5. Ұлттық өндіріс 2 тауарды қосады дейік: х (тұтыну тауары) және у (өндіріс құрал-жабдығы). Ағымды жылда – 500 бірлік x (1 бірлік бағасы – 2 теңге) және 20 бірлік y (1 бірлік бағасы – 10 теңге) тауар өндірілген. Ағымды жылдың аяғында 50 пайдаланылатын машиналар (y тауар) жаңа тауарлармен ауыстырылуы керек. Есептеңдер:
а) ЖҰӨ көлемін
ә) ТҰӨ көлемін
б) Тұтыну көлемін және жалпы инвестиция көлемін.
в) Тұтыну көлемін және таза инвестиция көлемін.
2.Макроэкономикалық тұрақсыздық, экономикалық циклдер, жұмыссыздық, инфляция.
ЕСЕП
1. Жұмысбастылық пен жұмыс күші тұрғысынан алғанда төмендегі тұлғалардың статусын анықтаңдар, олар былай жіктелген:
жұмысбастылар (ЖБ)
жұмыссыздар (ЖС)
жұмыс күшіне қосылмайтындар (ЖКҚ)
а) Өзінің қалауымен жұмыстан босатылған жұмысшы
ә) Толық емес жұмыс күніне ауыстырылған жұмысшы
б) Өзінің денсаулығына байланысты жұмыс істеуге жарамайтын мұғалім
в) Ұзақ уақыт бойы жұмыс таба алмай, оны іздеуді қойған жұмыстан босатылған жұмысшы
г) Күндізгі оқуда оқитын студент
д) Кешкі мезгілде оқитын автокөлік жөндеушісі
е) Үй шаруасындағы адам
ж) Белгілі бір уақытын кітапханашы болып жұмыс істеумен өткізетін үй шаруасындағы адам
2. Төмендегі кестеде белгілі бір кезеңнің 1-ші және 5-ші жылдарындағы еңбек ресурстары мен жұмыспен қамтылғандықтың көрсеткіштері берілген.
|
Бірінші жыл
|
Бесінші жыл
|
Жұмыс күші |
84889 |
95453 |
Жұмыспен қамтамасыз етілгендер
|
80796
|
87524
|
Жұмыссыздар
|
-
|
-
|
Жұмыссыздық көлемі
|
-
|
-
|
а) Бірінші және бесінші жылдағы жұмыссыздар саны мен жұмыссыздық көлемін анықтаңдар
ә) Жұмыспен қамтылғандар мен жұмыссыздар санының бірдей өсуін қалай түсіндіруге болады?
б) Қарастырылып отырған кезеңнің бесінші жылында адамдар толық жұмыспен қамтылған деуге бола ма?
Келесідей деректер бар:
Жұмыспен қамтылғандар саны 90 млн адам.
Жұмыссыздар саны 10 млн адам.
Жұмыссыздық көлемін анықтаңдар.
90 млн жұмыспен қамтылған адамдардан бір ай өткеннен кейін 0,5 млн адам жұмыстан шығарылған еді; 1 млн ресми тіркелген жұмыссыздар жұмыс іздеуді тоқтатқан. Мыналарды анықтаңыздар:
а) жұмыспен қамтылғандардың санын;
ә) жұмыссыздар санын;
б) жұмыссыздық көлемін.
Нақты табыс қалай өзгереді, егер:
а) атаулы табыс 10 %, баға көлемі 7 % өссе;
ә) атаулы табыс 30 мың долл., ал баға индексі сол жылы 106-ға тең болған.
а) Экономикада x және y тауарлары өндіріледі. Тұтынушылар табысының жартысын x тауарын және қалған жартысын y тауарын сатып алуға жұмсайды. Бір жыл ішінде x тауарының бағасы 5%, ал y тауарының бағасы 15% өсті. Тұтыну тауарларының баға индексін анықтаңдар ( өткен жылғы баға индексі =100).
ә) Дәл сондай өндірістік және бағалық шарттарда x тауарын сатып алу үшін тұтынушылар табысының жартысынан көбі жұмсалады. Тұтыну тауарларының баға индексін анықтаңдар.
4.Ұлттық табыс қалыптасу мен бөліну
ЕСЕП
Өнім шығару көлемі жоспарланған шығыннан асқан кезде, онда төмендегі тұжырымдарды айтуға болады
а) Өткізілмеген өнім қоры өседі, ал өнім шығару деңгейі төмендейді
ә) Өткізілмеген өнімм қоры өседі және өнім шығару деңгейі де өседі
б) Өткізілмеген өнім қоры төмендейді және өнім шығару деңгейі де төмендейді
в) Өткізілмеген өнім қоры төмендейді, ал өнім шығару деңгейі өседі
Жаңа технологиялық құрал енгізгеннен кейін банк жүйесінде ақша айналу жылдамдығы көбейеді. Орталық банк экономикада өнім көлемі және баға деңгейін қалыптастыру үшін ақша ұсынысын өзгертті. Орталық банктің қалыптастыру саясыты қалай болатынын графикте көрсетіңдер.
Алғашында экономика өзінің әлуетті (Y*) деңгейінде жұмыс істейді дейік. Кейіннен шок әсерінен әрбір баға деңгейі белгісінде жиынтық сұраныс төмендейді. Бұл қатаң жағдайында тудырады:
а) Жұмыссыздық деңгейінің жоғарылауын
ә) Экономикадағы капитал қорының азаюын
б) Әлуетті ЖҰӨ төмендеуін
в) Жұмыс айлығының және бағаның жоғарылауын
Экономика келесі көрсеткіштермен сипатталады:
Y = C + I + G + Xn
C = 300 + 0,8Yd
I = 200 + 0,2Y
Xn = 100 - 0,04Y
G = 200
t= 0,2
Анықау керек:
а) Табыстың тепе-теңдік деңгейін;
ә) Автономды шығындар мультипликаторының көлемін.
5.Экономика төменгі мәліметтермен өрнектелген.
Нақты табыс Y = 4000 долл. Тұтынудың шекті бейімділігі МРС = 0,8. Тепе- теңдік табыс Y* = 4200 долл.
а) Экономика тепе-теңдік жағдайда болуы үшін (Y* = 4200 долл.) мемлекеттік шығындар қалай өзгеруге тиісті? ( Басқа шарттары тұрақты деп жорамалдаймыз.)
ә) Экономика тепе-теңдік жағдайда болуы үшін салық түсімі қалай өзгеруге тиісті?
6. А мемлекетіндегі экономиканы кейнс үлгісі төмендегідей бейнелейді.
(Баға тұрақты деп жорамалдаймыз.)
1) Cd=200 + 0,8 Yd – болжанған тұтыну шығындары.
2) GNP=Yd – ЖҰӨ
3) Id=160 – болжанған инвестиция
4) G=500 млн.долл.
Таза экспорт нөлге тең.
Y=(GNP – 500)+200+0,8 160+500
Табу керек
a) А мемлекеті үшін жиынтық шығындар қисығын салу
ә) ЖҰӨ-нің тепе-теңдік көлемін табу және графикте көрсету
б) Мультипликатордың мәнін анықтау.
7. Төмендегідей мәліметтер берілген:
Cd=1000 + 0,9 Yd
G=600
Id=390
T=400
Yd=Y - T
B=T -C
Nх=0.
Мемлекетте жұмыспен толық қамтылған жағдай болу үшін мемлекеттік шығындар қалай өзгеруге тиісті?
8. Экономикада төмендегідей мәліметтер берілген:
Y=5000
C=3200
I=900
G=1000
T=900
Мемлекет бюджетінің тапшылығын анықтаңдар.
5. Жалпы макроэкономикалық теңдестік.
ЕСЕП
1. Кестеде жиынтық сұраныстың негізгі құрауыштарының динамикасына әсер ететін бағадан тәуелсіз факторлар көрсетілген. Осы кестені толтырыңдар Екінші бағанада сәйкес келетін жиынтық сұраныстың құрауыштарын, ал үшіншісіне оның өзгерісін ( өсу (+), кему (-)) көрсетіңдер.
Факторлар
|
Жиынтық сұраныс
құраушы
|
Өзгеріс
|
а) Халықтың өсуі
|
тұтыну
|
(+)
|
ә) Ақшаға ұсыныстың қысқаруы
|
|
|
б) Жеке салықтардың өсуі
|
|
|
в) Басқа мемлекеттердегі болжанып отырған рецессия
|
|
|
г) Тұрғын үйлерге бағаның өсуі
|
|
|
д) Экономикада болжанып отырған рецессия
|
|
|
2. Төмендегі суретте жиынтық сұраныстың (Demand) және жиынтық ұсыныстың (Supply) қисықтары берілген. Жиынтық сұраныстың қисығы солға жылжиды.
а) Сұраныс қисығының қозғалысы баға деңгейіне қалай әсер етеді?
ә) Сұраныс қисығының қозғалысы баға деңгейіне қалай әсер етеді? Оның көлемі қалай өзгереді.
б) Егер экономикада өнім өндіру 50%-ға қысқарса, жиынтық ұсыныс қисығы қалай өзгереді?
Суретте жиынтық сұраныс қисығы көрсетілген
а) Егер жиынтық ұсыныс қисығы вертикальды сызықта, нақты ЖҰӨ деңгейі 140 млрд. Долларға тең болса онда тепе-теңдік көлемінде бағаның деңгейі нешеге тең болады?
ә) Егер жиынтық ұсыныс қисығы горизонтальды сызық, баға деңгейі 120-ға тең болса, онда тепе-теңдік ЖҰӨ нешеге тең?
б) Егер жиынтық ұсыныс функциясы келесі түрде берілсе: P = - 40+Q (мұндағы; P – баға деңгейі, ал Q – нақты ЖҰӨ көлемі), онда өнімнің нақты көлемі және баға деңгейі неге тең?
4. Кестеде жиынтық ұсынысты сипаттайтын мәліметтер берілген
Баға деңгейі
|
Нақты түрдегі өндірілген ЖҰӨ
|
250
|
2000
|
255
|
2000
|
200
|
1900
|
175
|
1700
|
150
|
1400
|
125
|
1000
|
125
|
500
|
125
|
0
|
|
|
а) Табу керек:
Жиынтық ұсыныс қисығы кейнстік кесіндіде болғанда, нақты ЖҰӨ көлемі қандай арлықта өзгереді?
Жиынтық ұсыныс қисығы классикалық кесіндіде болғанда, нақы қандай ЖҰӨ көлемі және баға деңгейі қандай аралықта өзгереді?
Жиынтық ұсыныс қисығы аралық кесіндіде болғанда, нақты ЖҰӨ көлемі қандай арлықта өзгереді?
ә) Төмендегі суретті пайдаланып, жиынтық ұсыныстың графигін сыз.
б) Кестеде жиынтық сұраныс функциясының 3 варианты берілген. Төмендегі кестеде берілген 3 вариантқа сәйкес келетін АД1, АД2 және АД3 жиынтық сұраныс қисығын сыз, 3 варианттың әрқайсысына ЖҰӨ тепе-теңдік көлемін және бағаның тепе-теңдік деңгейін анықтаңдар.
Баға деңгейі
|
Нақты ЖҰӨ көлемі
|
(1)
|
(2)
|
(3)
|
250
|
1400
|
1900
|
400
|
225
|
1500
|
2000
|
500
|
200
|
1600
|
2100
|
600
|
175
|
1700
|
2200
|
700
|
150
|
1800
|
2300
|
800
|
125
|
1900
|
2400
|
900
|
100
|
2000
|
2500
|
1000
|
Достарыңызбен бөлісу: |