Л. Н. Гумилев атындағы ЕҰу хабаршысы
DOI: https://doi.org/10.32523/2616-678X-2021-134-1-44-51
жүктеу/скачать 0,64 Mb. Pdf көрінісі
|
structural-analysis-of-the-work-of-zhusup-balasagun-kutadgu-bilig
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу әдістері.
| DOI: https://doi.org/10.32523/2616-678X-2021-134-1-44-51
Түсті: 27.11.20 / Қайта түзетілді: 26.12.20 / Жарияланымға рұқсат етілді: 18.03.21 раланып, ондағы көркем шығарма құрылым - дық әдіспен талданады. Қазақ ғалымдарынан бұған дейін Ә. Құрышжанов, Қ. Өмірәлиев, Н. Келімбетов, А. Қыраубаева, А. Егеубаев сынды бірқатар зерттеушілер шығарманы құрылым - дық тұрғыда саралап, оқиға желісін сипаттап өтті. Баласағұн еңбегін құрылымдық және мәтіндік тұрғыда зерттеуге елеулі үлес қосқан әлемдік ғалымдардың бірі – Р.Р. Арат. Ол «Құтадғу біліктің» Герат, Мысыр және Ферға - на деп аталатын үш қолжазбасын түпнұсқа - дан оқып, мәтіндерін салыстырады. Едишн критик (Edition Critic) әдісі бойынша яғни, бір нұсқасындағы жоғалған мәтіндердің орнын келесі нұсқадағы мәтіндермен толықтырып, 45 № 1(134)/2021 ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Филология BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. PHILOLOGY Series шығарманың толық мәтінін түзіп шығады. Онда 38 қатардан тұратын қара сөз, 77 бәйіт, кітаптың мазмұны және 6645 бәйіттік шығар - ма бар. Зерттеу әдістері. Бұл зерттеуде «Құтадғу біліктегі» қара сөз және өлең түріндегі мәтін - дер бес бөлімге бөлініп талданып, әр бөлім кітаптағы мәтіннің қанша пайызын құрайты - ны көрсетіледі. Ол шетелдік және отандық ға - лымдардың пікірімен дәйектеледі. Сонымен қатар, көркем шығармадағы автордың айтпақ ойы, негізгі идеясы зерделенеді. Ғалым Р.Р. Арат түзіп шыққан толық мәтін бүгінде әлемдік ғылымда кеңінен қолданы - лады. Соны негізге алып қарағанда, кітаптың өзін бес бөлімге бөліп қарастыруға болады. «Құтағу білікті» жоғарыда 1-кестеде көр - сетілгендей бөліп қарау Ж. Баласағұн еңбегін тануда маңызды болып отыр. Себебі кітапта Ж. Баласағұнға тиесілі емес мәтін бар. Со - нымен қатар, Жүсіпке тиесілі болса да, көр - кем шығарма мазмұнына кірмейтін мәтін кездеседі. Сондықтан оларды жеке-жеке қара - стыру қажет. Талқылау. Кітаптың алғашқы беттерінде қара сөз және өлең түрінде жазылған мәтін - дер кездеседі. Оны алғы сөзге жатқызуға бо - лады. Мұндағы назар аударатын мәселе, ол – Жүсіптің сөзі емес, басқа кісілердің Жүсіп туралы пікірі мен оның шығармасына бер - ген сипаттамасы екені. Себебі онда кітаптың Шын, Машын, Иран және Шығыс елдеріне жүктеу/скачать 0,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|