Лекциялардың ҚЫСҚаша мазмұны 2-ші бөлім 1-ші кредит шымкент- 2016
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
Ор хим Биол лекц.
- Бұл бет үшін навигация:
- Циклопарафиндердің физикалық және химиялық қасиеттері
- Табиғи алициклі қосылыстар Терпендер
- Лекция Ароматты көмірсутектер құрылысы және қасиеттері Бензол. Бензол сақинасындағы электрофильді орынбасу реакцияларының жүру заңдылықтары Нафталин, фенантрен қасиеттері
| Циклопарафиндер. Ашық тізбекті көмірсутектерден басқа тұйық тізбекті көмірсутеуктер болады. Оларды циклді көмірсутектер немесе циклопарафиндер дейді, мысалы:
СН2 Н2С СН2 СН2 СН2 СН2 СН2 Н2С СН2 СН2 СН2 СН2 Циклопропан Циклобутан Циклопентан Сәйкес қаныққан көмірсутектерге қарағанда циклопарапиндердің құрамында сутектің екі атомы кем болады. Сондықтан циклопарафиндерді сәйкес көмірсутектердің екі атом сутекті бөліп жіберіп тұйықталуынан түзілген зат деп қарастыру керек. Циклопарафиндердің жалпы формуласы СnН2n. Циклопарафиндердің физикалық және химиялық қасиеттері Циклопрпропан мен циклобутан – газдар. Маңызды циклоалкандарға циклопентан және циклогексан жатады. Бөлме температурасында циклопентан, циклогексан - түссіз сұйықтықтар, суда аз ериді. Басқа циклопарафиндер қатты заттар. Циклопарафиндер, қаныққан көмірсутектер сияқты активтігі аз, орын басу реакциясына бейім, ауада жанады, сутек атомдары галогендермен алмасады. Циклопропан мен циклобутанның баска циклопарафиндерден айырмасы олар қосылу реакциясына түсе алады, мысалы: Н2С СН2 CI2 жарық СН2 СН2 Н2С СН2 - HCI СН2 СН - CI СН2 СН2 Циклопентан Хлорциклопентан Циклопарафиндер мұнайдың құрамында болады, олар органикалық синтезде кең қолданылады. Табиғи алициклі қосылыстар Терпендер - алициклді құрылысты табиғи заттар. Көмірсутектердің бұл тобының жалпы теңдеуі (С5Н8)2n, мұнда, n -әдетте 1-ден 8-ге дейінгі сандар жалпы теңдеуі. С10Н16-ға тең заттар терпендер, С15Н24-сесквитерпендер, С20Н32 -дитерпеңдер, С30Н48 -үштерпендер, С40Н64 -тетратерпеңдер деп аталады. Терпендердер : алифатты, моноциклді, бицикдді және үшціклді болады. Моноциклді моно-терпендердің өкілдері ретінде лимонен, ментол және терпинді келтіруге болады: Лимоненде ассиметриялық көміртек атомы (жұлдызшамен белгіленген) бар, сондықтан ол Д-және L-изомерлер түрінде, сонымен бірге рацемат түрін-де кездеседі. Д-лимонен лимон, тимин жөне басқа майларда болады. Рацематты лимонен (дипентен) изопренді 300°С-та димерлеу кезінде түзі-леді. Оптикалық активті лимоненді не дипентенді тотықсыздандырғанда ментан түзіледі. Оптикалық активті лимоненді немесе дипентенді қышқыл ортада толық гидратациялау Марковников ережесі бойынша екі атомды спирг терпиннің пайда болуына әкеледі, сонғысы гидрат түрінде бронхо аурулары кезінде қақырық түзгіш зат ретінде қолданылады. Стероидтар. Стероидтар негізінде стеран (гонан, циклопентанпергид-рофенантрен), яғни фенантрен мен циклопентанның толығымен гидр-ленген еселенген жүйесі жатыр. Оларға көптеген табиғи заттар, мысалы, стериндер, от қышқылдары, стероилты гормондар, сонымен бірге кейбір жануарлар және өсімдік улары жатады. Қазіргі кезде екі мыңдай стероидтар белгілі, оның 100 медицинада қолданылады. Лекция Ароматты көмірсутектер құрылысы және қасиеттері Бензол. Бензол сақинасындағы электрофильді орынбасу реакцияларының жүру заңдылықтары Нафталин, фенантрен қасиеттері жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|