Курсы және оқу семестрі: II курс, III семестр

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1. Зат алмасу үрдістерінің бұзылыстарымен байланысты аурулардың алдын алу мен емдеудегі диетаның маңызы сипаттама беріңіз?

2. Зат алмасу үрдістерімен байланысты аурулардың алдын алу мен емдеудің принциптеріне сипаттама беріңіз?

3.Қан жүйесінің патолгиялық өзгерістерінің жалпы сипаттамасы қандай?

4.Қанның осмостық және онкотикалық қысымның тұтқырлықғының түрлері қандай?

5.Анемилар түрлері, этиопатогенез түрлері қандай?

1 Бауырда гликогеннің қоры ... ұлғаяды.

1. 
   гликогеноз кезiнде
   
2. 
   қантты диабет кезiнде
   
3. 
   гипоксия кезiнде
   
4. 
   ауыр дене жұмысы кезiнде
   
5. 
   ашығу кезiнде
   

1. 
   Инсулинді тым артық жiберу
   
2. 
   Инсулинома
   
3. 
   Гликогеноздар
   
4. 
   Бүйрек үстi бездерiнiң созылмалы жеткiлiксiздiгi
   
5. 
   Ашығу
   

1. 
   гипергликемия
   
2. 
   кетонемия
   
3. 
   гиперлипиземия
   
4. 
   полиурия
   
5. 
   гиперлактатацидемия
   

1. 
   глюкозурия
   
2. 
   микроангиопатия
   
3. 
   кетонурия
   
4. 
   гипостенурия
   
5. 
   шөлдеу
   

1. 
   Лангерганс аралшығында бета-жасушаларының антиденелермен зақымдалуы
   
2. 
   инсулиннің қандағы антиденелермен бөгелуі
   
3. 
   инсулиннің плазма нәруыздарымен берік байланысуы
   
4. 
   контринсулиндік гормондардың артық түзілуі
   
5. 
   инсулиназаның жоғары белсендігі
   

1. 
   ашығу
   
2. 
   инсулиннің жеткіліксіздігі
   
3. 
   стресс
   
4. 
   инсулин рецепторларының бөгелуі
   
5. 
   инсулиназа белсенділігінің жоғарылауы
   

1. 
   бауырда гликогеннің көптеп жиналуы
   
2. 
   гипергликемия
   
3. 
   бауырда гликогеннің азаюы
   
4. 
   инсулин жеткіліксіздігі
   
5. 
   бауырда инсулиназа белсенділігінің жоғарылауы
   

1. 
   гипергликемиямен
   
2. 
   гипернатриемиямен
   
3. 
   гиперлипидемиямен
   
4. 
   бауырда гликогенның жиналуының күшеюімен
   
5. 
   бауырда гликогенның жетіспеушілігімен
   

1. 
   күйiк ауруы кезiнде
   
2. 
   гиперинсулинизм кезiнде
   
3. 
   организмнiң дамуы кезiнде
   
4. 
   жүктiлiк кезiнде
   
5. 
   анаболизмдiк гормондар артық болғанда
   

негiзiнен альбумин азаюымен сипатталатын нәруыздың жалпы мөлшерiнiң

1. 
   азаюы
   
2. 
   қанда нәруыз мөлшерiнiң артуы
   
3. 
   қанда патологиялық нәруыздардың пайда болуы
   
4. 
   қан нәруыздары арақатынасының өзгеруi
   
5. 
   қанда гаммаглобулин мөлшерiнiң азаюы
   

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1. Су-электролиттер алмасуы деген не, түсініктеме берініз?

2. Су-электролиттер алмасуы бұзылыстарының себептері, патогенезі және жіктелуі қандай?

3. Қышқыл-негіздік теппе-тендік (ҚНТ) деген не,түсініктіме берініз?

4. Қышқыл-негіздік тепе-тендік бұзылыстары мен жіктелуі қандай?

5. Газды және газды емес ацидоз этиологиясы мен патогенезі қандай?

6. Газды және газды емес алкалоз этиологиясы мен патогенезі қандай?

7. Ацидоз және алкалоз кезінде қорғаныстық-бейімделу реакциялары қандай?

8.Лейкоцитоздың түрлері қандай?

9.Лейкопенияның түрлері қандай?

10.Лейкоцитарлық формуланың өзгерістері лейкограммадағы абсолютті және салыстырмалы өзгерістері қандай?

Тесттер

1. Газды ацидоз негізіне жатады:

А) Ұшырмайтын кышқылдардың артуы.

В) Минералды кышқылымен ұлануы.

С)Ағзада көмірқышқыл газының жиналуы.

Д) Ағзадан көмірқышқыл газының шығарылуының артуы.

2. Газды алкалозды дамытады:

А) Өкпе гиповентиляциясы.

В) Өкпе гипервентиляциясы.

С) Қанайналым жетіспеушілігі.

Д) Гиперкапния.

Е) Атмосферада көмірқышқыл газының атуы .

3. Газды емес ацидоз даму себебі:

А) Натрий бикарбонатымен ұлану.

В) Профузды іш өтуы.

С)Ұстамалы құсу.

Д)Энцефалит кезінде ентігу.

Е) Бүйрек үсті безінің стероидты гормондарының гиперсекрециясы.
4. Уремиға тән:

А) Газды ацидоз.

В) Шығарылымды ацидоз.

С) Экзогенді ацидоз.

Д)Газды емес алкалоз.

Е) Экзогенді алкалоз.

5 Асқазан сөлінің тоқтамай құсқанда көп мөлшерде жоғалтуы неге әкеледі:

А) Газды алкал.

В) Шығарылымды ацидоз.

С) Шығарылымды(газды емес) алкалоз.

Д) Экзогенді алкалоз.

Е) Экзогендіацидоз.

6. Артериялық қанда рН -7,49 ,ол нені көрсетеды :

А) Тенгерілген алкалоз.

В) Тенгерілген ацидоз.

С) Тенгерілмеген алкалоз.

Д) Газды ацидоз.

Е)Газды емес ацидоз.

7. Қышқылдарды тағаммен көп қолданғанда не дамиды:

A) Эндогенді ацидоз.

В) Экзогенді ацидоз.

С) Метаболизімдық ацидоз.

Д) метаболизмдық алкалоз.

Е) Газды ацидоз.

8. Бүйректік ацидоздың негізінде:

A) Протондардың өзекшелер секрециясының төмендеуы.

В) Протондардың өзекшелер секрециясының жоғарылауы.

С) Өзекшелер реабсорбциясының ұлғаюы.

Д) Өзекшелер реабсорбциясының төмендеуы.

Е) Нефронның перитубулярлы капиллярларында рСО₂ төмендеуы.

9. Компенсациялық гипокапния байқалады:

A) Негазды алкалоз.

B) Негазды ацидоз.

C) Экзогенді алкалоз.

D) Ұстамалы құсу.

Е) Ретенциялық ацидоз.

10. Өкпе гипервентиляциясынаң кейін байқалады:

A) Негазовый алкалоз.

B) Газды алкалоз.

C) Газды ацидоз.

D) Газды емес ацидоз.

E) Экзогенді ацидоз.

№ 1 Гемограммада: Hb 40 г/л, Эр 0,79х10¹²/л, түстік көрсеткіші 1,52.

Жағындысында мегалобластар анықталады.

№ 2 Гемограммада: Hb 45 г/л, Эр 2,2х10¹²/л, түстік көрсеткіші 0,6.

Жағынды да микроциттер анықталады. Сарысулық темірдің деңгейі қалыпты жағдайдан төмен.

№ 3 Гемограммада: Hb 135 г/л, Эр 4,5х10¹²/л, лейкоциттер 17х10⁹/л.

№ 4 Гемограммада: Hb 130 г/л, Эр 4,2х10¹²/л, лейкоциттер 3,4х10⁹/л.

№ 5 Гемограммада: Hb 125 г/л, Эр 4,7х10¹²/л. лейкоциттер 18х10⁹/л.

№ 6 Гемограммада: Hb 128 г/л, Эр 4,6х10¹²/л, лейкоциттер 5,2х10⁹/л, тромбоциттер 150х10⁹/л.

№ 7Гемограммада: Hb 95 г/л, Эр 3,3х10¹²/л, түстік көрсеткіші 0,86.

№ 8Гемограммада: Hb 86 г/л, Эр 3,3х10¹²/л, түстік көрсеткіш 0,78.

№ 9 Гемограммада: Hb 41г/л, Эр 0,8х10¹²/л, түстік көрсеткіш 1,5.

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1. Майлардың сіңірілуінің бұзылуы қандай?

2. Майлардың тасымалдануының бұзылуы қандай?

3. Семіру және бауырдың майлы инфильтрациясы қандай?

4. Май алмасуының және қаңықпаған май қышқылдарының бұзылыстары қандай?

5. Лейкоздар дегеніміз не?

6..Лейкоздар кезінде қана өзгерістері қандай?

Тесттер

1.Ағзада теріс азоттық баланс дамиды:

А)Жүктілік кезінде.

В) Гиперинсулинизм кезінде.

С)Ағзаның өсіп-даму кезінде.

Д)Күйык ауруы кезінде..

Е) Анаболды гормондардың ұлғаю кезінде..

2. Ағзада он азоттық баланс дамиды:

А)Қантты диабет.

В)Глюкокортикоидтардың артуымен.

С)Нәруызды ашығу.

Д)Өспе кахексиясы.

Е) Инсулиннің артуы.

3. Гипопротеинемия – бұл:

А) Жалпы нәруыз көлемінің альбуминдерге байланысты азаюы.

В) Қанда нәруыздардын көбеюы.

С) Қанда патологиялық нәруыздардын пада болуы.

Д) Қанда нәруыздардын ара қатынасының өзгеруы.

Е)Гамма-глобулиндердің канда көлеменің азаюы..

4. Парапротеинемия – бұл:

А) Альбуминдердің сапалық өзгеруы.

В) Гамма-глобулиндердің сапалық өзгеруы.

С) Альбуминдердің азаюы.

Д) Белоктар фракцияларының ара қатынасының өзгеруы..

Е) Иммуноглобулиндердің көбеюы .

5. Подаграның патогенезінде бұзылады:

А) Несеп қышқылының еруы. .

В) Бауырда және бұлшықетте мочевинаның синтезі.

С) Биогендіаминдердің синтезі және шығаруы. .

Д) Бүйрек арқылы аммиактын сыртқа шығарылуы.

Е) Ауыспайтын аминқышқылдарының алмасуы..

6. Майлардын аралық алмасуының бұзылыстарында байқалады.:

A) Пирожүзімді қышқылының түзілүінің жоғарылауы.

B) Несеп қышқылының түзілүінің жоғарылауы.

C) Кетогенездің жоғарылауы..

Д) Гипохолестеринемиямен.

Е) Гипогликемиямен.

7.Семіру ілесіп жүреді:

A) Гипогликемиямен.

В) Атерогенездің тежелумен.

С) Гиполипидемиямен.

Д) Гипохолестеринемиямен.

Е) Атерогенездің артуымен.

8. Ауқаттық гиперлипидемия патогенезі байланысты:

А) Гипоальбуминемиямен.

В) Қардан майлардың жоғары мобилизациясы..

С) Майлардын қаннан тінге өтіуынын ұсталынуы..

Д) Липопротеидлипазаның қанда төмен активтілігі.

Е) Майлардын тағаммен көп түсуы.

9. Экзогенді-конституциялық семіру пайда болады.:

А) Гипотиреоз.

В) Гиперинсулинизм.

С)Тамақсаулық кезінде

Д) Гипоталамустын вентромедиалды ядроларының зақымдануы.

Е) Гиперкортицизм.

10.Гормоналды семіру байқалады.:

A) Гиперпаратиреоз.

B) Гипопаратиреоз.

C) Гиперкортизолизм.

D) Дефиците инсулиндің болмауы.

Е) Гипергонадизм.

Есеп

38 жастағы ауру,мамаңдығы бухгалтер шағын айтты- семіру,ентігу,

жүректін жиі соғуы,әлсіреу,бас аруы,үйқыға құмарлығы,менструалды циклы бұзылған. Тәбеті жақсы. Дене шыныктыру жұмысымен айналыспайды. Объективті: гиперстеник, бойы-150 см,салмағы-105 кг. Тер астындағы клетчатка денеде бірдій орналасқан. Жүрек шекарасы созылған. Жүрек үні әлсіз және көмескілі (приглушены). Пульс 90 минутына, АД 150/100 с. б.Бауыр қабырға астынан 3 см. шығып тұр. Қанда майлардын жоғары , липопротеидттер төмен және өте төмен тығыздығы. Жалпы зат алмасу қалпына жақын.

Сұрақтар

1.Ауруда семірудің кандай механизімі дамиды?

2.Семіруге кандай қауыпты фарторлар дамитады?

Әдістемелік өндеу №7

1.Тақырыбы: Зат алмасуының біртектес бұзылыстарының моделдеу. Гемостаз патофизиологиясы.

2.Мақсаты: Зат алмасуының біртектес бұзылыстарының моделдеуін үйрету. Гемостаз жүйенің бұзылыстарының этиопатогенезін оқып үйрену.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.

4. Орындау түрі

I комплекс	II комплекс
1.Рефератты дайындау және қорғау. 2.Кроссворд құрастыру. 3.Тест тапсырмаларын құрастыру.	1.Презентация дайындау және қорғау. 2.Глоссарий құрастыру. 3.Жағдайлық есепті құрастыру (кейс-стади).

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Гипер- және гипогликемиялық жағдайлар себептері мен патогенезі қандай?

2.Инсулинді жетіспеушіліктін қандай түрлерін ажыратады олардын этиопатогензі?

3.Семірудін қандай түрлерін ажыратады, себептері,даму жолдары және басқа аурула дамуында маңызы қандай?

4.Кахексияның қандай түрлерін ажыратады, себептері,даму жолдары және басқа аурула дамуында маңызы қандай?

5.Гемостаз,жалпы сипаттамасы, түрлері, қызметі қандай?

6.ТШҚҰ – синдром. этиологиясы, патогнезі қандай?

7.Тромбоцитопатиялар, этиопатогенезі қандай?

8. Коагуляциялық гемостаздың этиопатогенезі қандай?

1.Қандай гормондар гипергликемияның дамуына әкеледі:

A) адреналинің

B) ТЗ,Т4

D) СТГ

2. Гиперинсулинизмге көмірсу алмасуының бұзылыстарының өзгеруы тән:

A) жасуша мембрана арқылы глюгозаның тасымалдауының тежелуінен

B) жасуша мембрана арқылы глюгозаның тасымалдауының активтелуінен

C) кетогенездің активациясынан

D) гликогеногенездің тежелуінен

E) гликогеногенездің глюкозадан активациясынан

3. Пентозурияның себептері:

A) жоғары май қышқылдарының катаболизмңің ұлғаюынан

B) нәруыздар катаболизмңің ұлғаюынан

C) Нуклеин қышқылдарының зат алмасуының бұзылыстарыан

D) гиперпентоземиядан

E)бүйрек шұмақтарының жасуша ферментопатиясынан

4. Қатты диабет май алмасуының бұзылыстары сипатталады:

A) липолиздің ұлғаюумен

B) липолиздің тежелумен

C) май қышқылдарының синтезінің төмендеуімен

D) май қышқылдарының синтезінің ұлғаюымен

E) кетогенездің ұлғаюымен

5. Қатты диабет нәруыз алмасуының бұзылыстары сипатталады:

A) оң азотистты баланс

B) теріс азотистты баланс

C) аминқышқылдардан глюконеогенездін ұлғаюу

D) аминқышқылдардан глюконеогенездін төмендеу

E) аминқышқылдардығ қанда көбеюы

6. Атеросклерозді тұдыратын ықпалдар:

A) гипоинсулинизм

B) гиперлипидемия

C) семіру

D) артериалды гипертензия

E) гипокоагуляция

7. Бауыр семіруін бөгейді:

A) фосфолипаза

B) метионин

C) дәрумен Е

D)холин

8.Қандай гормондардын дефициті мен көбеюы су мен электролиттер алмасуының бұзылыстарына әкеледі:

А)Т4

B) адреналиннің

D) вазопрессиннің

E) альдестероннің

9. Ісіктердің пайда болуына ренин-ангиотензин-альдестеронжүйесінің маңызы:

A) бауыр циррзы кезінде ісіну

B) жүрек жетіспеушілік кезінде ісіну

C) аллергиялық сіну

D) лимфалық жетіспеушілік кезінде ісіну

E) нефроздық синдром кезінде ісіну

10. Метаболизмдік ацидозға әкеледі:

A) ұзақ ұақыт ашығу

B) шек сөлінің жоғалуы

C) қантты диабет

D) бүйрек жітіспеушілік

E) гипоксия
Әдістемелік өндеу №8

1.Тақырыбы: Аралық бақылау № 2.

2. Мақсаты: Өткен тақырыптартар бойынша білімін қорыту.

3.Тапсырма

1.Өткен тақырыптар бойынша тест тапсырмаларын орындау.

2.Өткен тақырыптар бойынша жазбаша түрінде жауап беру.

4.Өткізу түрі

1.Тест тапсырмаларын орындау (тестілеу).

2.Жазбаша жауап беру.

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1. Өспе өсу этиологиясы қандай?

2. Канцерогенез, даму жолдары қандай?

3 Өсіп-өну атипиясы не мен сипатталады?

4.Өспелердің жіктелуі,түрлері қандай?

5. Өспе прогрессиясының даму механизмі қандай?

6. Өспе экспансияның жолдары қандай?

7. Ағза мен өспенің байланыстары қандай?

8. Ағзаның өспеге қарсы механизмдері қандай?

9. Антибластомдық резистентілігінің денгейі қандай?

10.Өспені алдыналу және емдеу жолдарының негіздері қандай?

11. Аллергия деген не: термині, анықтамасы, түсініктеме берініз?

12. Аллергиялық үрдістер этиологиясы қандай?

13. Аллергендер деген не: анықтамасы, түрлері, жіктелуі?

14. Аллергиялық үрдістердің патогенезі қандай?

15. Сарысулық ауруы, жалпы түсініктемесі қандай?

16. Анафилактикалык шок, жалпы түсініктемесі қандай?

17.Есекжем, жалпы түсініктемесі қандай?

18. Квинке ісінуі, жалпы түсініктемесі қандай?

19. Гипоксия деген не, анықтамасы, түсініктеме берініз?

20. Гипоксияның себептері мен түрлері қандай?

21. Гипоксия кезінде әртүрлі ағзалар мен жүйелердегі патологияның даму заңдылықтары қандай?

22. Гипоксиялық жағдайдың патогенездік емдеудің принциптері қандай?

23. Су-электролиттер алмасуы деген не, түсініктеме берініз?

24. Су-электролиттер алмасуы бұзылыстарының себептері қандай?

25. Су-электролиттер алмасуы бұзылыстарының патогенезі және жіктелуі қандай?

26. Қышқыл-негіздік теппе-тендік (ҚНТ) деген не,түсініктіме берініз?

27. Қышқыл-негіздік тепе-тендік бұзылыстары мен жіктелуі қандай?

28. Газды және газды емес ацидоз этиологиясы мен патогенезі қандай?

29. Газды және газды емес алкалоз этиологиясы мен патогенезі қандай?

30. Ацидоз және алкалоз кезінде қорғаныстық-бейімделу реакциялары қандай?

31.Қышқыл-негіздік теппе-тендік (ҚНТ) белгілері, әдістері, патофизиоло-гиялық бағалау қандай?

32. Көмірсу алмасуының бұзылыстарының типтік түрлерін сипаттама беріңіз?

33. Қанның сынама анализінің немесе дайын зертханалық мәліметтер не-гізінде қант диабетінің түрлеріне сипаттама беріңіз?

34. Қанның сынама анализінің немесе дайын зертханалық мәліметтер негі-зінде қант диабеттік комаға сипаттама беріңіз?

35. Атеросклероз дамуындағы липидтер алмасуының бұзылыстарының ма-ңызына сипаттама беріңіз?

36. Зат алмасу үрдістерінің бұзылыстарымен байланысты аурулардың алдын алу мен емдеудегі диетаның маңызы сипаттама беріңіз?

37. Зат алмасу үрдістерімен байланысты аурулардың алдын алу мен емдеудің принциптеріне сипаттама беріңіз?

38. Майлардың сіңірілуінің бұзылуы қандай?

39. Майлардың тасымалдануының бұзылуы қандай?

40. Семіру және бауырдың майлы инфильтрациясы қандай?

41 Май алмасуының және қаңықпаған май қышқылдарының бұзылыстары қандай?

42. Фосфолипидтер алмасуының бұзылыстары қандай?

43.Холестерин алмасуының бұзылыстары қандай?

45.Гипер- және гипогликемиялық жағдайлар себептері мен патогенезі қандай?

46.Инсулинді жетіспеушіліктін қандай түрлерін ажыратады олардын этиопатогензі?

47.Семірудін қандай түрлерін ажыратады, себептері,даму жолдары және басқа аурула дамуында маңызы қандай?

48.Кахексияның қандай түрлерін ажыратады, себептері,даму жолдары және басқа аурула дамуында маңызы қандай?

49.Дислипопротеиемияның түрлері мен даму жолдары және басқа аурула дамуында маңызы қандай?

50.Ісінудің механизмі қандай?

51. Алкалоз және алкалоз кезінде этиологиясы мен патогенезі қандай?

52. Нәруыздар синтезінің бұзылыстары, себептері, патогензі қандай?

53. Аминқышқылдар бұзылыстары қандай?

54.Падаграның этиологиясы мен патогенезі қандай?