Көтеріліс барысы: Басталу себебі
жүктеу/скачать 15,51 Kb.
|
1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс
- Бұл бет үшін навигация:
- Көтеріліс барысы: Басталу себебі
- Көтерілістер: 1.Жетісудағы көтеріліс
- 1916ж қазан-Жетісу көтерілісі талқандылынды. 2.Торғайдағы көтеріліс.
- 1917 жылы-Торғай көтерілісі талқандалынды. Салдары
- Көтерілістердің жеңілу себептері
|
1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс,оның себептері,қозғаушы күштері,басталуы,барысы және негізгі кезеңдері.Көтерілістің жеңілу себептері және тарихи маңызы Ұлт-Азаттық Қозғалыс - ұлттық тәуелсіздікті жеңіп алуға, шетелдік үстемдікті, отарлық езгі мен қанауды жоюға бағытталған күрес. Көтеріліс барысы: Басталу себебі:1916 ж 25 маусымдағы патша үкіметінің “Түркістан мен Дала өлкесінен 19-43 жас аралығындағы 500 мың адамды қара жөмысқа алу туралы”жарлығының шығуы.Ұлт-азаттық революцияның негізгі қозғаушы күші-қазақ жұмысшылары,шаруалар,қолөнершілер.Жетекші күші-халықпен тығыз байланысты ел басшылары,негізінен үстем тап өкілдері. Сипаты:империализмге және отаршылдыққа қарсы болды. Көтерілістер: 1.Жетісудағы көтеріліс Көтеріліс басшылары:Б.Әшекеев,Т.Бокин,Ж.Мәмбетов,Ұ.Саурықов,А.Қосақов Шу мен ыстықкөлге жақын бүкіл аймақты қамтыды.10 мыңнан астам қырғыз,қазақ көтерілісшілері Тоқмақты қоршады.Жаркент уезінде көтерілісшілер Теврия,Владислав,Мащеры,Краснояр,Новокиев қоныстарын басып алды.Революцияның ірі ошағы-Қарқара аймағы.5 мың көтерілісші Қарқара жәрмеңкесін қоршап,Кравченконың жазалау отрядтарын талқандады.Лепсі уезінде Масловтың жазалаушы отрядтары 220-ға жуық көтерілісшілерді оққа ұшырды.Жетісудағы көтеріліске қарсы патша үкіметі жазалау экспедициясын жіберді:14 батальон,33жүздік,42 зеңбірек,97 пулемет командасы. Жетісу көтерілісшілері патша әскерлеріне аса табандылықпен өарсылық көрсетті,бірақ күш тең болмағандықтан жеңілді.Көтеріліс жетекшелерінің бірі-Б.Әшекеев бейбіт халықты ойрандалудан,көтерілісшілерді жазалаудан құтқару мақсатымен өкімет орындарына өз еркімен берілді. Салдары: 1916 жылы 9 қыркүйек-жазалаушылар Бекболатты Боралдай асуында дарға асты. Мал азайып,1/3 бөлігі ғана қалды. Жетісу губерниясы53 мың шаруашылыққа кеміді. 1916ж қазан-Жетісу көтерілісі талқандылынды. 2.Торғайдағы көтеріліс. Көтеріліс басшысы-сардарбек Амангелді Иманов. Көтеріліс ерекшелігі: 1.Табанды болып,ұзаққа созылды. 2.Билік көтерілісшілердің қолына көшіп,бір орталықтан жүргізілді. 3.Басқарудың тәртіпке келтірілген жүйесі болды. Амангелді Торғай,Қостанай,Ырғыз,Ақтөбе уездірінің,ішінара Сырдария,Ақмола,Семей болыстарының көтерілісшілерін бастарын біріктірді.1916 ж қыркүйекте көтерілісшілер саны-20 мыңға,26 қарашада-50 мыңға жетті.1917 жылы-Торғай көтерілісі талқандалынды. Салдары: 3000 адам жауапқа тартылды Оның 201-і өлім жазасына кесілді 162-сі каторгаға айдалды Жүздеген ауылдар тоналып,өртелді,жазықсық адамдар атылды. Көтерілістердің жеңілу себептері: Бытыраңқылығы Әскери қарудың жетіспеуі Руаралық тартылыстар Тарихи маңызы: Қазақ халқының революциялық таптық санасы өтті Қазақстан халықтары ұлттық мүдделерінің ортақтығын ұғынды. Ресей империясындағы азаттық күрестің шырқау шыңы болды жүктеу/скачать 15,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|