Сенсорлық интеграция əдістемесін қолдану

Көп адамдар денесін сезініп, сезімдерін сəйкестендіріп, қоршаған ортаны сол арқылы тануға тырысады. Ал аутизм диагнозы бар балаларға ол қиынға соғады.

Сенсорлы интеграция терапиясы баланың қоршаған орта тітіркендіргіштеріне тым қозып отырғанын немесе қоршаған ортаның аса əсер етпегенін болжап, анықтауға көмектеседі. Осылайша, сенсорлы интеграцияның мақсаты – мидың сенсорлы ақпаратты өңдеуін жүзеге асыру. Сол арқылы бала күнделікті өмірде сол ақпаратты қолдана алады.

2. Сенсорлы интеграцияның мысалдары:

• 
  гамакта тербелу (кеңістікте бағдарлану);
  
• 
  музыкаға билеу (есту жүйесі);
  
• 
  бұршақ толтырылған қораптармен ойын (тактильді сезімдерін дамыту);
  
• 
  туннельде жорғалау (кеңістікте бағдарлану жəне жанасу);
  
• 
  қозғалып тұрған шариктерге жанасу (көру сезімі мен тактильді бағдарлануы);
  
• 
  орындықта айналу (тепе-теңдік жəне көру қабілетіне əсер);
  
• 
  бөренеде тепе-теңдік ұстап тұру (тепе-теңдік сақтау) [6].
  

• 
  «Мерекелік торт», «Алау», «Шырша», «Шалқан» жəне «Бүршік» ойындары дұрыс, сапалы, бір қалыпты тыныс алуды қалыптастыру үшін берілген. Сонымен қатар бұл жаттығулар ринолалиясы жəне ринофониясы бар балалардың мұрындық реңкін түзеуге қолданылады;
  
• 
  «Көбелек», «Ертегілік сарай» жəне «Диірмен» ойындары бірлескен сөздерді немесе сөз тіркестерін айтуға ықпал етеді;
  
• 
  «Бауырсақ», «Сусиыр» жəне «Жанартау» жаттығулары экрандағы жануарлардың əрекетіне қарап, түрлі дауыстағы дыбыстарды айтуға көмектеседі. Мысалы, сусиыр аузын қатты ашқан сайын «а» дыбысы қатты шығады;
  
• 
   «Ғарыш атқышы» жəне «Отшашу» жаттығулары қысқа дыбыстарды жылдам əрі анық айтуға ықпалын тигізеді;
  
• 
  «Паровоз» жəне «Батпырауық» жаттығулары дауыссыз дыбыстарды айтуға септігін тигізеді. С, ш, х жəне ф дыбыстарын дұрыс айтқанына қарай паровоздың түтіні күнге, əуе шарына, жалауға дейін көтеріледі. Дыбыс айту дұрыс болмаса, паровоз түтіні өзгереді.
  

• 
  «2 бөліктен əріп құрастыр», «4 бөліктен əріп құрастыр», «Əріп жина» əріптің оптикалық контурын бекітуге арналған. Олар деңгейлерге байланысты бөлінеді. Осы үш тапсырмада бала құрастыратын əріпті таңдай алады;
  
• 
  «Суреттер» сөздегі алғашқы əріпті табуға, анықтауға арналған. Сонымен қатар ұқсас фонемды əріптерді анықтауға ықпал етеді;
  
• 
  «Том жəне Тим» дауыссыз дыбыстардың жұмсақ-қаттылығына қарай дыбысты талдауын қалыптастырады.
  

• 
  «Сиқырлы құдық» жаттығуы алғашқы оқу дағдыларын қалыптастыруға арналған. Сол арқылы балалар қиын буынды сөздерді айтуға жаттығады.
  

• 
  «Тығылмаш» жаттығуы арқылы сөзге дыбыстық талдау жасауға жаттығады. Стимулды материалды таңдауға байланысты (суреттер, аудио) фонемды қабылдауын жан-жақты дамытуға болады;
  
• 
  «Мозаика» жаттығуы сөздің жазылуын тануға жəне сөзді тұтас оқуға үйретеді. Еске сақтау мен қабылдауды түзетеді.