Тақырыбы: Гомо және гетероферментативті сүт қышқылды ашу.
Гомоферментативті сүт қышқылды ашудың қоздырғыштары, табиғаты.
Гетероферментативті сүт қышқылды ашудың қоздырғыштары, табиғаты.
Майқышқылды ашудың қоздырғыштары.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 113-118 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 207-216 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 114-123 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 88-94 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 73-82 б.
11 апта
№ 11 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Азоттың трансформациялық процесіне қатысатын бактериялар.
Аммонификация процесінің табиғаты, қоздырғыштары.
Нитрификациялаушы бактериялардың дақылдары.
Денитрификациялаушы бактериялардың дақылдары.
Еркін тіршілік ететін азотфиксаторлар.
Түйнек бактериялар.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 130-131, 137-150 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 83-84, 374-376 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 142-160 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 151-170 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 159-185 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 102-124 б.
12 апта
№ 12 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Ауаны микробиологиялық сараптау.
Ауадағы микроорганизмдер саны.
Ауаның сапалық, сандық анализі.
Ауаның сандық анализінің әдістері.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 158-161б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 138-140 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 126-127 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 60-64 б.
13 апта
№ 13 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Судың микробиологиялық сараптаулары.
Су қоймаларының сапробтық аймағы.
Судағы бактериялар санын анықтау.
Ауыз судың санитарлық көрсеткіштері.
Ауыз суды тазарту жолдары.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 161-166 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 137-138 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 127-134 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 55-59 б.
14 апта
№ 14 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Топырақтың микробиологиялық сараптаулары.
Топырақ микробоценоздардың құрылымы.
Топырақтағы бактериялар мен саңырауқұлақтардың сандық анализі.
Дақылды және морфологиялық көрсеткіштері бойынша бактериялар мен саңырауқұлақтардың сипаттамасы.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 166-172 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 135-137 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 183-234 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 131-147 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 50-55 б.
15 апта
№ 15 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Патогенді микроорганизмдер.
Адам мен жануарлардың вирустық аурулары және оларға қарсы күрес.
Өсімдіктердің аурулары.
Иммунитет жөніндегі ілім.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 172-191 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 242-258 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 223-247 б.
7. ПӘНДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Практикалық сабақтарға әдістемелік нұсқаулар:
1 апта
№ 1 практикалық сабақ
Тақырыбы: Микробиологиядағы зерттеу әдістері
Мақсаты: Микробиологиядағы зерттеу әдістерімен танысу, ұлғайту құрал-жабдықтардың түрлері.
Негізгі сұрақтар:
Микроорганизмдердің морфологиясын зерттеуде қолданылатын микроскопия түрлері.
Микроскоп және микроорганизмдерді микроскоптау тәсілдері.
Микробиологиялық зерттеулердің бастапқы кезеңі.
Микроорганизмдерді бөліп дақылдандыру үшін қажетті жағдай.
Прокариот клеткасын сипаттап, суретін салу.
Әдістемелік нұсқаулар: Семинарлық баяндама жүйесі, таблицаларды пайдалану, микроскоппен жұмыс жасау, дәптерлерге объектілердің суреттерін салу.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 3-11б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 16-17 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 26-28 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 5-18 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 4-6 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 9-16 б.
2 апта
№ 2 практикалық сабақ
Тақырыбы: Микроскопиялық зерттеулерге препараттарды даярлау.
Мақсаты: Микробиологиялық құрал-жабдықтармен танысу. Студенттерді препараттарды фиксациялауға үйрету.
Негізгі сұрақтар:
Фиксирленген препараттарды даярлауға қолданылатын құрал-жабдықтар.
Микробиологиялық құрал-жабдықтарды залалсыздандыру әдістері.
Фиксирленген препараттарды даярлау.
Грамм бойынша бактерияларды бояу.
Әдістемелік нұсқаулар: Микроскоппен жұмыстану, микропрепараттарды даярлау, құрал-жабдықтарды залалсыздандыру.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 3-11б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 4-6 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 16-20, 36-43 беттер.
3 апта
№ 3 практикалық сабақ
Тақырыбы: Эукариот және прокариот микроағзаларының морфологиясы.
Мақсаты: Студенттерді эу-, прокариот микроорганизмдердің құрылымдық ерекшеліктерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Эу және прокариот микроорганизмдердің құрылысындағы айырмашылықтары.
Прокариоттардың клетка құрылымы және негізгі органоидтарының қызметтері.
Прокариот клеткаларының құрылысы (микроскоп арқылы бақылау).
Зең саңырауқұлақтардың морфологиясы.
Бактерия және актиномицеттердің морфологиясы.
Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен таблица бойынша жұмыстану, микроскоппен жұмыс жасау, студенттер жеке баяндама жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 12-15 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 20-25 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 16-18 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 18-31б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 18-41б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 16-30 б.
4 апта
№ 4 практикалық сабақ
Тақырыбы: Берги анықтамасы бойынша прокариоттардын халықаралық класификациясы.
Мақсаты: Прокариоттардың алуантүрлілігімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Бактерия бөліміне сипаттама.
Грамтеріс бактериялар тобы.
Грамоң бактериялар тобы.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер мини баяндама жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 37-40 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 16-20 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 20-22 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 44-63 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 41-61б.
5 апта
№ 5 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Бактериялардын көбеюі.
Мақсаты: Бактериялардың өсу, көбею ерекшеліктерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Бактериялардың көбею жолдары.
Бүршіктену – бинарлы көбеюдің бір түрі.
Бактериялардың көбею жылдамдылығы.
Әдістемелік нұсқаулар: Дөңгелек үстел. Лекция, семинар сұрақтары бойынша сұхбаттасу, микроскоппен жұмыстану.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 55-57 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 58-60 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 106-108 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 34-40 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 47-48 б.
6 апта
№ 6 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Прокариоттардын фенотиптік және генотиптік өзгергіштігі.
Мақсаты: Студенттерді фенотиптік, генотиптік өзгергіштіктің ерекшеліктерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Фенотиптік өзгергіштіктің табиғаты және қалыптасуы.
Фенотиптік өзгергіштіктің ауа райының маусымдық факторларымен байланысы.
Генотиптік өзгергіштіктің табиғаты, мутация түрлері.
Гендік инженерия болащағы.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттердің жеке баяндамалары (диспут-семинары).
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 61-69 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 54-58, 139-151 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 121-134 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 64-70 б.
7 апта
№ 7 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Бактерияларға физикалық және химиялық факторлардын әсері.
Мақсаты: Сыртқы орта факторларының микроорганизмдердің тіршілігіне әсер етуімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Микроорганизмдердің ылғалдылықжағдайына қажеттілігі.
Микроорганизмдердің температуралық режимі.
Орта реакциясына байланысты микроорганизмдер топтары.
Микроорганизмдер топтары және түрлері арасындағы қарым-қатынасы.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттердің өздерінің материалдары бойынша кеңінен сұхбаттасу ұйымдастыру. Дөңгелек үстел.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 71-89 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 124-135 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 113-121 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 71-83 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 109-126 б.
8 апта
№ 8 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Жиынтық дақылдар және даралау (элективті) принципі.
Мақсаты: Микроорганизмдердің өсіруіне қажетті қоректік орталармен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Жасанды қоректік орталарды даярлау.
Бактериялардың таза дақылдарын алу.
Микроорганизмдердің элективті дақылдары.
Әдістемелік нұсқаулар: Микроскоппен жұмыс жасау, қоректік орталарды даярлау, құрал-жабдықтарды залалсыздандыру.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 57-61 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 63-72 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 115-119 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 30-35, 43-50 б.
9 апта
№ 9 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Прокориоттардың катобализмі. Спирттік ашу процессі.
Мақсаты: Ашу процестерінің түрлері мен ашыту механизмдерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Спирттік ашу процесінің қоздырғыштары, табиғаты.
Ашытқы саңырауқұлақтардың дақылы және спиртік ашудың химизмі.
Тірі клеткалардың пайызын анықтау, ашыған сұйықтықтағы клеткалар саны.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, спирттік ашу бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 104-105, 105-126 беттер.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 203-206, 216-221 беттер.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 110-114 беттер.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 81-88 беттер.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 65-73 беттер.
10 апта
№ 10 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Гомо және гетероферментативті сүт қышқылды ашу.
Мақсаты: Сүтқышқылды ашу процесінің қоздырғыштарымен, механизмдерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Гомоферментативті сүт қышқылды ашудың қоздырғыштары, табиғаты.
Гетероферментативті сүт қышқылды ашудың қоздырғыштары, табиғаты.
Майқышқылды ашудың қоздырғыштары.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, сүтқышқылды ашу бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 113-118 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 207-216 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 114-123 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 88-94 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 73-82 б.
11 апта
№ 11 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Азоттың трансформациялық процесіне қатысатын бактериялар.
Мақсаты: Зат айналымының негізгі тізбектерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Аммонификация процесінің табиғаты, қоздырғыштары.
Нитрификациялаушы бактериялардың дақылдары.
Денитрификациялаушы бактериялардың дақылдары.
Еркін тіршілік ететін азотфиксаторлар.
Түйнек бактериялар.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, азот айналымы бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 130-131, 137-150 б.
Гусева М.В. Минеева Л.А. Микробиология. //Издательство Московского университета, 1992. 83-84, 374-376 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 142-160 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 151-170 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 159-185 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 102-124 б.
12 апта
№ 12 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Ауаны микробиологиялық сараптау.
Мақсаты: Атмосфера микроорганизмдерімен және бөлме ауасының санитарлық жағдайымен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Ауадағы микроорганизмдер саны.
Ауаның сапалық, сандық анализі.
Ауаның сандық анализінің әдістері.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, ауа анализі бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 158-161б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 138-140 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 126-127 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 60-64 б.
13 апта
№ 13 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Судың микробиологиялық сараптаулары.
Мақсаты: Су микроорганизмдерімен және ауыз судың санитарлық көрсеткіштерімен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Су қоймаларының сапробтық аймағы.
Судағы бактериялар санын анықтау.
Ауыз судың санитарлық көрсеткіштері.
Ауыз суды тазарту жолдары.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, су микрофлорасы анализі бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 161-166 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 137-138 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 127-134 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 55-59 б.
14 апта
№ 14 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Топырақтың микробиологиялық сараптаулары.
Мақсаты: Топырақ микроорганизмдерімен және әр түрлі топырақтағы сандық динамикасымен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Топырақ микробоценоздардың құрылымы.
Топырақтағы бактериялар мен саңырауқұлақтардың сандық анализі.
Дақылды және морфологиялық көрсеткіштері бойынша бактериялар мен саңырауқұлақтардың сипаттамасы.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер минибаяндама жасау, топырақ микрофлорасы анализі бойынша эксперимент қою, микроскоппен жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 166-172 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 135-137 б.
Мишустин Е.Н., Емцев В.Т. Микробиология. //Издательство «Колос» М., 1970. 183-234 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 131-147 б.
Черемисинов Н.А., Боева Л.И., Семихатова О.А. Практикум по микробиологии. // Издательство «Высшая школа» М., 1967. 50-55 б.
15 апта
№ 15 практикалық сабақ.
Тақырыбы: Патогенді микроорганизмдер.
Мақсаты: Адам, жануарлар және өсімдік ауруларының қоздырғыштарымен таныстыру.
Негізгі сұрақтар:
Адам мен жануарлардың вирустық аурулары және оларға қарсы күрес.
Өсімдіктердің аурулары.
Иммунитет жөніндегі ілім.
Әдістемелік нұсқаулар: Семинарлық баяндама жүйесі, таблицаларды пайдалану, микроскоппен жұмыс жасау, дәптерлерге объектілердің суреттерін салу.
Әдебиеттер:
Лукомская К.А. Микробиология с основами вирусологии. //Москва «Просвещение» 1987. 172-191 б.
Буланов П.А., Колешко О.М. Общая микробиология. 242-258 б.
Генкель П.А. Микробиология с основами вирусологии. 223-247 б.
СОЖӨЖ-ы бойынша әдістемелік нұсқаулар
1 апта
Микробиология ілімнің даму тарихы.
Прокариоттардын структуралық ұймдастырылуы.
2 апта
Адам өмірінде және аул –шаруашылық әрекетінде микроорганизмдердің маңызы.
Қазіргі таңдағы биотехнология және оның проблемалары.
3 апта
Капсула, талшықтар, фимбриялар.
Бактериялардың эндоспоралары.
4 апта
Спираль тәрізді фототрофты бактериялар.
Грам теріс және грам оң бактериялар.
5 апта
Бактериялардың бүршіктенуі.
Кезеңдік және үздіксіз дақылдау.
6 апта
Прокариоттардың генетикалық материалдың рекомбинациясы.
Мутациялардың маңызы.
7 апта
Микроорганизмдердің қарым-қатынасы.
Антибиотиктер.
8 апта
Прокариот клеткасына қоректік заттардың ену жолдары.
Прокариоттардың қоректену түрлері.
9 апта
Прокариотты клеткалар ферменттері.
Ашу процестері.
10 апта
Органикалық және бейорганикалық субстраттардың аэробты тотығуы.
Анаэробты тотығу.
11 апта
Көміртекті заттардың тасымалдау жолдары.
Табиғаттағы күкірт, фосфор, темір қосылыстарының алмасу жолдары.
12 апта
Ауа микрофлорасы.
Бөлме ауасының санитарлық жағдайы.
13 апта
Табиғи су қоймаларының микрофлорасы. Суды тазалаудағы микроорганизмдердің рөлі.
Құбыр суының тазарту жолдарының жаңа әдістері.
14 апта
Микробоценоздардың құрылысы.
Топырақ микрофлорасына агротехникалық шаралардың әсері.
15 апта
Патогенділік және вируленттік.
Микроорганизмдердің токсин түзгіштігі.
Студенттің оқытушымен жүргізілетін өзіндік жұмысы екі қызметі атқарады: кеңестік және бақылаушы. СОЖӨЖ – бұл студент пен оқытушының бірге жүргізетін жұымыс. Себебі оқу бағдарламасы диалогтық режимда, мысалы: тренинг, дискуссия, іскерлік не дидактикалық ойындар, презентация, кейс құру, топтық және жеке жұмыстарды өңдеу арқылы жүзеге асады.
Әрбір СОЖӨЖ –на арнайы материалдар (Кейс, рольдік ойындар, кроссворд, тест) дайындалып,, олар қадай да болмасын сұрақты жан-жақты талдап, тексеруге, мәселелерді шешеуге мүмкіндік беруі қажет.
«Жалпы микробиология» пәні бойынша өткізілетін СОЖӨЖ-ның формасы: әңгіме, кеңес, дискуссия, реферат презентациясы, баяндама.
8.ТИПТІК ЕСЕПТЕР, ЕСЕПТІК-ГРАФИКАЛЫҚ ЖҰМЫСТАР, ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫСТРА, КУРСТЫҚ ЖОБАЛАР БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
(ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНДА ҚАРАСТЫРЫЛМАҒАН)
9. СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА (СӨЖ) АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР
9.1. СӨЖ-ның тақырыптары мен орындалу уақытының кестесі
№
|
Тақырыбы
|
Тапсыру уақыты
|
Тапсырма түрі
|
1
|
XX ғасырда микробиология ілімінің дамуы.
Эукариот және прокариоттардың құрылымдық айырмашылығы.
|
1 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
2
|
Патогенді микроағзалар.
Клеткаларды дақылдау әдістері.
|
2 апта
|
жазбаша
ауызша
|
3
|
Бактериялардың қозғалыс түрлері.
Споралардың түзілу кезеңдері.
|
3 апта
|
жазбаша
|
4
|
Риккетсиялар.
Мик оплазмалар.
|
4 апта
|
жазбаша
ауызша
|
5
|
Кезеңдік және үздіксіз дақылдау.
Синхронды дақылдар, алу жолдары және ерекшелігі.
|
5 апта
|
жазбаша
баяндама жасау
|
6
|
Мутациялардың типтері.
Гендік инженерияның болашағы.
|
6 апта
|
жазбаша
ауызша
|
7
|
Микроорганизмдер мен өсімдіктер.
Бактериялардың қарсы резистенттілігі.
|
7 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
8
|
Хемолитоавтотрофты бактериялар.
Хемоорганогетеротрофты бактериялар.
|
8 апта
|
жазбаша
ауызша
|
9
|
Электрондарды тасымалдау тізбегі.
Май қышқылы ашу процесі.
|
9 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
10
|
Сірке қышқылды бактериялар
Прокариоттардың энергия алу жолдары.
|
10 апта
|
жазбаша
баяндама жасау
|
11
|
Пектин, лигнин заттарының ыдырау жолдары.
Сульфофикация, десульфофикация.
|
11 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
12
|
Ауа микрофлорасының морфологиясы.
Ауа анализіне санитарлы-эпидемиологиялық талаптар.
|
12 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
13
|
Ішуге жарамды судың санитарлық көрсеткіштері.
Су микроорганизмдерінің морфологиясы.
|
13 апта
|
жазбаша
|
14
|
Микроорганизмдердің топырақ горизонттары бойынша таралуы.
Топырақ микроорганизмдерінің морфологиясы.
|
14 апта
|
жазбаша
|
15
|
Патогенді факторлар.
Иммунитет туралы түсінік.
|
15 апта
|
жазбаша
жазбаша
|
ОҚУ, ӨНДІРІСТІК, ЖӘНЕ ДИПЛОМАЛДЫ САРАМАНЫ, ЕСЕПТІК ҚҰЖАТ ФОРМАСЫ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
(ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНДА ҚАРАСТЫРЫЛМАҒАН)
11. Білімді бағалау жөніндегі мәлімет
«Пән бойынша білімді бағалау кестесі»
Бағалау саясаты:
№
|
«Өсімдіктер экологиясы» пәні бойынша білімді бағалау кестесі
|
Бағалау критериясы
|
Бағалау түрі
|
Атпа
|
Жұмыс үшін %
|
Барлығы
%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
1.
|
Дәріс және прак-тикалық сабаққа қатысу
|
0,66
|
10
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
2.
|
Практикалық сабақтағы белсенділігі
|
0,8
|
12
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
3.
|
ӨЖСӨЖ-на дайындық және белсенділік
|
2
|
30
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
4.
|
Тесттілеу
|
4
|
8
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Р1 + Р2
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Емтихан
|
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
100
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Семестр барысында екі аралық бақылау жүргізіледі: 7(8) және 15 апталарда.
Аралық бақылаулар бойынша студенттің максималды үлгерім көрсеткіші 60% құрайды. Семестр аяғында оқу пәні бойынша қорытынды аттестациялау – емтихан өткізіледі (максималды көрсеткіші - 40%).
Пән бойынша қорытынды емтихан бағасы аралық бақылаулар және қорытынды аттестациялаудың максималды көрсеткіштер сомасы ретінде анықталады.
Қорытынды емтихан пәннің негізгі теориялық және практикалық материалдарын қамтитын нұсқауларға бөлінген тест тапсырмалары түрінде өтеді.
Әріптік бағалау және оның балдардағы цифрлік эквиваленті дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші бойынша анықталады (кесте бойынша)
Студенттердің білімі келесі кесте бойынша бағаланады:
Бағалау
|
Бағаның әріптік баламасы
|
Бағаның сандық баламасы
|
Бағаның проценттік баламасы
|
Бағалаудың дәстүрлі жүйесі
|
A
|
4,0
|
95-100
|
өте жақсы
|
A-
|
3,67
|
90-94
|
B+
|
3,33
|
85-89
|
жақсы
|
B
|
3,0
|
80-84
|
B-
|
2,67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
қанағаттанарлық
|
C
|
2,0
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
қанағаттанарлықсыз
|
Курс саясаты және іс-жосығы (процедурасы)
Студенттерге қойылатын талаптар:
Курс бойынша жоғары балл алу үшін әрдайым жұмыстану қажет. Себебі пән бойынша баға жалпы семестр бойы жинақталады. Сабаққа белсенді қатысып, барлық тапсырмаларды нақты, дұрыс, ұқыпты, толық орындаған жағдайда студентке жоғары баға қойылады. Студент әрбір кредит сағат бойынша жинаған балдарын есептеп жүру қажет (жоғарыда көрсетілген пән бойынша білімді бағалау және апталық тақырыптық кесте бойынша)
1. Сабаққа қатысу
Студент сабаққа қатысуға міндетті. Қалдырылған сабақтар пәннің оқу-әдістемелік кешенінде көрсетілгендей толық көлемде орындалу қажет. Пәннің 3/1 себепсіз қалдырса, курстан шығарылады.
2. Аудиториядағы тәртіп
Студент сабаққа кешікпеу, сабақ уақытында сөйлеспеу, газет оқымау, ұялы телефоның сөндіру, оқу үрдісіне белсенді қатысуы қажет.
3. Үй тапсырмасы
Үй тапсырмасы міндетті түреде көрсетілген мерзімде орындалуы қажет. Үй тапсырмалары негізінде қорытынды баға шығарылады.
4. Жеке тапсырмалар
Семестрлік жеке тапсырмалар міндетті болып табылады. Олар реферат (баяндама, хабарлама т.б.) ретінде орындалып, қорғалады. Бұл тапсырмалардың әрқайсысы бағаланып, қорытынды баға шығарылады.
5. Бақылау жұмысы.
Бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалып, тапсырылады. Студенттердің білімін бақылау негізінен тест тапсырмаларын орындату арқылы тексеріледі.
6. Пікірлесу.
Пікірлесу әр топта кесте бойынша жүзеге асады. Студенттердің білімін бақылау тест тапсырмаларын орындату арқылы жүргізілуі мүмкін.
Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары
1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
Tenericutes бөліміне қайсысы жатады?
Қандай микробтар эукариоттарға жатады?
Қарапайымдыларға сипаттама беріңіз?
Қарапайымдылар жасушалары қалай қалыптасқан?
Төменде берілгендердің қайсысы қарапайымдыларға тән?
Прокариоттардың эукариоттардан қандай айырмашылығы болады?
Төмендегі ағзалардың ішінен ядросы бөлектенбеген, бір жасушалы ағзаны атаңыз:
Эубактериялардағы энергияны алудың қарапайым әдісі:
Гомоферментті сүт қышқылдың алынуындағы энергетикалық ресурстар:
Сүт қышқылдық бактериялар мен ашытқы саңырауқұлақтарының ортақ өнімі:
Қаймақтың ашуы нені тудырады?
Қаймақ ашығандағы субстрат:
Гексоза – 2 бір молекуласынан этил спиртімен көмірқышқылының екі молекуласы түзілу процесі қалай аталады?
Спирттік ашудағы орта:
Спирттік ашудағы тудыратын микроағзалар:
Май (бутан) қышқылын түзетін ашу:
Майлы - қышқылды ашуды жүргізетін микроағзалар:
Берілген микроағзалардың қайсысы тағамдарды бұзады?
Сүттің ашуын, орамжапырақтың ашуын тудыратын ағзалар қалай аталады?
Сүт қышқылдық ашуды не тудырады?
Көміртегі бар заттарды пайдалану типі бойынша май қышқылды бактериялар қандай топтарға бөлінеді?
Кребс циклі (үш карбонды қышқылдар) қандай реакциядан басталады?
Гомоферменттік және гетероферменттік ашу қандай типке жатады?
Микробиологияның физиологиялық периодының дамуының негізін салушы ғалымдар:
Ені дөңесті линзалы алғашқы микроскопты тапқан ғалым:
Алғашқы микроскоп қайда жасалған?
Жасуша ұғымын енгізген кім?
Микроағзаларды алғашқы зерттеу сатысында қалай атайды?
Ашу ұғымын енгізген кім?
Б.э.б. 5-4 ғасырдағы ежелгі грек ғалымы?
980-1037 жылдары өмір сүрген медициналық энциклопедия авторы азия ғалымы?
Тұт жібек құртының ауруын кім зерттеді?
Туберкулезді кім зерттеді?
Орыс микробиологиясының негізін салған кім?
Иммунитеттің фагоциторлы теориясын ұсынған кім?
Биохимиялық тіршілік бірлігін жасаған кім?
Прокариот және эукариотты бөлген кім?
«Таксон» дегеніміз не?
Прокариоттардың құрылымдық ерекшелігі:
Қандай бояу әдістері күрделі дифференциалды-диагностикалыққа жатады?
Микрокапсула үшін не тән болады?
Бактерияларды жасушаішілік қосымшаларына қандай құрылымы жатады?
Бактериялардағы хромосомалар ерекшелігі:
Бактериялардың нуклеотидтерінің қандай ерекше қасиеттері бар?
Риккетси зерттеу материалын микроскопия жасағанда оны қайдан табуға болады?
Тізбек түрінде орналасатын коккалар қалай аталады?
Спора диаметрлері жасуша қалыңдығынан үлкен болатын бактериялар қалай аталады?
Бактерияның сыртқы қабығының компоненттері:
Жасуша сыртында көп талшықтары бар бактериялар:
Жасуша қабықшасы жоқ микроағзалар:
Кейбір бактериялардың жасуша құрамына валютин кіреді, себебі валютин жасушаның май қоры болып табылады?
Жасушасы прокариотты типті қалыптасқан микроағзаларға қайсысы жатады?
Эндоспоралар не түзеді?
Эритрокицинде келесі әсердің молекулалық механизмі бар:
β – лимфоциттер гуморальды иммунитеттің негізгі жасуша элементі, келесі қабілеті болады:
Тұмау вирусының вирион құрамында нуклейн қышқылының қандай типі болады?
Иммунды реакцияны қамтамасыз ететін негізгі жасуша элементтері:
Иммунды реакция – бұл келесі негізгі реакциялары бар көп этапты процесс:
Т-лимфоциттер – иммунды жүйенің негізгі жасуша элементі, ол келесі қызметті атқарады:
Макрофагтар келесі қызметті атқарады:
Жыныссыз көбею әдісі бар ашытқы саңырауқұлақтар тәрізді саңырауқұлақтар:
Антиденелер – иммунды жүйенің гуморальды факторы, ол келесі әрекетті атқаруға қатынасады (дұрыс емес жауапты табыңдар).
Қайсысы шар тәрізді бактерияларға жатады?
Қандай бактериялар қозғалыссыз және споралар түзбейді, талшықсыз?
Зең саңырауқұлақтарындікіндей ұзын тармақталған ұзын мицелийі бар микроағзалар қалай аталады?
Бұл бактериялар қысқа және ұзын тізбектер түзеді, денесі дөңгелек немесе ұшты конусты цилиндрлі формада болады.
Егер талшықтар бактерия денесін түгел қаптаса, орналасу сипатына байланысты бұл бактериялар қалай аталады?
Бактериалы жасушада не болмайды?
Баяу вирусты инфекцияны келесі вирус тудырады;
Сал ауруының дамуы инфекцияға тән, оны келесілер тудырады: (дұрыс емес жауапты таңдаңдар):
8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
Антибиотиктерді табиғи өндірушілер (қате жауапты тап):
С грамицидинінің табиғи өндірушісі:
Bacillus brevis қайсысының табиғи өндірушісі:
Иммуноцитокиндер – иммунды жүйенің негізгі еритін (медиаторлы) молекулалар, олардың құрамына кіреді:
Ферменттер, иммунды сары су, пенициллин әсерінен немесе қыздырудан түгел немесе бөлшектеп жасуша қабығы жоғалған микроағзалар қалай аталады?
Актиномицеттерде споралар қандай қызмет атқаруда?
Қандай бактериялар қыртысты формаларға жатады?
Бактериялардың L- формасы Tenericutes бөліміне жатады, себебі L- формаларында толық жасуша қабықшасы жоқ.
Микоплазмалар Tenericutes бөліміне жатады, себебі олар антибиотиктер әсерінен жасуша қабықшасын жоғалтады.
Қандай микроағзалар қыртысты формада (қате жауабын тап):
Коккалы формадағы микроағзалар (қате жауабын тап).
Қышқылдар, сілтілер және спирттер әсеріне тұрақты спора түзбейтін бактериялар:
Қышқылға төзімді микроағзаларға қайсысы жатады?
Жасуша қабығында не көп мөлшерде болғанда спора түзбейтін бактериялар қышқылдарға, сілтілерге және спирттерге тұрақты болады?
Бактерияларда эндоспоралар түзілуін ынталандыратын факторлар қайсысы (қате жауапты тап)?
Қышқылға төзімді бактериялар Грам бойынша боялмайды, себебі қышқылға төзімді бактериялар жасушаларында пептидогликон жоқ.
В гепатитінің НВс-антиген вирусын қайдан табуға болады?
Schigella flexneri қандай ауру тудырады?
Туляремияны тудырушы:
Бруцеллез ауруындағы инфекция көзі:
Қандай ауру көзі адам болады?
Қандай әсерге бактериялардың споралары сезімтал?
Қайсысы адамның симбионты болады?
Қандай бактериялар адам ағзасына түсіп, зиян келтіреді?
Берілген бактериялардың қайсысы тоқ өнеркәсібінде қолданылады?
Табиғаттағы бактериялардың ролі:
Қандай бактерияларды планета санитарлары деп атайды?
Берілген ағзалардың қайсысы паразиттерге жатады?
Барлық бактериялар - өсімдіктер мен саңырауқұлақтар паразиттері:
Адам мен жануарлардағы туберкулез- бактериялы ауру:
Далалық жерде стерилдеудің қандай әдісі пайдаланылады?
Адамда, жануарда және өсімдіктердеауру тудыратын микроағзаларқалай аталады?
Бактерияларда жасуша қабықшасы қандай қызмет атқарады?
Қандай микробтарда жасуша қабықшасы болады?
Бактерияның жасуша қабықшасының сыртындағы тығыз сілекейлі қабық қалай аталады?
Толық жасуша қабықшасы жоқ бактерияларды атаңдад.
Микоплазмаларда жасуша қабықшасы жоқ, себебі микоплазмалардағы жасуша қабықшасының болмауы генетикалық детерминацияға ұшыраған.
Бактериалды спора термотұрақтылыққа ие, себебі дипиколь қышқылының кальций түрі бактерия спораларында болады.
Бактерияның өсу формасы эндоспора, себебі, бактерия спорасы термотұрақтылық және механикалық беріктілік қабілетке ие.
Бактерия эндоспоралары түрлі сақтауға әсер етеді, себебі бактерия эндоспоралары бактериядағы көбею қызметін атқарады.
Магнийпорфиринді пигмент:
Ционобактериялардағы қызыл және көк пигменттер:
Көмірқышқыл газынан оттегін түзу процесі?
Оттегін бөлмейтін фотосинтездеуші бактериялар:
Оттегін бөлетін фотосинтездеуші бактериялар:
Д бактериохлорофилді қатаң анаэробты фототрофтар
Цианобактериялардың қараңғыдағы энергия алу жолы:
Нитрофиттеуші бактериялар нені тотықтырып энергия алады?
Сутегі бактериялар энергия алу үшін нені тотықтырады?
Карбоксидобактерияларды қандай энергия алу үшін қолданады?
Саңырауқұлақтарға тән белгілер:
Саңырауқұлақтарда қандай негізгі қасиет бар:
Саңырауқұлақтар мицелласы дегеніміз не?
Жоғары саңырауқұлақтарға тән морфологиялық ерекшеліктер:
Аскомицеттер үшін не тән (қате жауапты тап)?
Актиномицеттер саңырауқұлақтар, себебі олар тармақталған формада.
Актиномицеттер саңырауқұлақтар патшалығына жатады, себебі олар тармақталған жасушалы.
Aspergillus және Penicillium жоғары саңырауқұлақтарға жатады, себебі септелген мицелийлері бар.
Қайсысы дайын органикалық затпен қоректенеді?
Қандай микробтарда жасуша болмайды?
Қайсысында жасуша жоқ (артығын алу керек)?
Қандай микробтарда жасуша болмайды?
Кім және қашан вирусты анықтаған?
Вирустардың ерекшеленетін қасиеттері?
Вирустарға тән тіршілік ету формалары:
Вириондар құрамына не кіреді?
Жануар жасушасына вирустың енуі қалай жүреді?
Жасушаға түскен вирустар қалай көбееді?
Аммиак бөлінуімен сүйемелденуімен жүретін, органикалық азотты заттардың минерализация процесі?
Микроағзалар әсерімен аммиактың нитраттар мен нитриттерге дейін тотығу процесі?
Бактериялармен нитриттер мен нитраттардың азотқа дейін тотықсыздану процесі:
Аэробты жағдайда ақуыздың аммонификациясын жүргізетін бактериялар:
Анаэробты жағдайда ақуыз аммонификациясын не жүргізеді?
Несепнәрін ыдырататын бактериялар:
Нитрификацияны кім зерттеп 2 стадиясын бөлді?
Денитрификациядағы нитраттар мен нитриттердің биологиялық тотықсыздануы қалай жүреді?
Нитриттер мен аминқышқылдарын әрекеттестіріп азот алу химиялық процесі қалай жүреді?
Микроб жасушасына күкірттің беку процесі.
Емтиханға дайындық сұрақтары
Төмендегі бактериялардан анаэробты жағдайда ақуызды заттарды ыдырататындарды табыңдар.
А.Clostridium pasterianum С. Streptococcus lactis
В. Bacillus cadaveris D. Nitrobacter
Нитрификация процесінің қоздырғыштары (II кезеңі).
Bacterium denitrificans C. Nitrobacter
Nitrosomonas D. Nitrosospira
E. Azotobater
Нитрификация процесінің қоздырғыштары (I кезеңі).
A. Azotobater C. Nitrosospira
B. Bacterium proteus D. Nitrobacter
Спирттік ашуы қандай жағдайда өтеді.
А. Аэробты
В. Анаэробты
С. Аэробты және анаэробты
D. Мынадай ашу жоқ
Сүт қышқылды ашудың қоздырғыштары.
Clostridium pasterianum C. Bacterium coli
Bacterium denitrificans D. Streptococcus lactis
Гомоферментативті сүт қышқылды ашудың химизмі.
А. С6Н12О6 → 2СН3СН2ОН + 2СО2 + Q
В. С6Н12О6 → 2СН3 * СНОН * СООН + Q
С. C6H12O6 → 2 CH3COCOOH + 2H2
D. С6Н12О6 → СН3СН2СН2СООН + 2СО2 + 2Н2 + Q
Гетероферментативті сүт қышқылды ашудың химизмі.
А. С6Н12О6 → 2СН3 * СНОН * СООН + Q
В. С6Н12О6 → 2СН3 СОСООН + 2Н2
С. С6Н12О6 → СН3СН2СН2СООН + 2СО2 + 2Н2 + Q
D. С6Н12О6 → СН3СНОН * СООН + СООН * СН2 * СН2СООН + СН3СООН + СН3СН2ОН + СО2 + Н2 + Q
Аэробты азотфиксация процесінің қоздырғыштары.
Clostridium pasterianum C. Azotobacter chroococcum
Bacterium pradigiosum D. Bacterium coli
Анаэробты азотфиксация процесінің қоздырғыштары.
Bacterium putribicus C. Azotobacter chroococcum
Clostridium pasterianum D. Bacillus mycoides
Бактериалды клетканың міндетті түрде болмайтын бөлігі.
А. Цитоплазма С. Капсула
В. Қабықша D. Нуклеоплазма
Пектинді заттарды аэробты жағдайда қандай микроорганизм ыдыратады.
Clostridium pasterianum C. Clostridium pectinovorum
Bacillus mesentericus D. Mucor stolonifer
Пектинді заттарды анаэробты жағдайда қандай микроорганизм ыдыратады.
Bacillus mesentericus C. Clostridium pasterianum
Clostridium pectinovorum D. Azotobacter
Ең көп микроорганизмдер тобы.
А. коккалар С. таяқша
В. спирохета D. вибрион
Бактерияның клетка қабықшасының негізгі бөлігі.
А. целлюлоза С. майлар
В. фосфолипидтер D. липопротеидтер
Бактерия клетканың негізгі энергия қоры.
А. волютин С. гранула
В. гликоген D. Майлар
Бактерия талшығының негізгі бөліктері?
А. тін, таяқша, кірпікшелер
В. тін, қармақ, базальды дене
С. тін, липоидты бөлім
D. кірпікшелер, валик, қармақ
Денесінің барлығын талшық қаптаған бактерия қалай аталады?
А. политрих С. перитрих
В. монотрих D. лофотрих
Статистикалық орта дегеніміз…
А. Қоректік ортаға қорек заттар енгізіледі де, ал алмасу өнімдері шығарылмайды
В. Қор ортаға қорек заттар енгізілмейді және алмасу өнімдері шығарылмайды
С. Қор ортаға қорек заттар енгізіледі және алмасу өнімдері шығарылады
Статистикалық ортада бактериалды популяциясының басым көпшілік клеткалардың қарқынды бөлінуі қай өсу фазасында жүреді?
А. лагфаза С. максималды стационарлы
В. логарифмикалық D. өлу фазасында
Май қышқылды бактериялар қай топқа жатады?
А. аэробты С. облигатты анаэробты
В. факультативті анаэробты D. анаэробты
Пектинді заттардың ашуының қоздырғыштары.
А. Clostridium felsineum С. Bacterium cellulosae
В. Clostridium pasterianum D. Bacillus subtilis
Пектинді ыдыратушы бактериялар қай топқа жатады?
А. аэробты С. факультативті аэробты
В. анаэробты D. облигатты анаэробты
Пектиннің гидролизінде алғашқы түзілетін өнім?
А. май қышқылы С. сірке қышқылы
В. галактуран қышқылы D. этил спирті
Микроорганизмдердің қатысуымен жүретін азот айналымының дұрыс сатыларын табыңдар?
А. азотфиксация, нитрификация, аммонификация, денитрификация
В. азотфиксация, аммонификация, денитрификация, нитрификация
С. азотфиксация, аммонификация, нитрификация, денитрификация
D. азотфиксация, денитрификация, нитрификация, аммонификация.
Селбесіп тіршілік ететін азотсіңіруші бактерияларды атаңыз?
А. Azotobacter chroococcum С. Rhizobium meliloti
В. Clostridium pasterianum D. Clostridium thermocellum
Аммонификация кезінде ақуыз қалай гидролизденеді (ыдырайды).
А. ақуыз пептон пептид аминқышқыл
В. ақуыз пептид пептон аминқышқыл
С. ақуыз пептон аминқышқыл пептид
D. ақуыз аминқышқыл пептид пептон.
Ашудың негізгі түрлерін кім және қай жылы ашты?
А. Виноградский 1888 ж. С. Виноградский 1885 ж.
В. Л.Пастер 1861 ж. D. Л.Пастер 1857 ж.
Гликолиз процесі қандай реакциядан басталады?
А. карбоксилдену С. гидротация
В. фосфорлау D. дефосфорлау
Гликолиз процесінің ақырғы өнімі?
А. глюкозофосфат С. пирожүзім қышқылы
В. қымыздық сірке қышқылы D. янтар қышқылы.
Бактерияларда глюкозаның ПЖҚ өзгеруінің негізгі жолы.
А. гликолитикалық С. пентозофосфатты
В. Энтнер-Дудоров D. Эмбден-Мейергоф-Парнас.
Аммонификация процесінің схемасы:
А. пептон → пептид → аминқышқылы → белок
В. пептид → пептон → аминқышқылы → белок
С. белок → пептон → пептид → аминқышқылы
D. аминқышқылы → пептон → пептид → белок
Бактериалды клеткада жоқ.
А. Ядро
В. Митохондрия
С. Пластидтер
D. Барлық аталған органоидтар
Шар тәрізді бактериялар.
А. Спирилла
В. Кокка
С. Вибрион
D. Бацилла
Бактериялар спораларына ең жойқын әсер ететін
А. Қайнату
В. Қатыру
С. Кептіру
D. Ультракүлгін сәуле.
Адамның симбионты (селбесіп тіршілік ететін).
А. Азотобактер
В. Холера вибрионы
С. Ішек таяқшасы
D. Ашытқы
Дайын органикалық заттармен … қоректенеді.
А. Жасыл өсімдіктер
В. Саңырауқұлақтар
С. Бактериялар
D. Қыналар
Бактериялар ең көп мөлшері белгілі бір көлесде қай жерде болады.
А. Батпақ суда
В. Топырақтың құнарлы қабатында
С. Қала ауасында
D. Мұхиттарда
Төменгілерден бір клеткалы ядросы жоқ ағзаны атаңдар.
А. Пішен таяқша
В. хламидомонада
С. мукор
D. ашытқы
Қандай бактериялар адам ағзасына еніп зиян тигізеді.
А. Сүт қышқылды
В. Ауру туғызатын
С. Түйнек
D. Сірке қышқылды
Өнеркәсіпте қолданылатын бактериялар.
А. Топырақтағы
В. Түйнек
С. Сүтқышқылды
D. Ауру туғызатын
Бактериялардың табиғатта маңызы.
А. Жоқтың қасы, себебі олар өте кіші пішінді.
В. Өте маңызды, себебі басым көпшілігі заттар айналымына қатысады.
С. Зиянды, себебі өсімдік, жануар ауруларын туғызады.
Стерилденген сүт пастерленген сүтке қарағанда ұзақ сақталады, себебі өңдеген кезде … жойылады.
А. Тек бактерия клеткасы
В. Тек споралары.
С. Клетка және споралары.
D. Тек ауру қоздырғыш бактериялар.
Қандай бактерияларды планета (ғаламшар) тазалаушылары деп атайды.
А. Сүт қышқылды
В. Сапрофитті, шіріту бактериялар
С. Ауру қоздырғыш
D. Топырақ бактериялар
Өсімдіктерді азотпен қамытатын түйнек бактериялар қай өсімдік тамырында дамиды.
А. Астық тұқымдас
В. Алқа тұқымдас
С. Крестгүлділер
D. Бұршақ тұқымдас
Сүттің, капустаның ашуын қандай бактерия жүргізеді.
А. Шіріту бактериялар
В. Ашытқы бактериялар
С. Мукор
D. Сүт қышқылды бактериялар
Тағамдардың бұзылуын қандай ағзалар туғызады.
А. Балдырлар
В. Шіріту бактериялар
С. Түйнек бактериялар
D. Қыналар
Паразиттерге жатқызуға болады …
А. Бірклеткалы балдырларды
В. Ауру туғызатын бактерияларды
С. Тағамдардағы зең саңырауқұлақтарды
D. Цианобактериялар.
Барлық бактериялар өсімдік, жануарлар паразиттері ме?
А. Ия
В. Жоқ
Шіріту дегеніміз қандай заттардың ыдырауы.
А. Азотсыз заттардың
В. Азотты заттардың
С. Фосфорлы заттардың
D. Азотсыз заттардың, азотты заттардың, фосфорлы заттардың?
Адам, жануар туберкулезы – бактериялды ауру ма?
А. Ия
В. Жоқ
Бұршақ тұқымдас өсімдіктерінің түйнек бактериялары … қамтамасыз етеді.
А. Жапырақтардың өсуін.
В. Тамырлардың өсуін.
С. Бос азоттың сіңіруінің, байланысуын.
D. Қарқынды гүлденуінің
Май қышқылды ашуының қоздырғыштары.
А. Clotridium pasteurianum
В. Streptococcus Lactis
С.Lactobacterium casei
D.Oidium Lactis
Таяқша тәрізді спора түзетін бактериялар.
А. Спирилла
В. Спирохема
С. Вибрион
D. Бацилла
Азот айналымының қай сатысында байланыстағы азот белок молекуласының түзуіне қатысады.
А. аммонификация
В. амминирование
С. нитрификация
D. денитрификация
Амин қышқылдардан аммиак бөліну органикалық азоттың минерализация процесі …
А. аммонификация
В. денитрификация
С. нитрификация
D. амминирование
Нитрификациялаушы бактериялардың тіршілік өнімін анықтау үшін … қолданады.
А. Лакмус
В. Дифениламин
С. Сірке қышқылы
D. Ас тұзын
Аммиактың азот қышқылына дейін тотығуын … жүргізеді.
А. Nitrosomonas
В. Nitrosocystis
С. Nitrosospira
D. а+в+с
Азотты қышқылдың азот қышқылына дейін тотығуын … жүргізеді.
А. Nitroso monas
В. Nitrobacter
С. Clotridium pasteurianum
D. Rhirodium meliloli
Азот, азотты қышқылдар тұздарының бос азотқа дейін тотықсыздануын қалай атайды.
А. нитрификация
В. денитрификация
С. Спирттік ашу
D. Аминдеу
Денитрификациялаушы бактериялар …
А. Clostridium pasteurianum
В. Nitrosomona
С. Thiobacterium denitrificans
D. Nitrobacter
Бұл бактериялардың денесі қысқа немесе ұзын, цилиндр тәрізді шеттері дөңгелек немесе ұшты.
Достарыңызбен бөлісу: |