Курстық ЖҰмыс тақырыбы: «Мал шаруашылығының өндіріс шығындар есебі»


Өсіру мен бордақылауға арналған жануарлардың есебі



бет7/10
Дата26.01.2022
өлшемі333,88 Kb.
#114918
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі ппп (1) (2)

2.3 Өсіру мен бордақылауға арналған жануарлардың есебі

Малды өсіру мен бордақылауда есепке алудың негізгі міндеті мал басының сақталуына және оның қозғалысына, әсіресе төлдің өз шаруашылығында түсуіне және бордақыланған мал басының өткізілуіне бақылауды қамтамасыз ету болып табылады. Бухгалтерлік есеп малдың тірі салмағының көбеюі туралы, жануарлардың бір жас тобынан екіншісіне уақтылы ауысуы туралы сенімді ақпаратты уақтылы ұсынуы керек. Ол жануарларды өсіру мен бордақылауға бағалауды объективті түрде көрсетуі керек, ол басқа ұйымдардан да, өз шаруашылығындағы ұрпақтардан да келеді. Сатып алынатын мал басы нақты шығындардың сомасы бойынша бағаланады, оларға мыналар жатады: жеткізушіге төленген құн, жануарларды сатушыдан шаруашылықта ұстау орнына дейін жеткізу бойынша көлік шығыстары, жолда азықтандыру шығындары және басқа да өз шаруашылығында алынған төлдер жыл ішінде жоспарлы өзіндік құн бойынша бағаланады, жыл өткен соң нақты өзіндік құнға дейін түзетіледі.



Барлық малды сояр алдында міндетті түрде бордақылайды, ол не үшін қажет? Сапалы ет пен майды көп алу үшін сояр алдында жемге байлап қолдан семіртеді. Бордақылау мерзімінің ұзақтығы малдың түріне, жасына, бастапқы салмағы мен қоңдылығына байланысты. Ересек ірі қараны, негізінен жaсы жeтіп жарaмсыз деп табылған сиырды Бордақылау бастапқы күйіне қарай 2 — 3 айға сoзылады. Бордақылау кезеңінде сиыр тәулігіне 800 — 1000 г үстеме салмақ қосып тірілей салм. 18 — 20%, сойыс салм. 40%-ке артaды, етінің сапасы да жaқсарады. 12 —14 айлық тaйыншаларды Бордақылау 3 — 4 айға дейін созылады. Бордақылау маусымында жас малдың салмағы 1,5 есе, еті мен майы 2 есе, етінің калориясы 3 есе артады. Еткe өткізетін еркек бұзауларды өсіру мен Бордақылау процестерін толассыз өзара ұштастыру арқылы Бордақылау соңында тайыншаның салмағын 12 — 13 айлығында 380 — 400 кг-ға, 16 — 18 айлығында 450 — 500 кг-ға жеткізуге болады. Бoрдақылау жұмысын дұрыс ұйымдастырғанда, ірі қара тәулігіне кемінде 1 кг салмақ қoсады.  Бордақылау қой өсіруде де жиі қолданылады. Қозыны 4,5 — 5 айлығынан бастап салм. 40 — 60 кг-ға жеткенше бордақылайды. Биязы жүнді қойдың қозысын 8 — 8,5 айлығына, биязылау және қылшық жүнді тегене құйрықты қойлардың қозысын 7 — 7,5 айлығына дейін, етке соятын саулық, қошқар, ісектерді басында жайылымда семіртіп, кейін 1 — 1,5 ай қолда жемдеп бордақылайды.

Бордақылау бұзауды сүтпен ішуді тоқтатқан сәттен басталады және ол жаңа бордақылау рационына үйренеді. Егер ферма салмағы 90-120 кг болатын бұқашықтарды сатып алса (жасы шамамен 2,5 – 3 ай), онда 4-5 апта ішінде олар 150 кг жеткенге дейін бұзау жаңа жағдайларға үйренуі керек. Бұл жануардың бөлменің жаңа климатына бейімделуі, жаңа диетадағы өзгерістер – шөп, жүгері сүрлемі, шоғырланған Жем.

Бордақылау екі кезеңге бөлінеді:

1-ші бордақылау кезеңі 400 кг тірі салмаққа дейін.

2-ші бордақылау кезеңі 400 кг-нан 650 кг-ға дейін тірі салмақ.

Жануарлардың негізгі табыны бухгалтерлік есеп шоттарының Ұлттық жоспарының 2520 шотының дебеті бойынша баланста негізгі құрал ретінде көрсетіледі. Бұл бір кезеңнен астам уақыт ішінде өндірісте қолданылатын мал. Әр Бас үшін жануардың аты мен сипаттамалары көрсетілген негізгі құралдың картасы жасалады. Бірқатар ерекшеліктерге байланысты жануарларды өсіру және бордақылау кезінде есепке алу негізгі табыннан бөлек жүргізілуі керек. Мұнда барлық жануарлар белгілі бір кезеңде ұсталады, ол келесі циклмен сипатталады: қабылдау, бордақылау және кету. Жануарларды өсіру мен бордақылауды есепке алудың ерекшелігі-өсіру мен бордақылаудағы жануарлардың құндылығы үнемі өзгеріп отырады. Сондықтан бағалауда бір килограмм немесе бір центнер тірі салмақтың құнына (жоспарланған) үлкен мән беріледі. Дәл осы көрсеткіш бойынша олар көбінесе малды есептен шығарады немесе аударады. Жыл соңында өнімнің өзіндік құнын есептеу қажет. Жоспарлы құн нақты деңгейге жеткізіледі, қажет болған жағдайда бухгалтерлік есеп деректеріне түзетулер енгізеді. Нақты бағаға өнімді сатып алуға арналған шығындар, оның ішінде ҚҚС және өзге де өтелетін салықтарды шегергендегі дайындау және көлік шығыстары қосылады. Жануарларды өсіру мен бордақылауда есепке алу Қос сандық өлшемде жүргізіледі: басы мен салмағы. Мұның бәрі мал кәсіпорынның балансына түсетін жағдайларға байланысты. Мал әр түрлі себептермен бордақылауға және өсіруге арналған жануарлардың құрамына кіреді. Бұл сатып алу, ұрпақ, қабылдамау, сыйға тарту немесе халықтан сатуға қабылдау болуы мүмкін. Малды баланстан шығару (есептен шығару) үшін көптеген себептер болуы мүмкін. Мұндай себептер болуы мүмкін: өлім, басқа табынға ауысу, сату, сою.



1620-шот, "өсірудегі және бордақылаудағы Жануарлар" қосалқы шоты жыл ішінде алынған төлдің және салмақтың (өсімнің) құнына дебеттеледі және 8310 "Қосалқы өндірістер" шотын, "қосалқы ауыл шаруашылығы"қосалқы шотын кредиттейді. Негізгі табыннан азықтандыру және бордақылауға жарамсыз өнімді жануарларды бастапқы құны бойынша 1620 шотының дебеті, "өсірудегі және бордақылаудағы Жануарлар" қосалқы шоты және 2415 "Өзге негізгі құралдар" шотының кредиті бойынша, "өнімді мал"қосалқы шоты бойынша көрсетеді. Негізгі табыннан жарамсыз деп танылған жұмыс малы (жұмыс малы бойынша негізгі құралдардың амортизациясы мен тозуы есептеледі) өсіру және бордақылау жөніндегі жануарлардың құрамына: 1620 дебеті, "өсіруге және бордақылауға арналған жануарлар" 2415 Кредит "Өзге негізгі құралдар" қосалқы шоты, "жұмыс малы" қосалқы шоты - негізгі табыннан жарамсыз деп танылған жануарлардың баланстық құнына; 2425 "өзге негізгі құралдардың амортизациясы" дебеті 2415 Кредит "Өзге негізгі құралдар", "жұмыс малы" қосалқы шоты - негізгі құралдардың тозу жарамсыз жұмыс малы бойынша есептелген. Бордақылауға және бордақылауға арналған Төл мен ересек малды сатып алу 2931 шотының дебеті, "өсіруге және бордақылауға арналған жануарлар" қосалқы шоты және 3310 "өнім берушілер мен мердігерлерге қысқа мерзімді берешек" шотының кредиті бойынша көрсетіледі; өнім берушінің шот-фактурасына енгізілген қосылған құн салығының сомасына 1420 "қосылған құн салығы" шоты дебеттеледі және 3310 "өнім берушілер мен мердігерлерге қысқа мерзімді берешек"шоты кредиттеледі. Жыл ішінде жануарлардың келіп түсуі және тірі салмақтың өсуі (өсуі) бойынша операциялар тірі салмақтың 1 центнерінің жоспарлы (есептік) өзіндік құны бойынша есепте көрсетіледі (жануарларды бүйірден сатып алудан басқа). Жыл соңында мал шаруашылығы өнімі бойынша есептік калькуляциялар жасалғаннан кейін төлдің жоспарлы өзіндік құны және тірі салмақтың өсуі (өсімі) калькуляциялық айырмаларды (+, -) 1620 шотының дебетіне, 8310 шотының кредитінен "өсірудегі және бордақылаудағы Жануарлар" қосалқы шотына, 1 "қосалқы ауыл шаруашылығы (мал шаруашылығы)"қосалқы шотына есептен шығару жолымен нақты жеткізіледі. Содан кейін тірі салмақтың нақты құнын анықтаңыз, бұл тиісті шоттардағы есептеу айырмашылықтарын (+, -) есептен шығару қажеттілігін тудырады. Оларды 1620 шотының кредиті, "өсірудегі және бордақылаудағы Жануарлар" қосалқы шоты және мынадай шоттардың дебеті бойынша көрсетеді: 7010 "сатылған өнімдер мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құны" - өз кәсіпорнында жағына өткізілген және етке сойылған өсірудегі және бордақылаудағы Жануарлар бойынша; 2415 "өзге де негізгі құралдар", "өнімді мал", "жұмыс малы" қосалқы шоттары бойынша - негізгі табынға ауыстырылған мал төлдері бойынша; 4210" ұзақ мерзімді кепілдік міндеттемелер " - эпидемиялар мен дүлей зілзалаларға байланысты өлген және сойылған сақтандырылған Жануарлар бойынша;" минус "белгісі бар калькуляциялық айырмалар жоғарыда көрсетілген шоттар бойынша"қызыл сторно" әдісімен көрсетіледі. Сонымен бірге, есептеу айырмашылықтарының сомасы 1620 шотындағы жануарлардың қалдықтарының өзіндік құнына келесі жылға өтетін "өсіру және бордақылаудағы Жануарлар" қосалқы шотына жатқызылады, ол есеп беру есептерінде көрсетілген мәліметтерге дәл сәйкес келуі керек.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет