Алынуы және қолданылуы. Өнеркәсіпте бензолды тас көмірді құрғақ айдау арқылы немесе мұнайдан алады. Бензолды қанықан ашық немесе тұйық тізбекті көмірсутектерді ( катализаторлар қатысуымен ) дегидрогенизатциялау арқылыда алады:
1. СН2
Н 2С СН3
Н 2С СН3
СН2
Гексан бензол
2.
+3Н2
3. Бензолды 600 0С температурада және активтелінген көмір қатысуымен ацитиленді полимерлеу арқылы да алады:
СН= СН
|
СН= СН
|
СН= СН
Бұл реакциялар қаныққан, қанықпаған көмірсутектер мен ароматты көмірсутектердің арасында өзара байланыс бар екенін көрсетеді.
Бензол өнеркәсіпте бояғыш заттар, дәрі –дәрмектер, пласмасалар өндіруде шикізат есебінде, хлорбензол еріткіш, гексахлоран ауыл шаруашылығында егістік зиян кестерін құрту үшін қолданылады.
Бензолдың гомолоктары
Бензолдың гомологтық қатарының жалпы формуласы СnH2n-6. Бензолдың гомологтарын бензол сақинасындағы бір немес бірнеше сутек атомы көміртек радикалдарымен алмасуынан шыққан заттар деп қарастыру керек, мысалы:
- - СН3 – С 2Н5
Метилбензол (толуол) Этилбензол
- С 3Н8
Пропилбензол
- СН3 СН3- -СН3
- - СН3 – С 2Н5
1,2 диметилбензол 1,2 диметил-3-этилбензол
(ксилол)
Достарыңызбен бөлісу: |
