Конрад Аденауэр атындағы Қор

55
Қазақстан экономикасын трансформациялаудың негізгі аспектілері
инфрақұрылым жағдайында техникалық қызмет көрсету және жөндеу 
қызметтерінен түскен қаражат, әсіресе транзиттік жүктің үлкен көлеміне 
байланысты оны пайдаланудың жоғары деңгейін ескере отырып, жылына 
миллиардтаған АҚШ долларына жетуі мүмкін.
Қытайдан елеулі инвестицияларды алған Қазақстандағы BRI-нің маңызды 
құрамдас бөліктерінің бірі – Қазақстан мен Қытай шекарасындағы «Қорғас» 
шекаралық бекеті. Қазіргі уақытта ол «құрлықтық қолжетімділік полюсі» 
деп аталатын (теңіздегі барынша қашықта орналасқан жердің дәстүрлі 
нүктесі) нүкте жанында орналасқан және оның ашылуынан бастап жүк 
көлемі жоғары болғандықтан, өлшемі мен орналасуына байланысты біре-
гей темір жол арқылы жүк тасымалдау «құрғақ порты» болып табылады. 
«Қорғас» ашылғанға дейін «Достық» шекара бекеті Қазақстан арқылы 
Қытай мен Еуропа арасындағы теміржол жүк тасымалдауының негізгі 
станциясы болды. Қытай – Қазақстан шекара хабының сыйымдылығы – 
маңызды көрсеткіш, өйткені ол Қытайда қолданылатын (1435 мм) стан-
дартты теміржол габаритті контейнерлерді ТМД-ның бұрынғы посткеңестік 
елдерінде қолданылатын (1520 мм) кеңестік теміржол (қайтардағы Бела-
русь – Польша шекарасында ауыстыру үшін түйісу орнында да талап 
етіледі) көлігіне ауыстыру үшін түйісу орны болып табылады. «Қорғастың» 
контейнерлік қондырғысының жүк көтеру қабілеті жылына 200 мың стан-
дартты контейнерлер (TEU) 
109
; осындай шамадан тыс жүк тиелген кон-
тейнер шамамен 24 тонна салмақты алады. Әртүрлі ені (жолды кесіп 
өтетін) екі еселенгеніне қарамастан, жер үстіндегі контейнерлер олардың 
тағайындалуына кемінде екі есе жылдамдықпен жетеді. BRI шеңберінде 
осы ірі логистикалық хабты дамытуға шамамен 3,5 млрд. АҚШ доллары 
жұмсалды, ал 2020 жылға қарай Қорғастың әлеуеті инфрақұрылымды 
одан әрі дамыту есебінен жылына 540 000 стандартты контейнер (ТЕU) 
болады деп күтілуде 
110
; Сонымен қатар, ҚТЖ, СК және McKinsey & Company 
зерттеулеріне сәйкес, Қытай – ЕО – Қытай бағытындағы Қазақстанның 
109
Осы мақалада «стандартты контейнер» термині және TEU есептеу үшін негіз ретінде 
стандартты 20 фут контейнерді білдіреді (аудармашының ескертпесі: TEU – «Баламалы 
жиырма фунт» (немесе teu ағ. twenty-foot equivalent unit) – контейнерлік кемелердің және 
контейнерлік терминалдардың сыйымдылығын сипаттауда жиі пайдаланылатын жүк 
көліктерінің сыйымдылығын өлшеудің әдеттегі бірлігі болып табылады.
110
Мақала: Уранкаева З.: «Қорғас құрғақ порты» 2020 жылға қарай 500 000 астам контей-
нерлерді өңдейді. «Астана Таймс», 2016 жылғы қараша (https://astanatimes.com/2016/11/
khorgos-dry-port-to-process-more-than-500000-containers-by-2020/)

56
Қазақстан экономикасының трансформациясы
контейнерлік транзиттік әлеуеті 2016 жылы 100 мың TEU-дан 2020 жылға 
дейін 1,7 млн стандартты контейнерлерге дейін өседі деп күтілуде 
111
:

жүктеу/скачать 11,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: