Қиялдың қасиеттері мен түрлері Қиял процессі ес сияқты
ерікті (мақсатты) немесе әдейі жасалынуы бойынша бөлінеді
. Еріксіз (мақсатсыз) жасалынған қиялға түс жатады. Себебі, онда образдар әдейіленіп жасалынбайды,
және де күтпеген қызықты жағдайларға тап болады.
Ерікті қиялдың адам үшін маңызы зор. Қиялдың бұл түрі адамның алдында өзі қойған немесе
басқа біреуден тапсырылған міндет бойынша белгілі-бір образдарды жасау мақсаты туған кезде
көрінеді. Бұл жағдайда қиял адамның өз арқылы бақыланады және бағытталады. Мұндай жұмыс
негізінде қажетті көріністерді ерікті түрде жасауға және өзгерту мүмкіндігі жатыр.
Ерікті қиялдың көптеген түрлері мен формалары арасынан жаңадан жасалынған қиял,
шығармашылық қиял және арманды бөліп қарауға болады.
