ауыз қуысы күтіміне арналған өнімдерді жиі пайдаланған жөн

442

Hydroxyapatite

REMINERALIZATION

pH > 5.5

H

+

H

+

H

+

Ca

2+

Ca

2+

Ca

2+

HPO

4

2–

H

2

PO

4

–

PO

4

3–

ҚАЙТА МИНЕРАЛДАНУ

Гидроксиапатит

6.3-сурет 

Қайта минералдану үдерісі.

■ 

Тіс өңезі 

– жабысқақ әрі түссіз, тістердің бетінде пайда болатын, бактериялар мен қанттардан тұратын 

қабыршық. Ол қызыл иек аурулары мен тісжегінің негізгі себебі, ал күнде тазаланбаса, тістің тасына 

айналуы мүмкін.

4

■ 

Тісжегі

, немесе кариес, дүние жүзінде кез келген жас пен кез келген географиялық аумақтарға ортақ 

проблема. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) баяндамасына сәйкес

5

 АҚШ-ты қосқанда, 

өнеркәсібі дамыған елдерде тісжегі  жас балалар мен ересектердің ең жиі кездесетін созылмалы ауруы. 

Оны минералсызданудың салдарынан болған эмальдің бұзылуынан (яғни, эмаль кальций мен фосфатты 

жоғалтқан  кезде)

6

  туындайтын  ауру  деп  анықтауға  болады.  Ол  тістің  бетінде  кішкентай  қара  тесік 

ретінде пайда болады. Қант қосылған тағам жегенде тісдегін тудыратын бактерия, әсіресе тісжегідегі 

Streptococcus mutans

 эмальді жейтін қышқылды шығарады.

7

Sugars

Acids

Demineralization

Enamel damage

Brown holes

pH drop < 5.5

Cariogenic bacteria

Қант қосылған тағамдар

Тісжегіні тудыратын бактерия

Қышқылдар

pH төмендеуі < 5.5

Минералсыздану

Эмальдің бұзылуы

Қара тесіктер

6.4-сурет 

Тісжегінің пайда болуы.

Бактерияның тіске қатты жабысу салдарынан қышқылдардың тіске әсері жалғаса береді. Уақыт өтісімен, 

қышқылдар эмалді жеп, дәл сол кезде тісжегі орын ала бастайды (6.4-суретті қараңыз).

443

Тіс пасталарында және ауыз суда фторды жиі пайдалану тісжегін болдырмауда артқан тиімділік көрсетеді 

деген жалпы сенім тараған. АҚШ-тың Аураларды бақылау орталығы 20-ғасырдағы денсаулық сақтаудың 10 ең 

маңызды шаралардың қатарына суды фторлау кіреді деген мәлімдеме жасады.

8

 Суды фторлау көп елде мүмкін 

болмағандықтан, фторлаудың тағы бір маңызды көзі – ол тіс пасталарына фтор қосу деп саналатын болды.

9

 

Қазіргі таңда көптеген тіс пасталардың құрамындағы фтордың мөлшері тісжегін болдырмайтындай деңгейде. 

Фтордың таралуымен тісжегінің таралуы да кәдімгідей азая түсті.

10,11

 Дегенмен, соңғы жылдардағы зерттеулер 

бойынша  тісжегігінің,  әсіресе  жас  балалардағы,  көптеп  дамуы  алаңдатпай  қоймады.

12-14

  Сондықтан  фтор 

қосылған тіс пастасын пайдалану арқылы ауыз қуысына күтім жасаудың практикалық тиімділігін ерекшелеу 

өте маңызды. 

жүктеу/скачать 16,24 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: