Курстық ЖҰмыс қaзaқcтaн Pecпубликacының бiлiм жәнe ғылым миниcтpлiгi

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Қaзaқcтaн Pecпубликacының бiлiм жәнe ғылым миниcтpлiгi

Академик E.A. Бөкeтoв aтындaғы Қapaғaнды унивepcитeтi

Мaтeмaтикaны жәнe инфopмaтикaны oқыту әдicтeмeci кaфeдpacы

Пәні: «Математикадан сыныптан тыс жұмыс (факультативтік сабақ)»

________________ _________________ Opындaғaн:

бaғa күнi М-301 тoбының cтудeнтi

Сарбасова Д.М.

2 ____________________ ______________ кaфeдpacының

3 ____________________ ______________ дoцeнтi, ф.-м.ғ.к

4 ____________________ ______________ Axмaнoвa Д.М.

_____________

Қapaғaнды-2021

МАЗМҰНЫ
Кіріспе...................................................................................................................3

І-тарау.Сыныптан тыс жұмыстарының түрлері мен маңызы....................6

1.1.Сыныптан тыс жұмыстың мәні, оның мақсаты мен міндеттері.................6

1.2.Сыныптан тыс жұмыстардың формалары мен функциялары....................8

1.3.Сыныптан тыс жұмыс мазмұнының ерекшелігі. Оның әдістері мен құралдары...........................................................................................................9

ІІ-тарау.Технология сабағында сыныптан тыс жұмыс...............................12

2.1.Импровизацияланған материалды қолдана отырып, сыныптан тыс жұмыстарды дамыту..........................................................................................12

2.2.Материалдар мен құралдар..........................................................................16

2.3.Сыныптан тыс жұмыстарды дамыту. Гүлдермен сурет салу....................20

Қорытынды.......................................................................................................24

Пайдаланылғанәдебиеттер тізімі...................................................................28

КІРІСПЕ
Сабақтың, тіпті ең сәтті сабақтың да бір кемшілігі бар: ол уақытында қысылып, алаңдаушылыққа жол бермейді, тіпті топ (сынып) кез-келген мәселеге қатты қызығушылық танытқан кезде де, өйткені белгіленген жоспар бар. Тағы бір нәрсе - мұғалім қатаң уақыт пен жоспарлау шеңберімен байланысты болмайтын сыныптан тыс жұмыстар.

Технология мұғалімінің міндеттеріне техниканың инварианттық бағыттарына байланысты техникалық шығармашылық үйірмесін, қызығушылықтар клубын, факультативтерді басқаруға болады. Бұл іс-әрекет оқушының шығармашылық әлеуеті мен қабілетін дамыту, оны тұлға ретінде қалыптастыру мақсатындағы жұмыстың жалғасы болып табылады.

Оқу іс-әрекетімен органикалық байланыста болу, сыныптан тыс жұмыс, керісінше, еріктілік принципінде құрылады және оның мазмұны оқушының жеке қызығушылығына сәйкес келуі керек.

Бұл тәсіл мектеп оқушыларының даму деңгейіне негізделген олардың қажеттіліктерін жан-жақты ескеруге мүмкіндік береді.

«Педагогикалық терминдер сөздігі», содан кейін, Сыныптан тыс жұмыс дегеніміз - баланың жеке басын әлеуметтендіру үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ететін мұғалімнің мектептен тыс уақытта әр түрлі іс-әрекеттерді ұйымдастыруы.

Мүмкіндіктер -іс-әрекеттің белгілі бір түрін сәтті жүзеге асырудың субъективті шарттары болып табылатын адамның жеке психологиялық қабілеттері: олар білім, білік және дағдылармен шектелмейді, ол әдістер мен тәсілдерді меңгерудің жылдамдығынан, тереңдігі мен күшінен болады белсенділік. Кейбір қабілеттерге тестілер арқылы диагноз қойылады. Қабілеттердің дамуының жоғары деңгейі талант пен данышпандық жағынан көрінеді.

Шығармашылық тұлға-өзімен және айналасындағы әрекеттермен қақтығыстардан қорықпайтын адам. Оның ең маңызды сипаттамасы - батылдық.

Бірақ орыс тілінің түсіндірме сөздігінде С.И. Ожегова мен Н.Ю. Шведовтың келесі анықтамасы бар:

Сыныптан тыс жұмыс -мектептің оқу-тәрбие процесінің ажырамас бөлігі, оқушылардың бос уақытын ұйымдастыру формаларының бірі. Бағыттар, формалар және әдістер. Сыныптан тыс жұмыс іс жүзінде балалардың қосымша білім беруімен сәйкес келеді. Мектепте білім беру бағытына, оқушылардың пәндік үйірмелерін, ғылыми қоғамдарын ұйымдастыруға, сондай-ақ көркем шығармашылықты, техникалық шығармашылықты, спортты дамытуға және т.б.

Менің тақырыбым өзекті деп ойлаймын, өйткені технология мұғалімінің сыныптан тыс жұмыстарында мектеп оқушыларының білім беру, дамыту және белсенді өмірлік ұстанымын қалыптастыру үшін үлкен мүмкіндіктер жасалуы мүмкін. Сондықтан мектеп еңбек мұғалімі күнделікті жұмысының осы жағына гуманистік білім беру жүйесінің басты компоненті ретінде бірінші кезекте назар аударылуы керек.

Мәселе: сыныптан тыс жұмыстарға аз көңіл бөлінеді.

Мақсаты: Сыныптан тыс жұмыстарды жүргізудің тиімді педагогикалық шарттарын анықтаңыз.

Мәселені шешу үшін сізге зерттеу жұмыстарын жүргізіп, зерттеу пәнін, объектісі мен бағытын анықтау қажет:

Зерттеу саласы технологияны оқыту әдістемесі болып табылады.

Зерттеу нысаны 6-сынып оқушыларының «тамақ дайындау» бөлімін оқып үйрену кезінде технология сабағында шығармашылық қабілеттерін анықтау болады.

Зерттеу тақырыбы - 6 сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту факторы ретінде технология сабақтарындағы сыныптан тыс жұмыс.

Жоғарыда айтылғандардан біз гипотезаны тұжырымдадық: егер 6-сыныптағы «Пісіру» бөліміндегі оқу жоспарына сәйкес сыныптан тыс жұмыстарға көбірек уақыт бөлінген болса, онда мектеп оқушыларында шығармашылық қабілеттерін дамыту тиімдірек болар еді.

Гипотезаны дәлелдеу үшін келесі міндеттерді шешу қажет:

1. Осы мәселе бойынша ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді зерттеңіз.

2. Гипотезаны дәлелдеу үшін сыныптан тыс жұмыстарды дамыту.

3. Шығармашылық қабілетін дамыту үшін оқу процесіне сыныптан тыс жұмыстарды енгізу.

Зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін біз келесі әдістерді болжаймыз:

- әңгіме;

- тестілеу;

- бағалау;

- оқиға;

Бағалау - бұл зерттелетін құбылыстарды бағалауға ең құзыретті адамдарды тартуға байланысты зерттеу әдісі, олардың пікірлері бірін-бірі толықтыратын және өзара тексере отырып, зерттелгенді объективті сипаттауға мүмкіндік береді.

Оқытудың басты міндеті - студенттерге дайын білімнің белгілі бір көлемін хабарлау ғана емес, оларды белсенді шығармашылық ізденіс барысында өздері қажетті қорытынды жасауға үйрету. Шығармашылық қызметке деген қажеттілік кенеттен пайда болмайды. Әр оқушының жеке қасиеттеріне сүйене отырып, үнемі қалыптастыру қажет. Мектепте технологияны оқығанда оқушылардың шығармашылық қабілеттерін барынша дамытуға жағдай жасау өте маңызды.
І-тарау.Сыныптан тыс жұмыстарының түрлері мен маңызы

1. 
   Сыныптан тыс жұмыстың мәні, оның мақсаты мен міндеттері
   

Сыныптан тыс жұмыс - бұл мұғалімнің баланың жеке басының әлеуметтенуіне қажетті жағдайларды қамтамасыз ете отырып, сабақтан тыс уақытта мектеп оқушыларының әр түрлі іс-әрекеттерін ұйымдастыруы. Сыныптан тыс жұмыс - бұл әр түрлі қызмет түрлерінің жиынтығы және балаға тәрбиелік әсер етудің кең мүмкіндіктері бар.

Біріншіден, сыныптан тыс жұмыстар баланың жеке қабілеттерін жан-жақты ашуға ықпал етеді, оны әрдайым сабақта қарастыру мүмкін емес.

Екіншіден, сыныптан тыс жұмыстың әртүрлі түрлеріне қосу баланың жеке тәжірибесін байытады, оның адам қызметінің алуан түрлілігі туралы білімі, бала қажетті практикалық дағдылар мен дағдыларды игереді.

Үшіншіден, әр түрлі сыныптан тыс жұмыстар балалардың әр түрлі қызмет түрлеріне қызығушылығын, қоғам бекіткен өндірістік іс-шараларға белсенді қатысуға деген ұмтылысын арттырады.

Төртіншіден, сыныптан тыс жұмыстың әр түрлі формаларында балалар өздерінің жеке ерекшеліктерін көрсетіп қана қоймай, сонымен бірге ұжымда өмір сүруге үйренеді, яғни бір-бірімен ынтымақтастықта болып, жолдастарына қамқор болып, өздерін басқа адамның орнына қояды.

Сонымен, сыныптан тыс жұмыс мұғалімнің тәрбие жұмысының сыныптағы тәрбие жұмысымен ұштастыра жүргізілетін дербес бағыты болып табылады.

Сыныптан тыс жұмыстың мақсаты мен міндеттері:

1) Балада жағымды «Мен-тұжырымдаманы» қалыптастыру, ол келесі факторлармен сипатталады:

а) басқа адамдардың оған деген қайырымды қатынасына деген сенімділік;

ә) қызметтің сол немесе басқа түрін ойдағыдай игеруіне сенімділік;

в) өзін-өзі бағалау сезімі;

2) Балалардың ынтымақтастық дағдыларын, ұжымдық өзара әрекеттестігін қалыптастыру. Жылдам әлеуметтік бейімделу үшін баланың өзіне ғана емес, басқа адамдарға да оң көзқарасы болуы керек.

3) Балаларда әр түрлі қызмет түрлерімен тікелей танысу арқылы өнімді, әлеуметтік тұрғыдан мақұлданған іс-шараларға қажеттілікті қалыптастыру, оларға баланың жеке басына, қажетті дағдылар мен дағдыларға сәйкес қызығушылықты қалыптастыру.

4) Балалардың дүниетанымының адамгершілік, эмоционалдық, ерік компоненттерін қалыптастыру. Сыныптан тыс жұмыстарда балалар моральдық ұғымдарды игеру арқылы мінез-құлықтың адамгершілік нормаларын үйренеді.

5) Танымдық қызығушылықты дамыту. Сыныптан тыс жұмыстың бұл міндеті оқу және сыныптан тыс жұмыстардағы сабақтастықты бейнелейді, өйткені сыныптан тыс жұмыс сабақта тәрбие жұмысымен байланысты және, сайып келгенде, білім беру процесінің тиімділігін арттыруға бағытталған.

1.2. Сыныптан тыс жұмыстардың формалары мен функциялары
Сыныптан тыс жұмыстың формалары оның мазмұнын жүзеге асыратын жағдайлар емес. Сыныптан тыс жұмыс түрлерінің саны өте көп. Бұл әртүрлілік оларды жіктеуде қиындықтар туғызады, сондықтан бірыңғай жіктеу жоқ. Классификацияларды әсер ету объектісі (жеке, топтық, бұқаралық формалар) және тәрбиенің міндеттері (эстетикалық, физикалық, адамгершілік, ақыл-ой, еңбек, экологиялық, экономикалық) бойынша ұсынады.

Мектептегі сыныптан тыс жұмыстардың кейбір түрлерінің ерекшелігі - олар балалар саласында танымал әдебиеттерді - Тимуровтың шығармашылығынан, Шевская шығармасынан немесе теледидардан - КТК-ны пайдаланады, не? Қайда? қашан ?, әуенін, ғажайыптар өрісін, жарық және т.б.

Алайда, жоспардан тыс жұмыс түріндегі теледидарлық ойындар мен жарыстарды ойластырылмаған түрде ауыстыру оқу жұмысының сапасын төмендетуі мүмкін. Мысалы, «бір көргеннен махаббат» ойыны. Ол серіктеске деген жыныстық қызығушылыққа негізделген және балалардағы жыныстық қатынастың ерте дамуына ықпал ете алады. Осыған ұқсас қауіп «Мисс ... ..» сұлулық байқауында да тұрады, мұнда сыртқы келбеті беделді пакет рөлін атқарады, сондықтан мұндай конкурстар кейбір балалардың бойындағы кемшіліктерді тудыруы және позитивті «I-тұжырымдаманың» қалыптасуына кері әсер етуі мүмкін.

Сыныптан тыс жұмыс формасын таңдай отырып, тәрбиелік мәнді оның мақсаты, міндеті, функциясының позициясымен бағалау қажет.

Сыныптан тыс жұмыстардың функциялары. Сыныптан тыс жұмыстың мақсаты мен міндеттері ажырамас педагогикалық процестің - оқытудың, тәрбиелеудің және дамытудың функцияларына нақты сипат береді. Сыныптан тыс жұмыстың оқыту функциясы ғылыми білім, білім беру дағдылары мен дағдыларының жүйесін қалыптастыруда емес, балаларды белгілі бір мінез-құлық дағдыларына, ұжымдық өмірге, қарым-қатынас дағдыларына үйретуде. Дамыту функциясы сыныптан тыс жұмыста үлкен маңызға ие. Ол оқушының психикалық процестерін дамытудан тұрады. Тәрбие жұмысының дамытушы функциясы сонымен қатар мектеп оқушыларының тиісті іс-әрекетке қосу арқылы жеке қабілеттерін дамытуда.
1.3. Сыныптан тыс жұмыс мазмұнының ерекшелігі. Оның әдістері мен құралдары
Сыныптан тыс жұмыс мазмұнының ерекшелігі:

- біріншіден, ақпараттық жағынан эмоционалды аспектінің басымдығы (тиімді тәрбиелік ықпал ету үшін баланың сезімдеріне, оның тәжірибелеріне жүгіну керек, ақыл-ойға емес, дәлірек айтсақ, эмоциялар арқылы ақыл-ойға жүгіну керек);

- екіншіден, білімнің практикалық жағы сыныптан тыс жұмыстардың мазмұнында шешуші маңызға ие, яғни. сыныптан тыс жұмыстың мазмұны әр түрлі біліктер мен дағдыларды жетілдіруге бағытталған. Сыныптан тыс жұмыстарда білім беру дағдылары жетілдіріледі (ойын-сауық алфавиті, көңілді математика және т.б.), әр түрлі сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыруда (ертегілер кеші, «менің сүйікті қалам» викторинасы) коммуникативті, ақпаратты іздеу кезінде өзіндік жұмыс жасау дағдылары қалыптасады. ынтымақтастық дағдылары (ұжымдық жұмыс, КВН, спорттық рөлдік тәсілдер, ойындар).

Балалардың танымдық белсенділігі сыныптан тыс жұмыста олардың оқыту мен білім беру дағдыларын жетілдірудегі жағымды мотивацияға деген танымдық қызығушылығын қалыптастыру көзделген. Бұл басқа формаларды қолданатын оқу іс-әрекетінің жалғасы.

Бос уақыт (ойын-сауық) қызметі балалар үшін жақсы демалысты ұйымдастыру, жағымды эмоциялар, ұжымда жылы достық атмосфера құру және жүйке кернеуін жою үшін қажет.

Балаларға арналған сауықтыру және спорттық шараларсыныптан тыс жұмыста оларды жан-жақты дамыту қажет, тк. бастауыш мектеп жасында, бір жағынан, қимыл-қозғалыс қажет болса, екінші жағынан, жасөспірім кезіндегі организм жұмысындағы өзгерістер сипаты кіші мектеп оқушысының денсаулық жағдайына байланысты. Спорттық-сауықтыру шаралары табиғатқа экскурсияда, ашық спорт ойындарында, спорт күндерінде, жаяу серуенде өткізіледі.

Еңбек қызметі -әр түрлі еңбек түрлерінің мазмұнын көрсетеді; тұрмыстық, қолмен, қоғамдық, пайдалы, қызмет көрсету. Мұғалім сыныптан тыс жұмыста еңбек әрекеттерін ұйымдастыруда белгілі бір қиындықтарға тап болады, бірақ оның күш-жігері мектеп оқушыларының әр түрлі жүйелі еңбек әрекеттері беретін тәрбиелік нәтижеге лайық.

Шығармашылық қызметі -бейімділікті, балалардың қызығушылығын, олардың шығармашылық әлеуетін ашуды дамытуды көздейді. Шығармашылық қызмет концерттер, әндер байқауы, риторийлер, суреттер, театр, дизайнерлік клуб сияқты формаларда көрінеді.

Сыныптан тыс жұмыстың мазмұны барлық мектептерде бірдей емес, оған келесі факторлар әсер етеді:

1. 
   мектептің дәстүрлері мен ерекшеліктері;
   

3) мұғалімнің өзіндік ерекшеліктері, қызығушылықтары, бейімділіктері, көзқарастары.

Сыныптан тыс жұмыстарға қойылатын талаптар. Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру

Сыныптан тыс жұмыстардың сипаттамаларына сүйене отырып, біз оған қойылатын талаптарды атаймыз:

1. 
   Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыруда мақсат қою міндетті болып табылады.
   
2. 
   Бастамас бұрын күтілетін нәтижелерді анықтауыңыз керек. Бұл тапсырмаларды жалпы мақсатқа жетуге - баланың әлеуметтік тәжірибені игеруіне және оң құндылықтар жүйесін қалыптастыруға ықпал ететін етіп тұжырымдауға көмектеседі.
   
3. 
   Сыныптан тыс жұмыс әр баланың жақсысына сүйене отырып, оңтайлы тәсілді қажет етеді.
   

5) Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырған кезде мұғалім үнемі шығармашылық ізденісте болып, сыныптағы қазіргі жағдайға сай жаңа формаларды таңдап, құруы керек.

Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру. Осы талаптардың іс жүзінде жүзеге асуы үшін біз сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың белгілі бір жүйелілігін ұсынамыз. Оны жеке және жаппай жұмыс үшін де қолдануға болады.

1) Оқу міндеттерін зерттеу және тұжырымдау. Бұл кезең мектеп оқушыларының және сынып ұжымының тәрбиелік тиімді әсер ету ерекшеліктерін зерттеуге және сыныпта қалыптасқан жағдайларға қатысты ең маңызды білім беру міндеттерін анықтауға бағытталған.

2) Алдыңғы сыныптан тыс жұмысты модельдеу мұғалімнің өз қиялында белгілі бір форманың бейнесін жасауынан тұрады. Бұл жағдайда сыныптан тыс жұмыстың мақсаты, жалпы міндеттері мен функциялары нұсқаулық ретінде қолданылуы керек.

3) Модельді іс жүзінде жүзеге асыру нақты педагогикалық процесте жоспарланған оқу жұмысын жүзеге асыруға бағытталған.

4) Орындалған жұмысты талдау модельді нақты іске асырумен салыстыруға, сәтті және проблемалық сәттерді анықтауға бағытталған. Олардың себептері мен салдары. Әрі қарайғы тәрбие жұмысына тапсырма беру элементі өте маңызды. Бұл кезең оқу міндеттерін, мазмұнын, формаларын түзету және сыныптан тыс жұмыстарды одан әрі жоспарлау үшін өте маңызды.

Жоғарыда айтылғандардың ішінен мынаны ажыратуға болады: 6-сыныпта «Пісіру» бөлімін оқығанда шығармашылық қабілеттерін дамыту сабақтан тыс жұмыстардың ұзақтығына арналған бағдарламалық талаптарды ескере отырып, сыныптан тыс жұмыс арқылы табысты жүзеге асырылуы мүмкін, технология мұғалімдері көбінесе әр келесі оқиғаларға байланысты бұл тапсырманы қиындату және орындау үшін қарапайым тапсырмадан бастап, жоба әдісін жүзеге асыруды таңдаңыз. Сонымен бірге оқушылардың жеке қабілеттерін, олардың оқытудың тиімді формаларын таңдай отырып, тапсырманы орындауға деген ұмтылыстарын ескере отырып. Мысалы, жеке, топтық, бұқаралық. Сыныптан тыс қызықты жұмыстар ғана шығармашылық қабілеттерді дамытуға ықпал етеді деп санаймын.

Сынып: 6

Тәрбиелік - студенттер арасында тұзды қамыр туралы білімді қалыптастыруға ықпал ету.

Дамытушылық - оқушылар бойында білім көкжиегін кеңейту.

Тәрбиелік - жеке тұлғаның дәлдік, адамгершілік, жұмысты орындау дәлдігі сияқты қасиеттерін дамытуға ықпал ету.

Іс-шараның әдістемелік жабдықталуы:

Материалдық-техникалық база:

- еңбекке баулу бөлмесі

Дидактикалық қолдау:

- материалдар мен құралдар

- орындалатын жұмыстың макеті

Оқыту әдістері: түсіндіру, көрсету.

Танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру формалары: топтық.

1. Ұйымдастыру сәті.

1.1. Сабаққа қатысуды бақылау.

2. Сыныптан тыс жұмыстардың барысы.

Сәлеметсіңдер ме, балалар, отырыңыздар. Бүгін мен сіздермен сыныптан тыс технологиялық іс-шара өткіземін (мұғалімдер оқушылармен амандасады, отырады). Біздің сабағымыздың тақырыбы «Тұзды қамыр». Менің атым Олеся Андреевна. Бүгін біз тұзды қамыр жасауды үйреніп, топтық жұмыс жасауымыз керек (оқушылар тыңдайды). Бұл кішкентай сурет болады. Сурет «Хостес» деп аталады.

2.1. Тақырыпты ашу.

Сонымен, тұзды қамырды дайындауға арналған рецептті тыңдаңыз. Әр түрлі ақпарат көздері тұзды қамырға арналған түрлі рецептілерді ұсынады (мұқият тыңдаңыз). Мысалы, қамырға өсімдік майы қосылады. Алайда, бұл жағдайда өнімдер майлы басып шығарады. Кейбір рецепттер қамырға винил желімін қосуды ұсынады. Осы рецепт бойынша дайындалған қамырмен сіз өте мұқият болуыңыз керек, өйткені желім такси болып табылады. Әр түрлі нұсқаларды қолданып көрдім, менің ойымша, келесі рецепт оңтайлы: ұнның 2 бөлігі, ұсақ тұздың 2 бөлігі және судың 1 бөлігі. Ұн пісіретін ұнтақ пен басқа қоспаларсыз болуы керек. Су үнемі салқын. Бұл ингредиенттер экологиялық таза және қол жетімді.

1. 
   Кішкене қамырды алыңыз, бұл суреттің негізі болады, оны ораммен орап, пышақпен кесіңіз.
   
2. 
   Бөлшектерді бөлек жасаймыз және оларды негізге жабыстырамыз, оларды сумен сулаймыз.
   
3. 
   Сурет өсімдік мотивтерімен қоршалған.
   
4. 
   Біз үйдің төбесін сарымсақ көмегімен безендіреміз. Төбесіне лейлек салынған ұя қойыңыз.
   
5. 
   Біз өрімді жұқа шұжықтардан жасаймыз, бөлшектерін аз мөлшерде судың көмегімен байланыстырамыз.
   
6. 
   Біз күнбағыстар мен тауықтар жасаймыз.
   

2. 
   Қорытындылау.
   

2.2. Материалдар мен құралдар

Бірден, тұзды қамырмен жұмыс істеу үшін бөлменің белгілі бір температуралық режимі қажет екенін ескереміз. Оңтайлы температура - 20 С. Егер температура жоғары болса, қамыр тез кебеді, оны өңдеу және бөлшектерді біріктіру қиынға соғады.

Қамырдың тұзды рецепті

Әр түрлі ақпарат көздері тұзды қамырға арналған рецептердің көптеген нұсқаларын ұсынады. Мысалы, қамырға өсімдік майы қосылады. Алайда, өнімдер бұл жағдайда майлы із қалдырады. Кейбір рецепттер қамырға винил желімін қосуды ұсынады. Сіз осы рецепт бойынша дайындалған қамырға өте мұқият болуыңыз керек, әсіресе егер сіз кішкентай балалармен жұмыс жасасаңыз, өйткені желім улы және нәрестелер тістің бәрін сынап көреді.

Әртүрлі нұсқаларды қолданып көріңіз, менің ойымша ең жақсысы: ұнның 2 бөлігі, ұсақ тұздың 2 бөлігі («қосымша» тұзды қолданған дұрыс) және судың 1 бөлігі. Ұн пісіретін ұнтақ пен басқа қоспаларсыз болуы керек. Су үнемі салқын. Бұл ингредиенттер экологиялық таза және қол жетімді.

Тұзды қамыр жасау

Ұн мен тұзды жақсылап араластырыңыз, біртекті масса алынғанша біртіндеп салқын су құйыңыз. Дайын қамыр сіздің қолыңызға жабыспауы немесе қирап қалмауы керек. Судың нақты үлесін анықтау қиын. Қамыр жеткілікті серпімді және берік болуы керек. Жұмыс кезінде оны кептіру үшін оны полиэтилен пакетте немесе барлық дайындалған көлем қолданылғанша жабық ыдыста сақтау керек. Дайын қамырды ұзақ уақыт сақтау қажет емес, өйткені оның бастапқы түсі жоғалады: ол сұрғылт реңкпен басым болады. Мұндай ескірген қамырды киім бөлшектерін немесе кішкене әшекейлерді безендіру үшін қолдануға болады. Кеңес: егер қамыр илеу кезінде бұзылса, оған аздап су құйыңыз. Егер ол сіздің қолыңызға жабысып қалса, кішкене ұн.

Бөлшектерді қосу

Бөлшектерді щеткамен және сумен байланыстыру ыңғайлы. Бұл жағдайда су желімнің рөлін атқарады. Байланыстырылатын бөліктердің бетіне щеткамен судың аз мөлшерін жағып, оларды бір-біріне ақырын басыңыз, ұсақтамауға тырысыңыз. Егер су көп болса, қамыр төгіліп кетуі мүмкін.

Тұздалған қамырдан жасалған өнімдерді өңдеу

Тұзды қамырды өңдеу бірнеше кезеңнен тұрады.

Кептіру

Өнімдерді шынылау:

Тұзды ерітінді және қызару

Өнім құрғақ болған кезде оны жылтыратуға болады. Осыдан кейін өнім ақ түстен алтын қоңырға дейінгі көлеңкелермен жарқырайды. Өнімді бір сағатқа жылтыратыңыз. Ол үшін қылшақты қолданып, оны қатты тұзды ерітіндімен майлайды (су мен тұздың арақатынасы 2: 1), содан кейін пешке 50-ден 150 С-ге дейінгі температурада орналастырады. ерітінді құрғақ, өнім майланған. Операция бірнеше рет қайталанады. Бұл әдіс фигураларға тегіс көрініс береді. Тұз өнімнің бетінде кристалданған кезде ол ерекше ақтығын алады. Дегенмен, мүсіншеге пештің температурасына байланысты әр түрлі көлеңке беруге болады. 50 С температурада өнім ақ болып қалады, 150 С температурада ол қатты бежевый түске ие болады. Алтын қоңыр реңк 200 С температурада алынады.

Жұмыртқаның сарысы бар жылтыр өнімдер

Мүсінге жұмыртқаның сарысы мен судың қоспасын қосып глазурь салуға болады, оған қоңырдан жасалған қамырға ғажайып көрініс береді. Тұзбен жылтыратқаннан кейін, қоспаны өнімге бірнеше рет жағып, жоғары температурада кептіреді (шамамен 150 С). Бұл кезде пештің есігі жабық болуы керек. Кеңес: осы уақыт ішінде пешті қараусыз қалдыру қауіпсіздік мақсатында және өнімдер жанып кетпеуі үшін ұсынылмайды.

Бояу

Дайын бұйымдар тұтасымен немесе ішінара боялуы мүмкін. Қамырдың табиғи түсінің өнімдері бояуларды минималды қолданумен өте жақсы көрінеді. Алайда, егер сіз бөлікті толығымен бояғыңыз келсе, акрил бояуларын қолданған жөн. Кептірілгеннен кейін олар сіздің қолыңызға дақ түсірмейді немесе дақ қалдырмайды. Бояу үшін акварельдерді де қолдануға болады. Ол үшін акварель щеткамен минималды су мөлшерімен өте қалың араластырылып, бояу таралмас үшін өнімге жағылады. Осылайша боялған жұмыстар лакпен бекітілуі керек. Гуаш бояуларын бояу үшін де қолдануға болады. Бұл жағдайда гуашьға аздап PVA желімін қосу керек.

Бояулардың сөнуіне жол бермеу үшін немесе өнімнің бетіне кездейсоқ түсіп кететін су тамшылары жұмысты бұзбайды, сандар лакпен жабылған. Лакирование қажет болған жағдайда және автордың қалауы бойынша қолданылады. Сұйық та, қою лак та қолданылады. Егер композиция сұйық болса, өнімді лакпен сүртіп, бірнеше рет кептіру керек. Егер композиция қалың болса, өнімді бір-екі рет лактау жеткілікті. Қазіргі уақытта нарықта әртүрлі аэрозольді лактар ​​бар. Осындай лактарды қолданып, өнімді бір рет себу жеткілікті, ал түстер жарқырап, жұмыс сенімді қорғалған болады. Алайда, дұрыс кептірілген өнім, ұзақ сақтағаннан кейін де, лаксыз жақсы сақталады.

2.3. Сыныптан тыс жұмыстарды дамыту. Гүлдермен сурет салу
Тақырыбы: Тұздалған қамыр

Сынып: 6

Тәрбиелік - студенттер арасында тұзды қамыр туралы білімді қалыптастыруға ықпал ету.

Дамытушылық - оқушылар бойында білім көкжиегін кеңейту

Тәрбиелік - жұмысты орындау кезінде дәлдік, дәлдік сияқты тұлғалық қасиеттерді дамытуға ықпал ету.

Сыныптан тыс жұмыстарды әдістемелік жабдықтау:

1. 
   Материалдық-техникалық база:
   

2. Дидактикалық қолдау:

- материалдар мен құралдар

- орындалатын жұмыстың макеті

Оқыту әдістері: түсіндіру, көрсету.

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру формалары: жеке.

1. 
   Ұйымдастыру уақыты.
   
   1. 
      Сабаққа қатысуды бақылау.
      
2. 
   Сыныптан тыс жұмыс барысы.
   

1. 
   Тақырыпты ашу.
   

• 
  Салмағы 120 қамырдың бір бөлігінен150 г.себет қорабын қалыптау. Екі шанышқымен себет тоқу өрнегін жасаңыз.
  
• 
  Қамырдан екі шұжықты жайыңыз, 12-15 см... Себеттің сабын олардан бұрап, екі жағындағы қорапқа бекітіңіз, буындарды сумен сулаңыз.
  
• 
  Гүлдер, жапырақтар, жүзім, алма мен алмұрт және басқа да ұсақ заттарды жасаңыз.
  
• 
  Себетті келесідей жинау керек: себеттің жоғарғы жағына сумен суланған алма мен алмұрт салыңыз. Жапырақтары бар сабының және қораптың буындарын жасырыңыз. Жапырақтарға раушандарды қойып, астына жүзім шоғырын бекітіңіз.
  
• 
  Өнімді құрғатыңыз және лакпен жасаңыз (олар мүсінделеді).
  

Жарайсыңдар балалар. Сізде өте әдемі себеттер бар, сіз ұсынған адам мұндай сыйлықты алғанына өте қуанышты болады деп ойлаймын. Сіз өзіңіздің жасаған сувенирлеріңізді ұнатасыз ба? (оқушылар жауап береді).

Жақсы. Барлығыңызға рахмет, сау болыңыздар!

Сыныптан тыс жұмыстарды дамыту. Қамырдың суретін жасау

Тақырыбы: Тұздалған қамыр

Сынып: 6

Тәрбиелік - оқушылардың тұзды қамыр туралы білімдерін қалыптастыруға ықпал ету.

Дамытушылық - оқушының білім көкжиегін кеңейту.

Тәрбиелік - жұмысты орындау кезінде ұқыптылық, дәлдік сияқты тұлғалық қасиеттерді дамытуға ықпал ету.

Әдістемелік жабдықтар:

1. 
   Материалдық-техникалық база:
   

2. Дидактикалық қолдау:

- материалдар мен құралдар;

- орындалатын жұмыстың макеті;

Оқыту әдістері:

- түсіндіру;

- демонстрация;

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру формалары6

- бригада.

1. Ұйымдастыру сәті.

2. Шараның барысы.

Сәлеметсіңдер ме, балалар, отырыңыздар. Бүгін мен сіздермен бірге сыныптан тыс технологиялық іс-шара өткіземін. Менің атым Олеся Андреевна (мұғалімдер оқушылармен амандасады). Біздің сабағымыздың тақырыбы «Қамырдан сурет жасау» .Мен сіздерді үш командаға бөлулеріңізді сұраймын (оқушылар топтарға бөлінеді). Сіз бүгінгі сабаққа қатысқаннан кейін. Сіз бүгін бригадаларда жұмыс істейтін болғандықтан, мен әр бригадаға «Шатырдағы мысықтар» атты сурет салуды ұсынамын (оқушылар тыңдап отыр). Жұмысқа кіріспес бұрын, алдымен ұсыныстарды тыңдаңыз.

Қамыр суреттері күрделі көпөлшемді композициялар болып табылады. Оларды құру белгілі бір дағдыларды қажет етеді. Сонымен қатар, қамыр-мүсіндер шығармашылық белсенділікке, қиялдың толықтығына кең мүмкіндік береді. Жұмысты нобай дайындаудан бастау керек. Алайда жұмыс барысында композицияны өзгертуге және оны әр түрлі бөлшектермен толықтыруға болады. Толық өлшемді эскизді дайындап, сіз жұмысқа кірісе аласыз.

Мен сізге қамыр суреті бойынша жұмыс жасау кезеңдерін де айтқым келеді. Тыңдаңыз (тыңдауды үйреніңіз).

• 
  Қамырды икемді ету үшін жақсылап илеңіз.
  
• 
  Болашақ композицияның негізіне айналмалы штырды қолданып, қалыңдығы шамамен қабатты жайып тастау керек5 мм, бұрын үстелдің жұмыс бетіне қажетті мөлшердегі фольга бөлігін төсеген. Бұл жағдайда дайын композицияны кептіру үшін пісіру парағына оңай жіберуге болады.
  
• 
  Дайын эскизге сәйкес суретті қиып алыңыз.
  
• 
  Композиция бөлшектері бөлек мүсінделіп, дайындалған негізге жабыстырылады. Рельефті бөлшектердің арқасында дайын қамыр - суреттер боялмаған жақсы көрінеді, бірақ қаласаңыз, кішкене түс қосуға болады. Айта кету керек, көп қабатты композициялар үшін тек тұздалған қамырдың негізі ғана емес, сонымен қатар мата немесе картон бөлігі де қызмет ете алады.
  

Осы композицияны дайындау үшін қосымша материал - барқыт қағаз, гофр картон және жақтау қолданылады.

• 
  Алдымен біз қамырдан мысықтардың мүсіндерін жасаймыз, басты екі бөлікті - бас пен денені байланыстырамыз.
  
• 
  Содан кейін біз құлақ пен құйрықты жасап, оларды тиісті жерлерге жабыстырамыз.
  
• 
  Фигураларды мұқият кептіріп, қаласаңыз, боялған жөн.
  
• 
  Гофр картоннан шатырды имитациялау үшін жолақты кесіңіз. Оны акрил бояумен бояу керек.
  
• 
  PVA желімін қолданып, біз шатырды қағазға жабыстырамыз, бұл қамыр суретінің фоны ретінде қызмет етеді. Сіз түсті картоннан құбырды кесіп, композицияны толықтыра аласыз.
  
• 
  Біз мысықтардың фигураларын PVA желімімен жабыстырамыз.
  
• 
  Аспанда сіз бірнеше жұлдызды шашыратып, айды немесе жарты айды жапсыра аласыз.
  

Барлығыңызға рахмет, сау болыңыздар.

Жоғарыда айтылғандардан мыналарды ажыратуға болады:

Қамыр жасау - ғанибет! Тұз, ұн, су - білікті қолдарға қажет нәрсе. Қабырғалық әшекейлер, көңілді ойыншықтар, кәдесыйлар мен тосынсыйлар сіздің үйіңізді басқалардан ерекшелендіреді, оны жайлылық пен жылулыққа толтырады. Менің ойымша, балалар әсіресе жаңа нәрсе жасауға қызығушылық танытады.

ҚОРЫТЫНДЫ
Адам қаншалықты көп біледі және біледі, оған нақты шығармашылықта өзін-өзі көрсету қажеттілігін қанағаттандыру оңайырақ болады. Еңбек дағдылары, тақырыпты эстетикалық түсіну, шығармашылық тек жұмыста дамиды. Адам өз жұмысының нәтижесінен, әдемі және пайдалы өмірден қанағат алу үшін, еңбекке қажеттінің бәрін таңдап, дайындай білуі, технологиялық әдістерді шебер қолдана білуі керек. Бұл мықты дайындықты қажет етеді, оның негізі еңбекке баулу. Жалпы оның төмен деңгейі шығармашылықтың жаппай дамуына үлкен кедергі болып табылады.

Еңбекке деген қызығушылықты арттырудың бір жолы - оны шығармашылықпен ұштастыру. Шығармашылық жоспар - бұл адамның санасында пайда болатын, әлі жүзеге асырылмаған образ. Ал санаға өз кезегінде көп нәрсе әсер етеді: тәрбие, өмірлік тәжірибе, қиял мен есте сақтау ерекшеліктері, адамзат жинақтаған білім, белгілі бір адам өмір сүретін ортадағы өмір деңгейі мен әлеуметтік қатынастар, оның мамандығы, жақын достар мен таныстар, объектіні функционалдық, моральдық, эстетикалық бағалау, белгілі бір жағдайда жоспарды жүзеге асырудың нақты мүмкіндігі.

Балалардың шығармашылығы - бұл «білім берудің тиімді құралы, пайдалы және жаңалық белгілерімен материалдық объектілерді жасау нәтижесінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін оқыту мен дамытудың мақсатты процесі».

Технология сабақтарындағы сыныптан тыс жұмыстарды бастауыш сыныптарда балалардың шығармашылық қабілеттері дамыған болуы үшін үнемі жүргізіп отыру керек.

Атқарылған жұмыстардан келесі қорытындылар жасауға болады:

- мектептегі педагогикалық жұмыстың жалпы құрылымындағы сыныптан тыс жұмыстың орнын ашып, оның мектеп оқушыларына адамгершілік тәрбиесін қалыптастырудағы маңызды рөлін анықтадық;

- осы пәнді оқытудың мотивациялық компоненті ретінде әдебиеттен сыныптан тыс жұмыстың маңыздылығын атап өтті;

- білім беру процесін жүзеге асыруға стандартты емес, шығармашылық тәсілдің әсерін зерттеді;

- әлеуметтік-педагогикалық зерттеулер жүргізді (сыныптың психологиялық-педагогикалық сипаттамаларын құрастырды, мұғалімдер мен оқушылар арасында сауалнама жүргізді);

- сыныптан тыс жұмыстардың әдебиетке сынып оқушыларының белгілі бір тобына әсерін байқады және оқушылардың осындай іс-шараларды өткізуге белсенді қызығушылықтарын анықтады.

Сыныптан тыс сабақтардың мазмұны бағдарлама шеңберімен шектелмейді. Бұл көбінесе оқушылардың қызығушылығымен анықталады. Мысалы, мұғалім оқу жұмысын жергілікті флора мен фаунаны тереңдетіп зерттеумен, микробиология, генетика, физиология және ғылыми жаңалықтар тарихы бойынша қарапайым зерттеулермен толықтыра алады.

Жақсы ұйымдастырылған сыныптан тыс жұмыстардың тәрбиелік маңызы зор, өйткені сабақтан тыс жұмыстар барысында белгілі бір сабақ шеңберімен шектелмеген, биологиядағы жеке жаңалықтарды талқылауға, әртүрлі күрделілік пен ұзақтықтағы тәжірибелерді байқауға және қоюға мүмкіндік бар. Табиғат құбылыстарына (әртүрлі жерлерде және әртүрлі маусымдарда) эксперименттер мен ұзақ бақылаулар жүргізу кезінде мектеп оқушылары қоршаған материалдық шындық туралы нақты идеяларды қалыптастырады. Студенттердің өздері жүргізген бақылаулар, мысалы, өсімдіктің дамуы (үйеңкі жапырақтарында котиледон жапырақтарының пайда болуы, бір вегетация кезеңінде өсімдіктің дамуы) немесе көбелектің дамуы (мысалы, қырыққабат ақтығы) олардың санасында өте терең із қалдырады және күшті эмоционалды әсер қалдырады.

Сыныптан тыс жұмыстарда бақылаулар мен эксперименттерге байланысты тапсырмаларды қолдану зерттеу дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Бұл ретте балаларды бақылау барысы мен олардың нәтижелерін нақты ресімдеуге бағыттау қажет.

Сұрақ туындауы мүмкін-мектептен тыс сабақтар мектепте және үй тапсырмаларында міндетті түрде жұмыс істейтін оқушыларды ауырлатпайды ма? Жаппай оқыту тәжірибесі көрсеткендей, дұрыс ұйымдастырылған сыныптан тыс жұмыстар, керісінше, міндетті оқу тапсырмаларын жақсы орындауға ықпал етеді. Бұл мектеп оқушыларының дамуының психологиялық ерекшеліктерімен расталады. Балалардың бұл ерекшелігін К.Д. Ушинский жақсы айтқан: "бала үнемі белсенділікті қажет етеді және белсенділіктен шаршамайды, бірақ оның біркелкілігі мен біртектілігі".

Сыныптан тыс жұмыстарда жұмыс істеуге маңызды орын беріледі: коллекциялар, гербарий, табиғи материалдардан қолөнер жасау, аквариумдарды зарядтау, жабайы табиғат бұрышының жабдықтарын жөндеу, Оқу-тәжірибе алаңында жұмыс істеу, Құстарды қыста тамақтандыруға арналған дайындық, жабық өсімдіктерді трансплантациялау үшін топырақ, жабайы табиғат бұрышының өсімдіктері мен жануарларына күтім жасау, мектеп пен қалалық саябақта ағаштар мен бұталарды отырғызу, экологиялық жолға қызмет көрсету және т.б. әрине, мұндай жұмыс студенттерден басталған жұмысты соңына дейін жеткізуді талап етеді, Әрине, еңбек сабақтары тәжірибелер жасаумен, табиғаттағы бақылаулармен, натуралистік қызығушылықтардың дамуымен және биология туралы білімді тереңдетумен біріктірілуі керек.

Мұғалімнің басшылығымен тәуелсіз, негізінен практикалық натуралистік жұмыс мектептегі барлық сыныптан тыс жұмыстардың негізі болуы керек.

Сыныптан тыс жұмыстарда газет шығару, олимпиадалар, конференциялар мен көрмелер өткізу, қоғамдық пайдалы жұмыстарды орындау (аумақты тазалау, оқу-тәжірибе учаскесінде тәртіпті сақтау), бастауыш сынып оқушыларымен, мектеп жасына дейінгі балалармен табиғатқа экскурсия жүргізу үлкен маңызға ие. Сыныптан тыс жұмыстардың барлық түрлері бір – бірімен және негізгі формамен-сабақпен тығыз байланысты. Олар бір-бірін толықтырады, сабақты байытады, биологиядағы міндетті білім беру минимумының бағдарламасын кеңейтеді және тереңдетеді. Осылайша, сыныптан тыс жұмыстар оқытудың негізгі формасымен - сабақпен, сондай - ақ барлық қосымша-экскурсиялармен, сабақтан тыс және үй жұмыстарымен тікелей және кері байланысты жүзеге асырады.

Өсімдіктер мен жануарлармен жұмыс істеуге деген қызығушылық, әдетте, сабақта, экскурсияда туады, әсіресе биологияға қызығушылық танытатын студенттер, міндетті сабақтардан басқа, қосымша ерікті түрде күрделі тапсырмаларды орындайды. Сондықтан оқушылардың қызығушылықтарын тиісті бағыттардан тереңдету және дамыту үшін олардың жеке ерекшеліктерін ескеру өте маңызды.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Айтжанова Қ. Дәстүрлі оқытудың психологиялық – физиологиялық

2. Алдияров Қ. Педагог психологиясының ерекшеліктері // Қазақстан

3. Әлімбаев Ж. Болашақ бүгіннен басталады // Қазақстан

4. Әбиев Ж., Бабаев С.т.б. Педагогика /Алматы.-Дарын.-2018.-410бет.

5. Әбенбаев С.Ш.Тәрбие теориясы мен әдістемесі /Алматы:Дарын. -2019.-152б.

6. Бабаев С.Б. және т.б. Педагогика: жалпы негіздері

7. Бабаева С.Б.Бастауыш мектеп педагогикасы /Алматы. –Дарын. -2016.-350б.

8. Бегалиев Т.Б., Мұсаева С.А. Жас ерекшеліктер педагогикасы

9. Илина А. Педагогика / Москва. Проссвещение. –

10. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика / Алматы.

11. Манашова С. Сыныптан тыс жұмыстар //Бастауыш мектеп.

12. Ноғайбаева Г. Бастауыш сыныпта жүргізілетін сыныптан тыс

13. Сабауова Э.Ф. Педагогикалық шеберлікті қалыптастыру әдістері

// Қазақстан мектебі. – 2017. - № 10.

14. Сабауова Д. Оқушыларды сыныптан тыс жұмыстарға тарту

15. Төлеуова Ж. Сыныптан тыс жұмыстардың ерекшелігі //Сынып