- үлкен (екінші деңгейдегі коллектив). Екінші топтар өте үлкен және мүшелері көп топтар. Осы топтар мүшелер арасында ортақ жетілдірілген немесе қабылданған ережелерге сүйене отырып бір мәмілеге келеді және бір-біріне әсерін тигізеді. Екінші топтарда қарым-қатынас ережесін кейбір топ мүшелері ақылдаса отырып анықтайды. Мысалы, оны келісім шарт байланыстарынан көруге болады.
шағын коллектив болып бөлінеді (алғашқы деңгейдегі коллектив). Алғашқы топ
(prіmary group), мүшелерінің бетпе-бет кездесуі өте шектеулі мөлшерден тұратын мүшеден пайда болған топ. Осы топтарда топ мүшелері жиі-жиі қарым-қатынас жасап тұрады және бір-бірлерінің әрекеттерін саралайды немесе қалыптастыруылары мүмкін. Осы топтар-бетпе-бет кездесулерге сүйенген және адамдардың ортақ мақсаттарын қалыптастырған топтар. Осы топтардың қарым-қатынастарын бетпе-бет кездесулер жеңілдетеді. Заңға қайшы келген жайдайда қолданылатын жазалар ресми емес, іс-әрекеттеріне қарай жазылынады. Мысалы, топтап шығарып жіберу немесе байланысты үзу сияқты ең ауыр және тиімді жазалау жүйесі болып табылады
Топ нормалары Топтардың ең маңызды ерекшеліктерінің бірі мүшелерінің бағынуы тиіс кейбір нормаларды жетілдіру. Норма деп "бір топтағы қандай әрекеттің тиімді және қандай әрекеттің тиімсіз екендігін анықтайтын ережелер жүйесін" айтамыз.
Топ үшін нормалар ортақ әрекет түрі, ортақ көзқарастар және сенімдер, істеп жатқан жұмыстарына деген ортақ сенімдер түрінде пайда болады.
