М±ѓалім ќ±зіреттілігіне ќойлатын талаптар

Шынайы мұғалім құзіреттілігі келесі заңдармен артады:

• 1) психологиялық-педагогикалык диагностика және тәрбие жұмысының әдістемесі бойынша практика 2) ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі бойынша практика 3) бастауыш мектептегі алғаш сабақ беру практикасы
• 4) оқу-тәрбие практикасы

Кәсіби құзіреттілігіне қойылатын талаптар:

• Қазіргі білім беру технологияларын пайдалана отырып, жаңа білімді ала білу;
• Ғылыми негізде өз еңбегін ұйымдастыра білу;
• Өзінің кәсіби қызметі шеңберінде қолданылатын ақпараттарды өңдеу және сақтау, жинаудың компьютерлік өдістерін меңгеру;
• Өз болашақ мамандығының әлеуметтік мәнін, өз қызметінің нақты саласын анықтайтын пәндердің мәселелерін түсіну және олардың өзара байланысын білімнің біртұтас жүйесінде көру;
• Кәсіби саладағы жобалық жұмысқа бейім әр түрлі құбылыстарды болжауға арналған үлгілерді құрастырып, оларды іске асыра білу;
• Кәсіби функциларды жүзеге асырумен байланысты мақсаттар қойып, есептер құрастыра алу, оларды шешуге оқыған пәндерінің әдіс- тәсілдерін қолдана білу;

• Муғалімнің кәсіби құзіреттілігіне не жатады?" деген сураққа жауап бермес бурын, кәсіби қузіреттілік терминінің мәнін ашып алайық. Кәсіби қүзіреттілік - жеке тулғаның кәсіби іс-әрекетті атқаруға теориялық және практикалық әзірлігі мен қабілеттілігінің бірлігі. Ал бастауыш мектеп муғалімдерінің кәсіби қузіреттілігіне муғалімнің оқу-тәрбие үрдісін уйымдастыруда өз мамандығына байланысты барлық теория мен практи-каны меңгеруі, жеке түлғаны қалыптастыруда, яғни бастауыш сынып оқушыларымен жүмыс істеуге бағытталған қабілеттерінің бірлігі. Осыдан кәсіби қузіреттілік үғымына муғалімге тән болуы тиіс барлык, қасиеттер мен қабілеттер кіретіндігін аңғару қиын емес.

Яғни, мүғалімнің білімділік, дағдылары, өз мамандығына қатысты білімдер жүйесі, жүмыс істеу шеберлігі, мәдениеті, психологиялық қасиеттері, қарым-қатынас стилі, педагогикалық такт, әдеп т.б жатқызамыз. Муғалімдердің кәсіби қузіреттілігіне байланысты зерттеушілер О.А.Абдулина, Ю.К.Бабанский, В.В.Краевский, И.Я.Ленер, Р.В.Овчарова, И.Ф.Харламовтар болса, мүғаліклнің мәдениетіне байланысты зерттеу Б.СГершукский, Ш.Таубаева» сияқты ғалымдардың есімдерімен тығыз байланысты. 

Егер аталған компоненттердің әрқайсысына жеке-жеке тоқталатын болсақ, онда: - субъектілік компонентке: муғалімнің мақсат қоя білушілік, шығармашылық және өзін дамыту барысында өзіндік диагностика-ны, өз ісіне талдау жасай отырып, өзіне сыни турғыдан қарай апу шеберлігі жатады; - нысандық компонентке: кәсіби іс-әрекет жүйесін және мүғалімнің әрекетін-дегі қойылған міндетгерді шешудегі стра-тегиялық іскерлік. ~ пәндік компонент: өз білімін жетілдіру мақсатында қажеттіліктерін қанағатгандыру.

Егер біз мүғалімнің кәсіби қузіреттілігін тек жоғарыда аталған компоненттер қурай-ды дейтін болсақ, онда маманның кәсіби қүзіреттілігі үғымының мағынасын тарылтқан болар едік. Біздің пайымдауымызша, бастауыш саты мүғалімінің кәсіби қузіреттілігінің қүрамына келесі муғалімге тән кәсіби, даралык, қасиеттер болуы керек деп есептейміз: - кіріктірілген білімдердің жоғары деңгейінің болуы; - түйінделген іскерлікті, дағдыны, қабілетті меңгеруі; - кәсіптік-педагогикалық қасиетке жаңаша көзқараспен қарауы; - инновациялық технологияларды меңгеруі; - педагогикалық міндеттерді шешудегі кәсіптік, шығармашылық іскерлігі; - шығармашылық шеберлігі.

• Қорытынды:
• Мұғалімнің кәсіби құзырлығын өз бойында қалыптастыру, оны дамыта білу әрбір мұғалімнің өз қолында.

1.WWW.KITAPHANA.KZ 2.WWW.PORTAL.KZ 3.WWW.KAZNPU.KZ 4.WWW.BSH.KZ/PRINT/NEWS/1285253114

• Қолданылған әдебиеттер: