Күні/Дата/Date:
Сынып/Класс/Class: 8 «А»
Пән/Предмет/Discipline: Biology
Тақырыбы/Тема/Theme: Иммунитет, қан құю, қан топтары.
Иммунитет, переливание крови, группы крови.
Іmmunity, blood transfusion, blood type.
Мақсаты/ Цель/Goal lesson:
Оқушыларға адам ағзасының аурулардан қорғану жүйесі туралы, оның орналасуы, қан топтары жайлы және қан құюдың маңызы туралы жан-жақты білімдерін көтеру ;
Оқушылардың үш тілділікке бейімділігін, сөйлеу шеберлігін, есте сақтауын, ойлануын дамыту;
Өз күтіміне көңіл бөлуге, адамгершілікке, салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу;
Сабақтың түрі/Вид урока/The type of lesson: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі/Методы урока/Methods lesson: үлестірмелі тапсырма, жұппен жұмыс
Көрнекіліктер/Наглядности/The representativeness of the lesson: кестелер, суреттер, презентация, музыка
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі/ Организационный момент/Organizing time.
Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеп, керекті материалдарды журналға түсіріп, оқушы зейінін сабаққа аудару.
II. Үй тапсырмасы/ Проверка домашнего задания/To check homework:
Берілген сұрақтарға жауап беріп, орыс және ағылшын тіліндегі эквивалентін табыңдар:
1. Қанның қызыл түсті ядросыз жасушалары:
2. Ағзаның ішкі ортасы:
3. Қанның қызыл түсті пигменті:
4. Қанның қызметі:
Сабақтың мотивациясы/Мотивация урока:
Үш тілде берілген жануарлардың атауларына көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойсаңдар және берілген өлеңге керекті сөздерді дұрыс қойсаңдар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы шығады:
D...ck + з...ея + ...ысық + canar... + сло... + т...ін + rabbi... + в...рблюд + а... .
... өзі бөлінеді әрбір топқа,
Ол топтар бір-бірімен жақын доста.
... кеткенде топтастар көмектесер,
... болу қасиетті іс нағыз досқа.
Керекті сөздер: нодро, анқ, анқынң.
ІІІ. Жаңа тақырып/ Новая тема/A new lesson.
Иммунитет - Іmmunity (латынша «immunitas» - бір нәрседен құтылу, босау) – жұқпалы аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру. Негізін салған ғалым – И.И.Мечников.
Табиғи иммунитет - Естественный иммунитет - Natural immunity (ағзаның өзінде түзілген) – туа біткен иммунитет. Ата-анасынан беріледі, тұқым қуалайды, ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Табиғи иммунитеттің екінші түрі – жүре пайда болған иммунитет. Ол қандай да болмасын бір аурумен ауырғаннан кейін пайда болады.
Жасанды иммунитетті егу арқылы қалыптастыруға болады.
Қан топтары – группа крови - blood type
1930 жылы К. Ландштейнер австралиялық ғалым қан тобын ашты, Нобель сыйлығына ие болды.
Адамдардың қаны 4 топқа бөлінеді. І, ІІ, ІІІ, IV. Қан беретін адамды - донор, қабылдайтын адамды – реципиент дейді.
Қан тобы
|
Мынадай топқа қан беруге болады
|
Мынадай топтағы қанды құюға болады
|
I
II
III
IV
|
I, II, III, IV
II, IV
III, IV
IV
|
I
I, II
I, III
I, II, III, IV
|
Резус-фактор (Rh - фактор) – адам мен макака-резус маймылының қанында болатын ерекше нәруыз. Резус-фактор деп аталу себебі бұл нәруыз алғаш рет макака-резус маймылының қанынан табылған. Егер резус-фактор қанда болмаса – «теріс Rh», болса – «оң Rh» делінеді.
Жаңа терминдер/Новые термины/New terms.
№
|
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
1.
|
Қан
|
кровь
|
blood
|
2.
|
Қан топтары
|
группа крови
|
blood type
|
3.
|
Қан құю
|
переливание крови
|
blood transfusion
|
4.
|
Иммунитет
|
иммунитет
|
immunity
|
5.
|
Донор
|
донор
|
donor
|
6.
|
Реципиент
|
реципиент
|
recipient
|
7.
|
Резус-фактор
|
резус-фактор
|
Rh factor
|
8.
|
Табиғи иммунитет
|
естественный иммунитет
|
natural immunity
|
9.
|
Туа біткен иммунитет
|
врожденный иммунитет
|
congenital immunity
|
10.
|
Жүре пайда болған иммунитет
|
приобретенный иммунитет
|
acquired immunity
|
11.
|
Жасанды иммунитет
|
искусственный иммунитет
|
artificial immunity
|
12.
|
|
|
|
Сергіту сәті/ Разминка/ Warm-up
Енді бір сәт денелеріңді босаңсытып, жандарыңа тыныштық орнатайық.
Предлагаю всем расслабиться и окунуться в душевный покой. Включаем душевную музыку.
-В каждом человеке есть внутри река, Ещё по руслу плавают другие корабли,
очень необычная, красная она. Не красные, не жёлтые, а белые они!
Разные кораблики по реке плывут, Маневренные, быстрые, врага они найдут,
Все эти кораблики по-разному зовут. Инфекциям и вирусам они отпор дадут.
Вот эритроцитов армады кораблей, Ты знаешь, лейкоцитами те корабли зовут,
очень они важные, ты уж мне поверь. и чужакам не прошенным они лишь смерть несут.
Торговые кораблики кислород везут, А стоит нам пораниться и повредить сосуд,
а потом его же клеткам отдадут, ремонтные кораблики на помощь нам придут,
заберут у клеток углекислый газ заделают пробоину, построив тут же тромб,
и в обратный путь отправятся тотчас. и снова устремится река наша вперёд.
Таким обменом странным довольны все вокруг,
Такая вот река у нас течёт с тобой внутри,
Все в нашем организме в согласии живут.
И я тебе советую: «Ту реку береги!»
Сабақты бекіту/Закрепление урока/ Approval lesson.
1-тапсырма/1-задание/1 assignment.
1. Қан беретін адам:
А) recipient В) donor С) blood D) immunity
2. Универсальным донором является человек с группой кровью:
А) І В) ІІ С) ІІІ D) IV
3. Blood –
А) Ағзаның қорғаныш қызметі В) Ағзаның ішкі ортасы С) Қан беруші адам
D) Қанның қызыл түсті жасушалары
4. Егу арқылы қалыптастыруға болады:
А) natural immunity В) artificial immunity С) congenital immunity
D) acquired immunity
5. Universal donor is ...
А) І В) ІІ С) ІІІ D) IV
2-тапсырма/2-задание/2 assignment.
Сөзжұмбақтың дұрыс жауабын табыңдар:
Достарыңызбен бөлісу: |
