Лекция 1 Топырақтың негізгі физикалық сипаттамалары
жүктеу/скачать 42,8 Kb.
|
Лекция 1
|
Лекция 1 Топырақтың негізгі физикалық сипаттамалары. 1. 1. Топырақтың тығыздығы, ылғалдылығы және кеуектілік сипаттамалары. Топырақтың құрамдары, құрылымы мен жағдайларының әр-түрлігіне байланысты көп физикалық – механикалық сипаттамалары қарастырылады. Кейбіреулері топырақты негіздер мен топырақ ғимараттарының есептеулерінде қолданылса, басқалары топырақ жіктемелеулерінде қолданылады. Топырақ тығыздығы, ылғалдылығы және кеуектілік сипаттамалары: Топырақ тығыздығы (г/см ; т/м ) – ρ- деген, ол топырақ массасымен оның көлемі араларындағы қатынас ρ = M/V = (m + m ) / (V + V + V ); m, v – қатты, сүйық және газ түрді топырақ компоненталарының көлемі мен массасы; Топырақтың меншікті салмағы (кН/м ) – γ - деген, ол топырақ тығыздығын еркін құлау үдеуіне көбейтіп анықтайды, яғни γ = ρg; g = 9,81(м/с ); Топырақ ылғалдылығы (℅) – W –деген, ол су массасы мен қатты бөлшектер массаларының қатынасы, яғни W = m /m = (M - m )/m ; Топырақ бөлшектерінің тығыздығы (г/см ; т/м ) – ρ - деген, ол қатты бөлшектер массасымен олардың көлемі араларындағы қатынас, яғни ρ = m /V ; Бөлшектер тығыздығы тек олардың минералдық құрамдарына байланысты: тасты топырақтың тығыздығы - 2,4 ...3,3 г/см ; тасты емес топырақ тығыздығы – 2,4 ... 2,8 г/см ; құм тығыздығы - 2,65 ... 2,67 г/см ; құмайт тығыздығы - 2,68 ...2,72 г/см ; саздақ тығыздығы – 2,69 ...2,73 г/см ; балшық тығыздығы - 2,71 ...2,76 г/см ; Бөлшектердің меншікті салмағы γ – деген, ол бөлшек тығыздығын еркін құлау үдеуіне көбейтіп анықтайды, яғни γ = ρg; Жоғарыда көрсетілген ρ, W, ρ сияқты топырақтың негізгі физикалық сипаттамалары эксперимент арқылы анықтап басқа сипаттамаларды есептеуге қолдану мүмкін. Құрғақ топырақтың тығыздығы /топырақ қанқасының/(г/см ; т/м ) - ρ – деген, ол құрғақ топырақ массасы(топырақ бөлшектері) мен топырақтың жалпы көлемі араларындағы қатынас, яғни ρ = m /V; ал егер топырақ тығыздығы мен ылғалдылығын ескерсек формула келесі түрге өзгереді: ρ = ρ/(1 + W); жүктеу/скачать 42,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|