты қозғаймыз? (Балалардың жауаптары) Психолог: бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Менің сезімдерім мен эмоцияларым әлемі» -Бұл мультфильм не туралы? -Бүгін сабақта не туралы сөйлесеміз деп ойлайсыңдар? -Адамдар эмоциясыз өмір сүре ала ма? (Балалардың жауаптары)
4. Теориялық бөлім
Эмоциялар - бұл сезімдерді, ойларды және дене сезімдерін қамтитын бүкіл дене тәжірибесі.
6 ерекше эмоциялар бар:
МҰҢ,
АШУ,
ЖІРКЕНУ,
ҚОРҚЫНЫШ,
БАҚЫТ,
ТАҢҒАЛУ
Дегенмен, оларды қалай, қашан білдіретініміз өмір сүріп жатқан мәдениетімізге, тәрбиемізге, отбасымызға байланысты.
Ал енді назар аударыңыз «Қара жәшік»
Тесігі бар қорап дайындалады (қолдың өтуі үшін). Онда әртүрлі заттар қойылады. Қатысушы қолын тесікке салып, бір затты таңдайды және оны қораптан шығармай, атын атайды. Қорапқа бір заттан салынады,барлығы бірден емес; егде жастағы қатысушылар үшін сирек заттар (бақалшақтар, мүсіндер, косметика, механикалық бөлшектер және т.б.) орналастырылады. Бұл жерде дәл осы нәрсе жатқаның қалай анықтайсыз?
-Дұрыс, сипап сезу арқылы
Сезімталдық дегеніміз не? Жауап қарапайым сияқты. Сезім - бұл менің сезінетінім.
Сезімталдық - барлық сезімдердің негізі. Біздің эмоционалды өміріміздің бірінші деңгейі - бұл дененің сөзсіз реакциялары- ауырсыну,шөлдеу,аштық.
«Сезім» жаттығулары
Сезімдердің адам өміріндегі рөлі.
Сезімдер адамның өміріндегі мінез-құлықтың ішкі реттеушісі рөлін атқарады, олар іс-әрекеттің қалай жүріп жатқанын және өмірде бәрі жақсы жүріп жатқанын білдіреді;
Мысалы, адамның көңіл-күйі нашарлады. Оның өзі неге бұлай болғанын әрқашан біле бермейді. Бірақ оның себебі бар.
Өзіндік мінез-құлық сонымен қатар адамда әрқашан жағымды емес, белгілі бір сезімдерді тудырады. Өкініш сізді азаптай бастайды, бұл кейбір әрекеттер айыпталуға лайық дегенді білдіреді. Ал азапты, төзімді кінә сезімі сізді қателіктерді іздеуге мәжбүр етеді, жасағаныңызды қателіктерді түзетуге шақырады.
Сезімдер - бұл санамен өңделген сезімдер, бұл қазірдің өзінде болып жатқан нәрсенің тұтас және мағыналы көрінісі.Сезімдер біздің эмоционалдық өміріміздің екінші деңгейін құрайды, шындыққа деген көзқарасымызды көрсетеді, бізді қоршаған әлеммен, адамдармен және өз денемізбен байланысуға көмектеседі.
Көңіл-күй – адамның белгілі бір уақыт аралығындағы психикалық процестері мен мінез-құлқын бояйтын жалпы эмоционалды күй.Көңіл-күй қимыл-қозғалыс, дене қалпы, қалпы, қолынан көрінеді.
Жақсы көңіл-күйде қолдар тыныш, сенімді, қажетсіз қимылдар жоқ, олар жұдырықтасып, түйіседі;Көңіл-күй сыртқы көріністе көрінеді.Егер адам қайғылы болса, еңкейіп, иықтары салбырап, қолдары дене бойымен салбырап тұрады. Көзге алаңдаушылық немесе апатия, немқұрайлылық бар.
«Көңіл-күй» жаттығуы.
Көңіл-күй жайдарлы, көтеріңкі, иықтар түзеледі, фигурасы биік, көзқарасы өткір, жүрісі шешуші, қимылдары дәл, есептегіш болады. Адам күшке толы, бұл бірден көрінеді.
Сұрақтарға жауап бер.
Адамның көңіл-күйі қандай болады?
Сіздің көңіл-күйіңізге не әсер етеді?
Неліктен жақсы көңіл-күй адам өмірінің барлық салаларына әсер етуі мүмкін?
5 "Негативті қалпына келтіру" жылыту
Музыкаға арналған жаттығулар (би-бұл адамдар өздерінің сезімдері мен эмоцияларын білдіру үшін қолданатын ежелгі тәсілдердің бірі. Ол адамзат өмірінің алғашқы кезеңінде пайда болды. Би физикалық, психикалық және эстетикалық әрекеттерді біріктіреді.
Қазіргі уақытта би үйреншікті жағдайға айналды. Ол адам эмоцияларының тұтас гаммасын білдіруге қабілетті және қазіргі терапияда белсенді қолданылады. Бұл жағдайда еркін қозғалыс пен импровизацияда сезімдердің өздігінен босатылуы жүреді. Би қимылдары-қарым-қатынастың бір түрі.
Би-адам сөйлейтін тірі тіл. Бұл жағдайда ойлар мен сезімдер бейнелер мен аллегориялар арқылы беріледі. Сонымен қатар, музыка міндетті компонент емес.
Би жаттығулары өткізіледі.
6) Кезекті жаттығу ойын-эмоционалды ұстамдылық деңгейін анықтауға арналған.Бұл жерде сынып оқушылары жұп-жұпқа бөлінуі шарт.Бірінші ойыншының мақсаты өз жұбын күлдірту.Ал екінші ойыншы барынша байсалдылық таныта білуі керек.
7.Жағдаятты шешу.Берілген сұраққа назар аударыңыз!
Сіз серуендеу барысында өзіңіздің өте бағалы әрі сүйікті затыңызды жоғалтып алдыңыз. Сол затты барлық жерден,бүгін жүрген жолдарыңыздан, қойып кеткен жерлерден іздейсіз. Бағалы затты таппай, көңіл-күйіңіз түсіп қалған сәтте, ол затты сөмкеден тауып, оны соның ішінде ұмытып кеткеніңіз есіңізге түседі.
Енді сұрақ, осы қуаныш сезімін қалай білдіресіз.
1.Сіз қуаныштан секіресіз
2.Жоғалған затты іздеуге көмектескен досыңызға алғыс айтасыз( құшақтайсыз..)
3.Эмоцияңызды көрсетпей қуанасыз
4.Табылған затты қуана сүйіп, оның қандай бағалы екенін көресетесіз
9."Сезімді тану" ойыны
Оқушыларға эмоциялардың біреуінің аты жазылған карталар таратылады, сондықтан басқалар онда не жазылғанын көрмейді. Олардың міндеті - эмоция арқылы әртүрлі сезімдерді вербалды емес қарым-қатынас құралдары (мимика, жест-ишара, поза және т.б.) арқылы бейнелеу, ал қалғандары эмоцияның не екенін болжау.
Эмоциялар тізімі: ашу, қуаныш, қайғы, қайғы, қуаныш; таңдану, жиіркену, қызығушылық, менсінбеу, немқұрайлылық, реніш және т. б.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Эмоцияларыңызды ұстау қиын ба?
Мұны әрдайым жасау керек пе, біз қандай жағдайларда тікелей бола аламыз, қайсысында болмаймыз?
Эмоциялар бізге қалай әсер етеді?
Күн сайын өмір бізге көптеген қызықты оқиғаларды ұсынады. Махаббат, жаңа жұмыс, таныспен адаммен күтпеген кездесу, тіпті қобалжу,стрессті сезіну. Бірақ кейбір адамдар жағымсыз сәттерді тез ұмытып, оларды жағымды эмоциялармен алмастырады. Басқалары, керісінше, стресске айналатын және тіпті денсаулыққа теріс әсер етуі мүмкін көптеген эмоцияларды жинақтайды. Эмоциялар біздің күнделікті өміріміздің әр сәтінің міндетті серігі болып табылады. Қазіргі уақытта адамның қандай сезімдері бар екенін анықтау үшін оның бет әлпетін, көзқарасын және жалпы мінез-құлқын ескеру қажет. Шындығында, адамдардың көпшілігі өз сезімдерін мимика мен дене қимылдары арқылы білдіреді.
10.Сабақ қорытындысы
Рефлексия
"Мен түсіндім"
"Мені таң қалдырды"
"Мен сезіндім"
"Менің ойымша,..»
"Мен ренжідім"
"Маған ұнады"
"Мен риза болдым"
- Эмоциялар мен сезімдер дегеніміз не?
- Бүгін қандай эмоциялармен таныстыңыз?
- Эмоцияны кім басқарады: біз немесе олар бізді?
- Эмоцияларыңызды қалай басқаруға болады?
Сізге жақсы көңіл-күй тілеймін, сіз өмірде тек позитивпен жүресіз, сонда сіз тек жағымды эмоциялармен жақсы адамдармен қоршаласыз (сабақтың әр қатысушысы жағымды эмоциялармен алады)