3. Ампер заңы (Магнит өрісінің тогы бар өткізгіштерге әсері) - Магнит өрісінің тогы бар өткізгішке әсер ететін күшін Ампер күші деп атайды. Ампер заңының математикалық өрнегі:
- мұндағы І – ток күші, – элементі орналасқан нүктедегі магнит индукциясы. Ампер күші әруақытта және векторлары жатқан жазықтыққа перпендикуляр болады.
- Сол қол ережесі: Егер B векторы сол қолдың алақанына перпендикуляр еніп, төрт саусақ өткізгіштегі ток бағытымен бағыттас болса, онда бас бармақ Ампер күшінің бағытын көрсетеді.
- Ампер күшінің модулі былай болады:
-
- мұндағы - және векторлары арасындағы бұрыш.
- Ампер заңының көмегімен екі параллель, шексіз ұзын тура токтардың әсерлесу күшін анықтауға болады .
- Екі токтың dl элементар бөлігіне әсер ететін күштер df1 = df2
- Магнит индукциясының өлшемі – тесла (Тл). 1Тл - өріс бағытына перпендикуляр орналасқан түзу сызықты өткізгіш арқылы 1А ток ағатын болса, сол өткізгіштің әр метр ұзындығына 1Н күшпен әсер ететін біртекті магнит өрісінің магнит индукциясы.
- Ампер заңы сонымен бірге, магнит индукциясының (В) өлшем бірлігін анықтауға мүмкіндік береді. Егер тогы бар өткізгіштің элементі магнит өрісінің бағытына перпендикуляр болса, онда Ампер заңы былай жазылады: dF=І⋅B⋅dl бұдан
- (3.3)
|
