Тепе-тең емес поликонденсация
Тепе-тең емес поликонденсация – бұл функционалды топтардың айналу дәрежесі мен молекулалық салмақ термодинамикалық емес, кинетикалық факторлармен анықталатын және реагенттердің концентрациясына тәуелді емес процесс. К> 10 3.
Тепе-тең емес поликонденсацияға полимерлер синтезінің келесі негізгі процестері жатады (1 кесте):
- альдегидтермен фенолдың поликонденсациясы – фенол-формальдегидті полимерлердің түзілуі.
диоламмен дикарбонды қышқылдардың хлорангидридтерінің өзара әрекеттесуі кезіндегі полиэтерификация.
диаминаммен дикарбонды қышқылдардың хлорангидридтерінің өзара әрекеттесуі кезіндегі полиамидтеу; гликолдерден жай эфирлерді алу, полиуретандардың, полисилоксандардың синтезі т.с.с.
Поликонденсация кезінде молекулалық массаның өсуі баяу, тепе-тең емес поликонденсация кезінде бұл өсім реакцияның төмен молекулалық өнімдерінің жойылу дәрежесіне іс жүзінде тәуелді емес. Аналогично Тепе-тең поликонденсацияға аналогты тізбектің өсу процесі негізгі саты болып табылады. Тізбектің өсуінің тоқтауына физикалық және химиялық факторлар – реакциялық қоспа тұтқырлығының жоғарылауы, бастапқы заттардың эквивалентті емес қатынасы, молекулалық салмақты реттеу үшін табиғаты аналогты монофункционалды қосылыстарды енгізу және тұнбаға түсетін үш өлшемді құрылымды полимердің түзілу мүмкіндігі әсер етеді. Бастапқы мономерлердің эквивалентті қатынасы жағдайында процестің кинетикалық теңдеуі мына түрге ие:
,
мұндағы К – реаңкция жылдамдығының константасы.
Со – функционалды топтардың бастапқы концентрациясы.
Р – айналу дәрежесі.
Тепе-тең емес поликонденсация үшін реакцияның жоғары жылдамдығы (К до 103 л/моль×с), активтеу энергиясының төмен мәнімен (8,38 – 41, 9 кДж/ моль) сипатталады. Бұл процестер күшті экзотермиялық.
Поликонденсация процесінің дәрежесі ( )жүйеде қалған функционалды топтардың қатысты мөлшеріне кері пропорционал.
= 1(1-Р)
Полимерлердің молекулалық-массалық таралымы теңдікпен жазылады:
Хn = Pn-1
Достарыңызбен бөлісу: |