Жақсы эссе жазу үшін міндетті түрде төмендегі талаптар ескерілуі тиіс:
Тақырыптан ауытқыма!!!
- Өзіңді қызықтыратын тақырыпты таңдасаң, эссе жазу оңайырақ болады. Егер ондай тақырып таңдай алмасаң, онда тереңірек таңдаған тақырыпқа зерттеу жүргізіңіз.
- Тақырыптан ауытқымау өте маңызды... Тақырыптаң ауытқу бағаның төмендеуіне себепші болады.
- Негізгі және қосалқы бөлімдерге бөл.
- Дәлелдер мен жеке пікірлерді логикалық реттілікте қойып, ойларыңызды дамытыңыз.
Жоспарла!!!
- Жоспарлау эссені қалай бастау керек екендігіне және эссенің реттілігін анықтауға көмектеседі.
- Эссе хронологиялық реттілікте орналасуы қажет, себебі хронологиялық реттілік оқырманға жеңілдік жасайды.
- Дәлелдерді жинап, әр бөлімнің астына жазып отыр.
- Идеялар тізімі эссе жазуды жеңілдетеді.
- Эссені жазуды бастамастан бұрын, реттілікті сақтай отырып жоспарла, себебі кейбір бөлімдер ұмытылып кетуі мүмкін.
ЭССЕ жазу барысында қатаң сақталынуы тиіс талаптар:
• Жеке көзқарастың көрінісі;
• Фактілі дәлелдер (аргументтер);
• Теоретикалық негіздеме;
• Терминдерді қолдану;
• Цитаталарды келтіру;
• Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;
• Логикалық заңдылықтың сақталынуы;
• Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану;
• Сауаттылық (пунктуация., орфография.);
• Юмор, сарказм;
• Қолданылатын ғылыми еңбектерге сілтеме жасау.
Эссе жазу барысында жиі кездесетін қателіктер:
1. проблема ашылмайды;
2. автордың жеке позициясы көрінбейді;
3. теоретикалық негіздемесі жоқ;
4. терминдерді орынсыз, сауатсыз қолдану;
5. тым қарапайым өмірдің мысалдары көп;
6. ауызекі сөздер, диалект, сленг, жаргон сөздер;
7. келтірілген мысалдар автор позициясына қайшы;
8. қорытындылау, түйін шығару деген жоқ;
9. логиканың болмауы.
Эссе жұмысын бағалауда ескеру қажет:
- эссе жүйесіне қатысты жоспар құруы;
- тақырыптың толық ашылуы; эссе мазмұнының логикалық тұтастығы және ішкі бөліктерінің өзара байланыстылығы, жұмыстың өз бетінше орындалуы;
- талдау-сараптау категорияларын сауатты пайдалана алуы;
- нақты да түсінікті, мазмұнын айқын етіп жаза алуы; алға тартқан деректерін сауатты дәйектей алуы, бейнелі баяндау шеберлігі, ұлттық танымдық құндылықтарға басым мән беруі, стиль біртектілігін сақтауы;
- эссе көлемінің берілген нұсқаға сайлығы;
- қазақ әдеби тілінің лексикалық, грамматикалық, стильдік нормаларын сақтауы, жазу сауаттылығы;
Достарыңызбен бөлісу: |