Лекциялардың ҚЫСҚаша мазмұны 2-ші бөлім 1-ші кредит шымкент- 2016
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
Ор хим Биол лекц.
| Қанықпаған көмірсутектер Молекулалардың құрамындағы көміртек атомдарының арасына қос немесе үш байланыстары бар қосылыстарды қанықпаған көмірсутектер деп атайды. Алкендердің атаулары алкандар атаулары негізінде алынады: ан жалғаулары ен-ге ауысады.
С2 Н4 – этен С5 Н10 – пентен С3 Н6 - пропен С6 Н12 – гексен С4 Н8 - бутен С7 Н14 – гептен Дағдылы (тривиалды) атаулары да сақталады: С2 Н4 – этилен С5 Н10 - амилен С3 Н6 – пропилен С6 Н12 - гексилен С4 Н8 – бутилен және т.б. Этиленнің гомолоктық қатары Этилен қанықпаған көмірсутектер гомологтық қатарының бірінші мүшесі. Көміртек атом сандары бірдей қаныққан көмірсутектермен салыстырғанда қанықпаған көмірсутектерде екі атом сутек кем болады. Сондықтан этиленнің гомолоктық қатарының жалпы формуласы С nН2n.Барлық қанықпаған көмірсутектердің молекуласындағы көмірсутек атомдарының арасында бір қос байланыс болады. Этилен гомологтық қатарындағы көмірсутектердің аттары сәйкес қаныққан көмірсутектердің -ан жұрнағын –ен жұрнағына ауыстыру арқылы аталады. С2Н4 – этилен, С 3Н6 – пропилен, С 4Н8 – бутилен, С 5Н10 – амилен, С 6Н12 – гексилен т.б. Халықаралық номенклатура бойынша - ан жұрнағын - ен жұрнағына ауыстырып атайды: С 2Н4- этен, С 3Н6 – пропен, С 4Н8 – бутен және т. б. Этилен гомологтық қатарының изомерлерінің болуы біріншіден көміртек атомдарының орналасу ретіне, екіншіден қос байланыстың орналасуі жағдайына байланысты болады. Қанықпаған көмірсутектердің изомерлерінің атын атағанда алдымен радикал (егер онай болса ) байланысқан көміртектің нөмерін санмен көрсетіп радикалдың атын атайды, сонан сон қос байланыс бар ең ұзын тізбектің атын атап шетке жақын қос байланысы бар көміртектің нөмерін санмен көрсетеді мысалы: 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 СН2= СН-СН2-СН3 СН3-СН= СН-СН3 СН2= С-СН2 / СН3 жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|