Зертханалық жұмыс №5. Техникалық термометрлерді тексеру және бөліктендіру
Жұмыс мақсаты: техникалық термометрді – термоэлектр түрлендіргішті тексеру әдістемесін оқу және оны бөліктендіру (шкалаға бөлу).
Зертханалық жұмысқа тапсырма
Келесідей тапсырмаларды орындаңыз:
алынған тапсырмаға сәйкес виртуалды зертханалық жұмыстың экранында техникалық термометрі тексеруін өткізу үшін зертханалық стендтің сұлбасын жинаңыз;
техникалық термометрді тексеру мен шкалаға бөлуін орындауға имитациялық тәжірибелерді орындаңыз;
имитациялық тәжірибелер нәтижелерін статистикалық өңдеңіз.
Зертханалық жұмысты орындаудың тәртібі
Зертханалық жұмысты орындауға оқытушыдан нұсқа нөмірін алып, жүйеде тіркеліңіз:
MetLab.exe файлды жұмысқа қосыңыз; бас мәзірден орындалатын зерханалық жұмыстың нөмірін таңдаңыз: студентті тіркеу терезесі пайда болады (1.1 сурет);
зертханалық жұмыстың берілген нұсқа нөмірін енгізіңіз;
«Далее» батырмасын басыңыз.
Зертханалық стендтің пайда болған терезесінде (5.1 сурет) тапсырманы ұқыпты оқыңыз.
Берілген техникалық термометрді тексеру үшін зертханалық стендтің сұлбасын жинаңыз, ол үшін «Выбор средств измерения» бетінде келесілерді орындаңыз:
үлгілі техникалық термометрді (термопараны) таңдау үшін
«Образцовая термопара» бетін ашыңыз;
берілген үлгілі техникалық термометрдің белгілі маркасын таңдаңыз, ол үшін бірінші ретті түрлендіргіштің типінің қасындағы «+» басыңыз. Содан кейін ол автоматты түрде зертханалық стендтің сұлбасында көрінеді;
техникалық термометрді (термопараны) таңдау үшін «Поверяемая термопара» бетін ашыңыз;
берілген тексерілетін техникалық термометрдің белгілі маркасын таңдаңыз, ол үшін бірінші ретті түрлендіргіштің типінің қасындағы «+» басыңыз. Содан кейін ол автоматты түрде зертханалық стендтің сұлбасында көрінеді;
өлшеу каналының сұлбасын жинау аяқталды. Егер де сұлба дұрыс жиналған болса, «Схема собрана правильно» хабарламаның қасында жасыл лампа жанады; кері жағдайда «Схема собрана неправильно» хабарламаның қасында қызыл лампа жанады, бұл жағдайда сұлба дұрыс жиналғанша 5.1.2 т. қайталау керек.
Кезекпен үлгілі термопараның, содан кейін тексерілетін термопараның көрсетулерін тіркеуден тексеру басталады.
Техникалық термопараны тексерудің әдістемесі келесі де болады:
а) тексерілетін термопараның техникалық сипаттамаларына сәйкес (5.1 сурет) оның өлшеу диапазонын бес интервалға бөліңіз (бес тексерілетін
нүкте), тексерілетін нүктелердің
tтексеру
мәндерін 5.1 кестеге үлгілі және
тексерілетін термопаралар үшін «Температуралық нүктелер» («Температурные точки») жолына енгізіңіз;
б) «Температура печи» қайта қосқышпен бірінші тексерілетін нүктені орнатыңыз;
в) зертханалық стендте «Переключатель» қайта қосқышын оң жақтағы
«Образцовая термопара» позициясына орнатыңыз;
5.1 сурет – Техникалық термометрлерді тексерудің виртуалды зертханалық стендінің сұлбасы
г) «Произвести замер» батырманы басып, үлгілі термопараның термоэлектр қозғалу күшінің (ЭҚК) бірінші өлшеуін орындап, универсалды милливольтметрдің көрсетулерін 6.1 кестеге үлгілі термопараның «ТермоЭҚК мәндері» бағанына енгізіңіз;
д) зертханалық стендте «Переключатель» қайта қосқышын сол жақтағы
«Поверяемая термопара» позициясына орнатыңыз;
ж) «Произвести замер» батырманы басып, тексерілетін термопараның термоэлектр қозғалу күшінің (ЭҚК) бірінші өлшеуін орындап, универсалды милливольтметрдің көрсетулерін 6.1 кестеге тексерілетін термопараның
«ТермоЭҚК мәндері» бағанына енгізіңіз;
и) бірінші тексерілетін нүктенің температурасын кезекпен үлгілі және тексерілетін термопараларымен өлшеп, в)-ж) әрекеттерін тағыда төрт рет қайталаңыз; ЭҚК мәндерін тексеру хаттамасына жазып отырыңыз;
к) бес тексерілетін температуралық нүктелер үшін б)-и) әрекеттерін қайталаңыз.
Тексеру хаттамасын толтыру үшін және тексеру туралы қорытындыны алу үшін 0°С тең бөліктендірудің (шкалаға бөлудің)
t
температурасынан өзгеше термопараның бос ұштарының температурасына түзетуді есепке алу керек (5.3 т., 5.4 формулаcын қараңыз).
Зертханалық стенд қоршаған ортаның
' температурасында жұмыс
0
істейді, соған сәйкес техникалық термометрдің бос ұштары осы температурада болады, 5.1 кестеде есептеулерді өткізгенде жоғарыда аталған түзетуді есепке алу керек. Түзетудің термоЭҚК-ын анықтау үшін қоршаған орта температурасы бойынша және бос шеттердің температуралары
tсв.к. t0
0С болғандағы термоЭҚК-ның мәні бойынша t температураны
анықтау үшін сәйкес бірінші ретті түрлендіргіштің бөліктендіру кестелерін [2,П4-7-1,2,3,4,5,6 кестелері] немесе «Выбор средств измерений»:
«Справочный материал» бетіндегі кестелерді қолдану керек.
Тексерілетін термопараның термоЭҚК өлшеу нәтижесінде алынған
0
техникалық термометрдің құрыңыз (5.1 кесте).
ЕАB
(t,t / ) F(t) нақты бөліктендіру сипаттамасын
Бірдей координаттар жүйесінде тексерілетін термопараның бөліктендіру
кестесі бойынша алынған тексерілетін термометрдің номиналды бөліктендіру сипаттамасын құрыңыз.
ЕАB (tповер,t0 ) F(tповер)
Достарыңызбен бөлісу: |