Митохондриялар (mitochondriae) жасушаның энергиялык жүйесі, АТФ синтезінің органелласы. Олардың негізгі кызметі органикалык косылымдарды тотықтырып және бұл косылымдардың ыдырауы кезінде пайда болған энергияны АТФ молекуласын түзеуге колдану. Осыған байланысты митохондрияларды көбінесе жасушаның энергиялык станциясы немесе жасушалық тыныс алу органелласы деп атайды.
Рибосомалар (ribosomae) — нәруыздардың, полипептидті молекулалардың синтезінің элементарлык аппараты (4.15-сурет), ол барлык жасушаларда аныкталады. Рибосомалар — күрделі рибонуклеопротеидтер, олардың күрамына нәруыздар және рибосомалык РНК, (рРНҚ) молекулалары бірдей салмактык мөлшерде аныкталады. Эукариотты жасушалардын кызмет аткарып түрған рибосомасының мөлшерлері 25x20x20 нм. Мүндай рибосома үлкен және кіші суббірліктерден кұралады. Әрбір суббірлік рибонуклеопротеидті созындыдан кұралған. Ол жерде рРНҚ әр түрлі нәруыздармен әрекеттеседі де, рибосомалардын денесін калыптастырады.
