Класы: Сабақтың тақырыбы: Сандық, мәтіндік және графиктік ақпараттарды кодтау. Кодтан шығару Сабақтың мақсаты: Ақпаратты кодтауды үйрену, сандық, мәтіндік және графиктік ақпараттырды кодтап үйрену

Класы:

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. 

Сабақтың әдісі: Кластерлеу (жүзім шоғы) әдісі, ЖИГСО 2 әдісі, Еркін жазу әдісі

Сабаққа қажетті құралдар мен көрнекіліктер: 
• Құралдар: компьютер, түрлі түсті маркерлер, стикерлер, А1 форматты қағаз (плакат);
• Көрнекіліктер: үлестірмелі қағаздар, қима қағаздар, талқылау картасы, бағалау парақтары, кері байланыс парағы.
Сабақтың жоспары: 

САБАҚ КЕЗЕҢДЕРІ МҰҒАЛІМНІҢ ӘРЕКЕТІ ОҚУШЫНЫҢ ӘРЕКЕТІ

• топқа бөлініп отырады.

• Ойланады, кестені толтырады; 

Оқушыларға оқулықтағы «Сызықтық алгоритмдерді программалау» тақырыбындағы мәтінді оқуды тапсырамын. • Мәтінді оқиды;

ОЙ ТОЛҒАНЫС

Мұғалім сабақ бойына қарастырылған жаңа ақпарат жайлы, одан алған әсерін, не үйренгенін, нені әлі де біле түсу керек екенін т.б. жайлы өз пікірін қағаз бетіне түсіруді тапсырады.

КЕРІ БАЙЛАНЫС

ҮЙГЕ ТАПСЫРМА

 

Мақсаты:

білімділік: оқушыларға операциялық жүйе ұғымын түсіндіре отырып, оның үш негізге бөлікке бөлінетіндігі туралы мәлімет беріп, түрлерімен таныстыру

дамытушылық: 7 сыныпта оқыған операциялық жүйе ұғымына негізгі бөліктері туралы мәлімет беріп, білімдерін дамыту

тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылыққа, жинақтылыққа тәрбиелеу

 

Түрі:   жарыс, топтық

 

Көрнекілігі: мультимедиа, үлестірме құралдар, сұрақтар, ұпайлар

 

Сабақтың жүрісі:

І. Ұйымдастыру кезеңі

         ІІ. Үй тапсырмасына шолу:

1.Қазіргі заманға сай компьютерлердің неше түрі бар?

2.Принтер не үшін қажет, неше түрі бар?

3.Сыртқы сақтау құрылғылары нешеу, түрлері қандай?

4.Монитор дегеніміз не?

 

ІІІ. Жаңа сабақ (мультимедиа арқылы көрсетілді)

І кезең(түсіндіру)

Операциялық жүйе- бұл компьютерді іске қосқан кезде жүктелетін және оның барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын арнайы программа.

Операциялық жүйе негізгі 3 бөліктен тұрады:

1. 
   Ядро
   
2. 
   Интерфейс
   
3. 
   Драйвер
   

Бірміндетті операциялық жүйелер қай кезде де адамның компьютерде тек бір ғана іспен шұғылдануына, яғни тек бір ғана мәселені шешуіне мүмкіндік береді.

Көпміндетті жүйелер бірнеше программаны қатар іске қосуға мүмкіндік береді.

ІІ кезең.

Сынып оқушыларына  үлестірме құралмен тапсырма берілді.

ІІІ кезең.

1)Екілік жүйеде қандай сандарды пайдаланады?

2) Принтер қандай құрылғы, неше түрі бар?

3) Сыртқы сақтау құрылғыларына нелер жатады?

4) Жүйелік блоктың ішінде нелер орналасады?

5) Пікірдің неше түрі бар?

6) Логикалық қосу дегеніміз не?

10 ұпай

1)Енгізу құрылғыларын атаңыз.

2) Қандай операциялық жүйеде Интернетке шығу қабілеті пайда болды?

3) Қазіргі операциялық жүйелердің Windows аталуының себебі неде деп ойлайсыз?

4) Компьютер іске қосылғаннан кейін ең бірінші болып не көрінеді?

5) Пуск батырмасын ашқан кезде қандай мәзір ашылады?

6) Есептер тақтасы деп қай жерде орналасқан?

20 ұпай

— қандай батырмалар, атқаратын

Дискетаның диаметрі қаншаға тең?

— батырмалары қандай қызмет атқарады?

Жанама мәзір (контекстті мәзір) қай уақытта пайда болады?

IV кезең. Дебат

«Компьютердің зияны»

«Компьютердің пайдасы» тақырыптары беріліп, оны қорғады.

 

ІV. Қорытындылау.

Сонымен оқушылар операциялық жүйелердің екі түрі бар: бір міндетті және көпміндетті.

Үш негізгі бөліктен тұрады: ядро, драйвер, интерфейс

1. 
   V. Үйге тапсырма.
   

 

VІ. Бағалау.

 Сабақтың мақсаты:     

                  Білімділік:  Оқушыларға айнымалының саналатын және шектеулі  типтері "жиым” ұғымы,бірөлшемді жиым туралы толық  мағлұмат беру;

 Дамытушылық :  Оқушыларды айнымалының саналатын және жиым ”ұғымы,бірөлшемді жиым туралы толық мағлұмат   бере отырып,программа құру дағдыландыру,логикалық   ой-өрісін дамыту;

                   Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке,ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу

  Сабақтың түрі:                Теориялық сұрақ

  Сабақтың кезеңі:      

1.     Ұйымдастыру

2.     Үй тапсырмасын тексеру

3.     Жаңа сабақты түсіндіру

4.     Сабақты бекіту

5.     үйге тапсырма

·       Символдар программаға қалай енгізіледі,олар қандай типте болуы тиіс?

·        ASCII кодтары дегеніміз не,ол қандай интервалда беріледі?

·        Символдық айнымалылар Паскаль тілінде қандай типке жатады?

·        Символдық мәліметтерге қандай операциялар қолдануға жатады?

·        S жолдық айнымалысының таңбасының санын есептеу үшін қандай функциялар қолданады?

·        Литерлік шамалармен қандай операциялар орындалады?

·        Тіркестік өрнектер дегеніміз не?

·        Тіркестік айнымалының ұзындығы қалай анықталады?

·        Бір жолға неше символ жазуға болады?

·        Жолдың бірнеше таңбасын көшіру үшін қандай функция қолданады?

·        Жолдың бірнеше таңбасын көшіру үшін қандай функция қолданады?

·        INSERT(S1,S2, N) процедурасының қызметі.......
                                                   Жаңа сабақты түсіндіру

                                                              Айнымалы типтер

Мәліметтердің айнымалы типтері стандартты типтерден өзгеше болып келеді. Мәліметтердің әртүрлі типтері үшін әртүрлі амал қолдануға болады. Мәліметтердің типін құру бір жағынан операция орындауды жеңілдетсе,екінші жағынан қате жіберуге мүмкіндік береді.Сонымен,мәліметтердің стандартты типтерінен өзге жаңа айнымалы типтерді құруға болады.Мәліметтердің бұл типтеріне саналатын және шектелетін типтер жатады.

Қабылдай алатын мәндерінің реттелген тізімі арқылы берілетін тип-саналатын тип болып есептеледі.Бұл типті сипаттау оның мүмкін мәндерінің идентификатор түрінде тізімін берумен анықталады.

  Жазылу түрі:

   TYPE <тип атауы>=(<1-мән,2мән,..., n- мән >);

VAR <идентификатор,.....> : <тип атауы>;

Мысалы:

                       Metall=(Na,K,Li,Cu,Zn);

                       Mezgil=(қыс,көктем,жаз,күз);

VAR               Al, A2: Mezgil;

                       G1,G2,G3:Gaz;

                       Met l, Met2:Metall;

                        Түс=(ақ,көк,қызыл,сары,жасыл,қоңыр,сұр,қара).

   Егер айнымалы сипаттау бөлімінде көрсетілген мәндердің белгілі бір аралығын ғана қабылдайтын болса,онда оны шектеулі типтегі айнымалы деп атайды.Мұндай типтегі айнымалының алғашқы және соңғы мәндері нүктелермен бөлініп тұрақты түрінде көрсетіледі де,ол екеуі де бір стандартты типте (real типін қолдануға болмайды) болып,міндетті түрде алғашқы мән соңғы мән соңғы мәннен кіші болуы керек.

         Жазылу түрі :

         TYPE <тип атауы>=(<алғашқы тұрақты...соңғы тұрақты>);

         VAR <идентификатор,..> : <тип атауы>;

         Мысалы:

          TYPE         kunder=1..31;

          VAR           RadDay,BolnDay:kunder;

  Мәліметтерді ұйымдастыру тәсілдерінің кең тараған түрі – кестелік тәсіл. Бір ғана жолдан тұратын кесте сызықтық деп аталады. Мысалы: A (2,3-5,0,1). Бірнеше жолдан тұратын кестетіктөртбұрышты  кесте деп аталады.Бұларды көп жағдайда бірөлшемді және екі не көпөлшемді жиымдар (массивтер) деп те атайды.

   Жиым  дегеніміз- бір атаумен белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны. Осы жиымға кіретін айнымалыларды жиым элементтері дейді. Жиымның міндетті түрде аты , өлшемі , индекстері, соған сәйкес элементтері және оның түрлері болады. Жиым тұтасымен бір атпен аталады, ал элементтерінің реті индекстер арқылы көрсетіледі . Индекс жиымның иденфикаторынан соң тік жақшаға алынып жазылады: (a [1], x[1,1],…)

Жиымның типін анықтау үшін ARRAY, OF  қызметші сөздері қолданылады. Жиым элементтерінің сипатталуы былай көрсетіледі; 

       Аты  Array[индекс өлшемі]of real;

 немесе

        TYPE Аты; =Array [индекс өлшемі] of integer

 Program

             I:integer;

             S:real;

Begin

             Read (A[i]);

             S:=0;

             For i:=l to 20 do

             S:=S+A[i];

             S:=S\20;  Write (S);

   End.

 Сабақты бекіту

·       Сызықтық және тіктөрбұрышты кестенің айырмашылығы қандай?

·       Жиым деп нені айтамыз?

·       Жиымдар қалай сипатталады?

·        Индекс дегеніміз не?

·        Бірөлшемді жиым дегеніміз не?

 

Үйге тапсырма:     5.1, 5.2, 5.3, 5.4   тақырыптарын   оқу.