Лекция 0 cағат Практикалық сабақ 15 сағат ожсөж- 45 сағат CӨЖ 45 сағат Емтихан семестрде
Өсімдіктердің ауруларға төзімділік қасиетіне әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 3,49 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Анатомиялық-физиологиялық факторлар.
| Өсімдіктердің ауруларға төзімділік қасиетіне әсер ететін факторлар
Өсімдіктердің ауруға төзімділігі бүкіл патологиялық үрдіс бойындағы қорғаныш факторларының жиынтығы деп қарастырылады. Қорғаныш факторлары мынадай 2 топқа ажыратылады: патогеннің өсімдік организмінің бойына енуіне тосқауыл болатын факторлар (аксения); патогеннің өсімдік ұлпасында таралуына тосқауыл болатын факторлар (нағыз төзімділік). Бірінші топқа морфологиялық, анатомиялық және физиологиялық сипаттағы факторлар немесе механизмдер жатады. Анатомиялық-физиологиялық факторлар. Патогеннің өсімдіктің бойына енуіне жабын ұлпасының қалыңдығы, устьице саңылауының құрылысы, жапырақтардың түктілігі, балауыз өңездің болуы, өсімдік мүшелерінің құрылыс ерекшеліктері. Жабын ұлпасының қалыңдығы өсімдік бойына ұлпасы арқылы енетін патогендерге қатысты қорғаныш фактор болып табылады. Ең алдымен бұлардың қатарында Оомицеттер класына жататын ақ ұнтақ ауруының қоздырғыш саңырауқұлақтарын атауға болады. Устьице құрылысының ерекшелігі бактериалдық аурулар, жалған ақ ұнтақ, тат аурулары сияқты патогендер үшін маңызы бар. Әдетте тығыз жабылатын устьице саңылауы арқылы патогендердің енуі қиындайды. Жапырақ түктілігі өсімдіктерді вирустық аурулардан және вирустарды тарататын насекомдардан қорғайды. Жапырақтар мен сабақтартың балауыз өңезінің болуынан олардың бетінде су тамшысы (тамшы күйіндегі су) тұрмайтындықтан патогенді саңырауқұлақтар өспейді. Өсімдіктердің габитусы мен жапырақтарының пішіні де аурудың бастамасының таралуына тосқауыл болады. Мысалы, бұтасы кең таралып өсетін картоптың сорттары фитофтороз ауруына сирек шалдығады. Жапырақ беті неғұрлым жіңішке болса, соғұрлым оның бетіне отыратын споралар саны да аз болады. Өсімдіктердің жеке мүшелерінің төзімділікке әсерін келесі мысалдан көруге болады: Қара бидай қастауышпен қатты зарардалады, ал бидай – өте сирек. Себебі бидай гүлінің гүл қауыздары ашылмайды, сондықтан гүл ішіне патоген ене алмайды, ал қара бидай ашық гүлдейтіндіктен спораның енуіне тосқауыл бола алмайды. жүктеу/скачать 3,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|