Басқару жүйелерінің бағдарламалық қамтамасыз етулерсы

датчиктер мен атқарушы құрылғылар арқылы басқару объектісімен өзара әрекеттесетін жергілікті контроллерлер деңгейі;

негізгі компоненттері серверлер, операторлардың/диспетчерлердің жұмыс станциялары, мамандардың жұмыс станциялары болып табылатын технологиялық процесті оперативті (оперативті) басқару деңгейі.
Төменде Ресей мен Қазақстандағы ең танымал SCADA-топтамалардың тізімі келтірілген.

Trace Mode / Трей Моуд (AdAstrA) - Ресей;

InTouch (Wonderware) - АҚШ;

FIX (Intellution ) - АҚШ;

Genesis (Iconics Co) - АҚШ;

Factory Link (United States Data Co) - АҚШ;

RealFlex (BJ Software Systems) - АҚШ;

Sitex (Jade Software) - Ұлыбритания;

Citect (CI технологиясы) - Австралия;

WinCC (Siemens) - Германия;

RTWIN (SWD real time Systems) - Ресей;

САРГОН (НВТ - Автоматика) - Ресей;

MIK$Sys (МИФИ) - Ресей;

Cimplicity (GE Fanuc) - АҚШ;

RSView (Rockwell Automation) - АҚШ және тағы басқалар.
Лекция 10 SCADA жүйелерінің аритехтуралық құрылысы.

Дамудың бастапқы кезеңінде (80-ші жылдар) микропроцессорлық жүйелерді басқарудың әр өндірушісі өзінің SCADA бағдарламасын жасады. Мұндай бағдарламалар тек контроллерлердің тар шеңберімен әрекеттесе алды және барлық жағынан жабылды (әртүрлі өндірушілердің құрылғыларымен және оларды жасау құралдарымен жұмыс істеуге арналған драйверлер жиынтығының болмауы, басқа грамм өнімдерімен әрекеттесудің стандартты механизмдерінің болмауы және т.б.).

Ашық жүйелер тұжырымдамасының пайда болуымен (90-жылдардың басы) операциялық станцияларға арналған бағдарламалық құралдар тәуелсіз өнімге айналады.

SCADA әзірлеушілерінің алдына қойылған алғашқы міндеттердің бірі көп пайдаланушылық басқару жүйелерін, яғни пайдаланушылардың (клиенттердің) АЖО барынша көп санын қолдауға қабілетті жүйелерді ұйымдастыру міндеті болды. Нәтижесінде клиент-серверлік технология немесе сәулет пайда болды. Клиент-сервер архитектурасы өзара әрекеттесетін екі тәуелсіз процестің-клиент пен сервердің болуымен сипатталады, олар жалпы жағдайда желі арқылы мәліметтер алмасу арқылы әртүрлі компьютерлерде орындалуы мүмкін. Осы схемаға сәйкес технологиялық процестерді басқару жүйелері, ДҚБЖ негізінде деректерді өңдеу жүйелері және т. б. құрылуы мүмкін.

SCADA пакеттерінің құрылымдық құрылысы тұрғысынан:

HMI негізгі функцияларының толық жиынтығын қамтамасыз ететін жүйелер;

жеке HMI функцияларын жүзеге асыратын модульдерден тұратын жүйелер.

Мысалы, SCADA Citect құрамында бес функционалды модуль бар (серверлер немесе клиенттер):