Мақсаты: Жабық тұқымдылар жүйесі, қос және дара жарнақтылар бөлімін, оларға кіретін кластарды білу. Сұрақтар
Орман жаңғақтар тұқымдасы - Corylaceae –Семейство Лещиновые
жүктеу/скачать 87 Kb.
|
Дәріс 5 Дендрология
| Орман жаңғақтар тұқымдасы - Corylaceae –Семейство Лещиновые
Бұл тұқымдасқа 3 туыс кіреді. Граб туысы (Carpinus) солтүстік қалыпты аймақта өсетін 20 – ға жуық түрді қамтиды, оның ішінде 4 түр – ТМД – да таралған. Орман жаңғағы туысына 20 – ға тарта түр кіреді. ТМД – да 8 түрі өседі. Көбінесе олар ірі бұталар. Ең көп таралған және бағалы боп саналатын түр – ол кәдімгі орман жаңғағы. Кавказда тәжірибелік маңызы бар түр – ағаштанған орман жаңғағы немесе аю жаңғақ. Қиыр Шығыста өсетіндерден түрлі жапырақты орман жаңғағын айтуға болады. Туысы: Орман жаңғағы – Corylus (L.) – Лещина. Түрлерi: 1. Кәдiмгi орман жаңғағы – Corylus avellana (L.) – Лещина обыкновенная. Жасыл желегi жұ-мыртқа тәрiздес және тегiс, ақшыл қабықты, биiктiгi 2-5 м - ге жететiн бұта; өркендерi қоңыр-лау - сұр түстi; мамықты; бүршiктерiнiң ұзындығы 3 мм-ге дейiн, түсi қызғылт - қоңыр. Жапы-рақтары сопақша немесе дөңгеленген, аталық сырғалары цилиндр тә-рiздес, ілініп тұрады, ұзындығы 5 см. Жемiс-терi 2-5 данадан топталған, жеке тұра-тыны сирек; жаңғағы сопақша, қоңыр - сарғыш түсті. 1000 дана тұқымының салмағы 1 кг-ға жуық. Наурыз - сәуiрде гүлдейдi де, тамыз – қыркүйекте жемiс бередi. Мезофит өсiмдiк. Құмды, құнарсыз және батпақтанған топыраққа төзбейдi. Түрлi ауруларға, зиянкестерге көп шалдықпайды. Көлеңкеде өсетiн түр. Тұқымымен және тамыр атпасымен тез көбейедi. Таралу аймағы: Ресейдiң Еуропалық бөлiгi, Белоруссия, Украина, Қырым, Кавказ, Қазақстанда - Орал қаласының шығысында 40 шақырым жердегi Орал өзенiнiң сол жағалауындағы, Амангелдi аулының маңайындағы алқапты ормандарда таралған. Жаңғақтарында 65 % - ға дейiн майлар болады, тамақ және кондитер өнеркәсiбiнде пайдаланылады. Сүрегi ұсақ заттар жасауға және оқ - дәрi, қарындаш жасау үшiн қолданылатын ағаш көмiрi дайындалады. Көгалдандыруға және қорғаныш орман алқаптарын құруға, жыраларды, беткейлердi ормандандыру үшін маңызы зор. Қазақстанның Қызыл Кiтабына енгiзiлген. жүктеу/скачать 87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|