Бауы р мүктер класы - H epatiopsida Hepaticae (hepar - бауыр) атауы, сырткы пішіні бауырға уксас
болғандықтан бауыр мүктері деп аталған. Бауыр мүктердің 8500 -д е н астам
түрі белгілі, талломды жэне жапырак сабакты формалары д а бар, бірак
бұлардың
екеуіне
де
дорзо-вентральды
кұрылым
тэн.
Спораларында
элатерларының серіппелері болады. Протонемасы нашар дамыған. Қауашақтар
тісшелер арқылы ашылады.
Бауыр мүктер класы екі қатарға бөлінген:. М арш анциялар - M archantiales,
Ю нгерманиялар - Jungermaniales.
М арш анциялар катары - M archantiales М арш анциялар муктерінін 6000 түрі, 300 туысы белгілі. Бүл катардың ең
кең таралган және танымал түрі кэдімгі маршанция - M archantia polimorpha.
Ол солтүстік жарты ш ардың орман зонасында кең таралган (космополит).
Денесі ж іпш елі талломнан тұрады (калындыгы 1-2 см-ге, кейде 5-20 см-дей),
дихотомиялы
бұтактанған,
таллом
шетіндегі
оймакш ада
өсу
нүктесі
орналасқан,
күрылымы
дорзо-вентральды,
талломның
жогаргы
бетінде
шығарушы бүрш іктерінде сағакты аяғы бар диска пішінді антеридий жэне
көпсәулелі жұлдыз пішінді архегониясы бар. Ал төменгі бөлігінде бірклеткалы
ризоидтары (қарапайым ж эне тілш ік) жэне амфигастриялары болады. Екіүйлі
өсімдік. Архегония мен антеридия дамығаннан кейін су аркылы ұрықтану
жүреді, архегония қауаш аққа немесе қорапш аға
айналады, споралары
33
диплоидты. элатера аркылы тарайды. Спорадан алғашкы жіп немесе протонема,
ал одан ж ана маршанция дамиды. Практикалык манызы жок.
