Конспектісі «Механика»
-тақырып. Графикалық бейнелерді алудың әдістері (2 сағат)
жүктеу/скачать 123,65 Kb.
|
Д ріс конспектісі «Механика» кафедрасы 2020 Д рістер конспектесі
| 2-тақырып. Графикалық бейнелерді алудың әдістері (2 сағат)
Дәрістің жоспары. Проекциялау әдістері. Нүктенін үш жазықтықты жүйедегі прооекциялары. Нүкте және түзу, екі түзудің өзара орналасулары. Түзудің проециялары. Жазықтықтықтардың берілуі. Жазықтықтықтардың басты сызықтары. Жазықтықтардағы нүктелер және түзулер. Кескінді салу проекция әдісіне негізделген. Нүктені проециялау – объект кескінделетін проекция жазықтығына проекциялайтын қиылысуы нүктесі. Объектінің проекциялық кескінін салы бұл оның сипатты нүктелерінің кескінін салу дегенді білдіреді. Проекциялау әдісімен алынған кескін сызба деп аталады. Графикада параллель және центрлік проекциялау түрлерін бөліп көрсетеді. Центрлік проекциялау моделінде проекциялаушы сәулелер проекциялау центрі деп аталатын бір жалпы нүктеден шығады. Объектіні (нүктелерден басқа) кескіндеу проекция жазықтығында проекция жазықтығына сәулелердің перпендикулср болғандығынан бұрмаланғане болып шығады. Параллель проекциялау моделінде барлық проекция сәулелері шексіздіктен («меншік емес») шығады және өзара параллель, соның есебінен объектінің элементтері нақты шамаға проекция жазықтығына бейнеленуі мүмкін, бұл әлбеттер болуы мүмкін. Инженерлік графиканың негізгі моделі сәулелер проекция жазықтығына перпендикуляр болатын параллель ортогональды проекциялау болып табылады. Центрлік проекциялардың қасиеттері: а) проекция нүктесі нүкте бар; б) проекция түзу (сәулемен сәйкес келмейтін) түзу болады; в) егер нүкте түзуге жататын болса, проекция нүктесі түзу проекцияға жатады; г) егер түзулер жазықтықта қиысса, онда олардың проекциялары да қиысады. Нүктенің кешенді сызбасы проекцияның жазықтығының үш өзара-перпендикуляр жазықтығына проекциялау болып табылады (Монж эпюрі): фронталь V, көлденең H және профиль W жазықтықтардың келесі айналуымен H және W V сәйкес келгенге дейін. Нүктеден жазықтыққа дейін арақашықтық V, H, W сәйкесінше координаттармен анықталады Y, Z және Х. Нүктенің фронталь проекциясы Х пен Z координаттарымен, горизонталь – X және Y координаттармен, және профиль– Y және Z координаттарымен анықталады. Нүктенің кез-келген екі проекциясы олардың жазықтықтағы күйін анықтайды. Егер де координат нүктелерінің ешқайсысы О тең болмаса, онда нүкте проекцияның бір жазықтығында жатыр. Екі координаттың О тең болған кезде нүкте бір жазықтықта жатады, яғни проекцияның екі жазықтығына жатады. Барлық үш координаттың нүктелерінің О тең болғанда ол координат басында жатады. Түзуді проекциялау үшін оның екі нүктесін проециялау жеткілікті болады. Түзу проекцияның жазықтықтарының ешқайсысына не параллель, не перпендикуляр емес, жалпы күйдегі түзу деп аталады. Оның кесіндісі проекцияның ешқай жазықтығына нақты шамамен бейнеленбеген. Проекция жазықтығына түзу параллель біреуі «түзу деңгей» деп аталады. Проекция жазықтығының біріне түзу перпендикуляр проециялаушы деп аталады. Түзу және проекцтиялаушы деңгейлер жалпы атпен «дербес күйдегі түзулер» деген атпен аталады. Дербес түзулердің кесіндісі жазықтықта нақты шамаға бейнеленеді, олар оған параллель. Ұсынылатын әдебиеттер: 1. Негізгі әдебиет [1, 2, 3, 4] 2. Қосымша әдебиет [14] СӨЖ-ға арналған бақылау тапсырмалары (1-тақырып) 1. Центрлік және параллель проекциялау ерекшеліктері. 2. Бәсекелес нүктелер. Жалпы алғанда кеңістіктегі жазықтық және сызбадағы жазықтықты келесі тәсілдердің бірімен беруге болады: бір түзуде жатпайтын үш нүктемен ( (АВС) ), түзумен және одан тыс нүктелермен ( (l, A)), екі қиысатын түзумен ( ( m n), екі түзу параллель ( ( m // n ), фигура жазықтығымен ( (∆ АВС)), іздермен ( ( v H)). Кеңістік күйіне байланысты жазықтық жалпы немесе дербес күйде болуы мүмкін. Дербес күйдегі жазықтықтар проецилайтын және деңгейлі болып бөлінеді. Берілген жазықтықтың қиылысу сызығы проекциялардың жазықтығымен V, H және W сәйкесінше фронталь деп аталады V, көлденең H және профиль W жазықтық іздер . Проекцияланатын фигура проекция жазықтығымен салыстырғанда ыңғайлы және ыңғайлы емес күйде болуы мүмкін. Есептер проекцияның қандай да бір жазықтығымен салыстырғанда геометриялық фигуралардың дербес күйі кезінде оңай шешіледі. Мұнда проецияланатын фигураның біршама ыңғайлы дербес күйі қандай да бір жазықтыққа перпендикуляр не болмаса параллель күйді айту керек. Объектіні жалпыдан дербес күйге көшіру жалпы алғанда екі рет болуы мүмкін. Бірінші жағдайда объект қозғалыссыз қалады, проекция жазықтығының жүйесі ғана күйін өзгертеді. Екінші жағдайда өзгеріссіз проекция жазықтығының жүйесі қалады да, геометриялық объект күйін өзгертеді. Нақты есепті шешу үшін кешенді сызбаны түрлендіру тәсілін таңдауды орындаушы анықтайды, алайда тәсілдердің кез-келгені түрлендіруге типтік есепті шешіп алады. Ұсынылатын әдебиеттер: 1. Негізгі әдебиет [1, 2, 3, 4] 2. Қосымша әдебиет [14] СӨЖ-ға арналған бақылау тапсырмалары (2-тақырып) 1. Түзудің жазықтықта жату шарты. 2. Жазықтықтын басты сызықтары. жүктеу/скачать 123,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|