Лекцияның оқыту нәтижелері
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
1 лекция (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Басқалардың эмоцияларды қалай білдіретінін және оларды қалай басқаратынын қадағалаңыз
- Өзін-өзі тіркеу және / немесе күнделіктер
- 15 Лекция тақырыбы: Педагогикалық сөйлеу функциясы
| Бақылау күші
Осы уақытқа дейін біз өз-өзімізбен жұмыс істеудің әртүрлі аспектілері туралы айттық, бірақ шындық - біз өзгелерді бақылау және тыңдау арқылы жағымсыз эмоцияларды басқару тәсілін де жетілдіре аламыз. Басқалардың эмоцияларды қалай білдіретінін және оларды қалай басқаратынын қадағалаңыз бұл бізге оларды басқалардан анықтауға ғана емес, сонымен қатар физиологиялық белгілер немесе әрекет ету тәсілдері сияқты аспектілерді де анықтауға мүмкіндік береді. Бізді жағдаяттар мен эмоцияларға қарсы тұруға үйрететін модельдерді қолдану бізге көп мөлшерде көмектесе алады. Өзін-өзі тіркеу және / немесе күнделіктер Жағымсыз эмоцияларды басқаруды үйренудің әдеттегі әдістемесі ақпаратты жүйелеу және жүйелеу қабілетімен көп байланысты. Күнделік жүргізу немесе өзін-өзі тіркеудің қандай-да бір түрі бізге көмектеседі бізде қандай жағдайлар туындайтынын байқаңыз, оның қарқындылығы немесе мүмкін түсіндірілген түсіндірулерге немесе мүмкін жауаптарға баламалы түсіндірулер. Педагогикалық қызметті енді бастағандар үшін әдеттегідей кездесетін жағдайлар сипаты: өзіне сенімсіздік, қорқыныш, тоқтап қалушылық. Ата-ананың, балалардың, мұғалімнің іс-әрекеті қадағала қарағанда, яғни әрекеті көзге түскенде, мұғалім ойының жүйелілігі бейнеленеді, оның дауыс аппаратының жағдайы, физикалық көңіл-күйі (аяқтары қалтырайды, қолы таяқ сияқтануы), психикалық жағдайы (күлкілі болу қорқынышы, икемсіз болып көрінуі). Қарым-қатынас кезінде эмоциялық көңіл күйді басқара білу, психофизикалық көңіл күйді жүзеге асыру, осының барлығы білім мен біліктілікті талап етеді. Өзін-өзі басқара білу қабілеттілігін келесі тесті қолдану арқылы тексеруге болады. Сіз барлық уақытта ұстамды және сабырлысыз ба? Сіз үйде және аудиториядағы кезіңізде барлық уақытта зейінді және зейінді бір жерге жинақтай аласыз ба? Сіз өз эмоцияңызды басқара білесіз бе? Сіз барлық уақытта жолдастарыңызбен және туысқандарыңызбен қарым-қатынаста оларға көңіл бөлетін мейірімді жансыз ба? Сіз оқылған материалды қиналмай, оңай меңгере аласыз ба? Сізде “осы бір жаман әдеттен өзіме тиым салайыншы” деген кездеріңіз болған жоқ па? Сізде қандай да бір жағдайда Сіз өзіңізді - өзіңіз ұнамсыз кейіпкер ретінде сезініп, аяп кеткен кездер болды ма? “Иә” және “жоқ” деген жауаптардың санын алып, қорытынды жасаңыздар. Егер барлық жауаптар дұрыс, жағымды болса, онда бұл оның сабырлылығы туралы, еш нәрседен үрейленбейтіндігінен, өзін басқара алуға икемділігі бар екендігінен немесе өзін- өзі жоғары бағалайтындығы туралы мәлімет береді; егер жауаптар кейбір сұрақтарға немесе барлығына жағымсыз, нашар болса, онда бұл үрейленушілік, сенімсіздік, өзіне қанағаттанбаушылық, өзін-өзі сынаушылығы туралы мәлімет береді. “Иә” және “жоқ” жауаптарының араласып келуі, сол адамның өзінің кемшіліктерін көре алатындығын көрсетеді, ал бұл өзін-өзі тәрбиелеудегі алғашқы қадам болып есептеледі. Келесі қадамды, егер өзін-өзі басқара білу тәсілдерін жете түсінгенде және оның әдістемесін меңгергенде жасау мүмкін. Өзін-өзі басқара білу тәсілдерінің арасындағы маңыздысы деп, төмендегілерді бөліп қарауға болады: болашаққа сенушілік және жақсылық тілеушілік тәрбиесі; өз мінез-құлқына бақылау жасай білу (бұлшық еттің ширығуын, қимыл-қозғалысын темпін, сөйлеуді, тыныс алуды басқара білу); іс-әрекеттегі бәсеңдік (еңбектерапия, музыкатерапия, кітаптерапия, юмор, имитациялық ойындар); өзін-өзі иландыру. В.А.Сухомлинскийдің жан дүниеңдегі рухани тепе-теңдік тәрбиесі туралы пайдалы кеңесін ұғынуды қажет етеді: жабырқаушылықтың ұлғаюына, бөтеннің кемістігін өсіріп айтуға жол бермеу; әзілмен жеңе білу; оптимист, қайырымды болу. Жас мұғалімге сабақ алдындағы сенімсіздікті, балалар алдында қорқу т.б. сезімдерді жою үшін мүмкіндігінше мынадай сеанс өткізу ұсынылады: аутогендік жаттығулар (психикалық өзін-өзі реттеу) – бұл психофизикалық гимнастикаға жатады. Бұл сеансты орындауда физикалық және психикалық тұрғыдан босаңсу талап етіледі. Мысалы: “Мен сабырлымын. Мен сабақта сенімді жүргізе аламын. Балалар мені тыңдайды. Сабақта өзімді еркін сезінемін. Мен сабаққа жақсы дайындалғанмын. Сабақ өте қызық! Балалардың барлығын жақсы білемін және көріп тұрмын. Мен сабақты жақсы беремін. Балаларға менімен қызықты. Мен сенімдімін, күшім жетерліктей. Мен өзімді жақсы меңгеремін. Көңіл күйім сергек әрі жақсы. Оқыту қызық. Оқушылар мені сыйлайды, тыңдайды және менің қойған талаптарымды орындайды. Сабақта жұмыс істеген маған ұнайды. Мен - мұғаліммін ”. Жас мұғалімге сабаққа дайындалуда балалармен қарым-қатынас жасауда психологиялық өзін-өзі даярлау қажет. №15 Лекция тақырыбы: Педагогикалық сөйлеу функциясы жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|