Машина қҰрастыру негіздері


Бекіту бөлшектерінің негізгі түрлері



бет21/75
Дата28.01.2018
өлшемі5,8 Mb.
#35056
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   75

3.2.2 Бекіту бөлшектерінің негізгі түрлері

Бөлшектерді қосу үшін болттарды (гайкалы винттерді, 3.7, а-сурет), винттерді (3.7, б-сурет), гайкалы шпилькаларды (3.7, в-сурет) қолданады.

Болтты қосылыстың артықшылығы: қарапайым және арзан, себебі қосылатын бөлшектерге бұранда кесуді қажет етпейді. Қалыңдығы шамалы бөлшектерді және, сонымен қатар материалы бұранданың беріктігін қамтамасыз етпейтін бөлшектерді қосу үшін қолданылады.

Болтты қосылыстың кемшілігі: екі қосылатын бөлшекте гайка мен винт қалпақшасы орналасатын орын болуы керек; гайканы бұрағанда винт қалпақшасын бұралып кетпуі үшін ұстап тұру керек; бұйымның массасын өсіреді және сыртқы келбетін бүлдіреді.



Винттер мен шпилькаларды болтты қою мүмкін емес немесе тиімді емес болған жағдайларда қолданады. Мысалы, гайка орналасатын орын болмағанда, бөлшек қалыңдығы үлкен және т.б.

Егер бөлшек жиі бұралып кіпетін және жиі бұралып алынатын болса, онда оны болттар мен немесе шпилькалармен бекіту керек, себебі, винттер бөлшектегі бұранданы бүлдіруі мүмкін.

Гайканың немесе винт қалпақшасының астына шайба қояды. Бұл шайба егер бөлшек гайкаға қарағанда беріктігі шамалы материалдан (пластмассадан, алюминийден, ағаштан және т.б.) жасалған болса, гайканың бөлшекті жаншып тастауын болдырмайды. Сонымен қатар бөлшектердің таза бетін гайканы бұрағанда жырылып қалудан сақтайды; тесіктің үлкен саңылауын жауып тұрады.
3.2.3 Бұрандалы қосылыстарды өздігінен бұралудан сақтандыру

Әр түрлі бұрандалы қосылыстар конструкциясында өздігінен бұралудан сақтандыруға айрықша назар аударған жөн, себебі бұл мәшиненің ойдағыдай жұмыс істеуін және қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Бұрандалы қосылыстардың сенімділігін арттыру үшін өздігінен бұралудан сақтандыру аса маңызды және вибрацияларда, айнымалы, соққы күштерде міндетті болып табылады. Вибрациялар үйкелісті азайтады және бұрандадағы өздігінен тежелу шартын бұзады.

Өздігінен бұралудан сақтандырудың көптеген әдістері бар, олар анықтамалықтарда және арнайы әдебиеттерде 4,5 келтірілген. Практикада өздігінен бұралудан сақтандырудың негізгі үш әдісін қолданады.


  1. Қосымша үйкеліс туғызу. Мысалы қосалқы гайкамен (3.8, а-сурет), серіппелі шайбамен (3.8, б-сурет) және т.б.

Қосалқы гайка бұралған кезде өстік күшті өзіне қабылдайды, сол кезде негізгі гайканың бұрандасында сығу және үйкеліс күші азаяды. Егер өстік күшті алып тастасақ, онда гайкалардың өзара қысымынан туған үйкеліс күштері өзгермейді. Бұл өздігінен тежелуді қамтамасыз етеді.

Серіппелі шайбаларды қолдану арқылы бұрандада үйкеліс күштерін сақтауға болады.



  1. Гайканы винт сырығымен жасанды бекітеді. Мысалы, шплинттің көмегімен (3.9-сурет) немесе винттер тобын проволокамен біріктіріп байлайды (3.10, а, б-суреттер).

  2. Гайканы бөлшекпен жасанды бекітеді. Мысалы, арнайы шайбаның (3.11, а-сурет) немесе планканың (3.11, б-сурет) көмегімен.


3.2.4 Винт жұптарының теориясы

Егер винтке - өс бойымен әсер ететін күш түсірілген болса (3.12-сурет), онда гайканы бұрау үшін кілтке - бұрау моментін, ал винт сырығына сырықты айналып кетпейтіндей етіп ұстап тұратын - реактивті момент түсіру керек. Сонда бұрау моменті
, (3.3)

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   75




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет